Гражданлык хәле актларын теркәү бүлеге психолог-медиаторы: «Әгәр мөнәсәбәтләрдә бәхәс тудырган мәсьәлә хәл ителсә, парлар, мөгаен, никахны саклап калу карарын кабул итәр»

Гражданлык хәле актларын теркәү бүлеге психолог-медиаторы: «Әгәр мөнәсәбәтләрдә бәхәс тудырган мәсьәлә хәл ителсә, парлар, мөгаен, никахны саклап калу карарын кабул итәр»

<p> </p> <div class="detail-picture"> <img src="https://kzn.ru/upload/iblock/710/DSCF0824.jpg"> <p class="detail-picture__caption"> Фото: Марина Яценконың шәхси архивыннан </p> </div> <span style="color: #3d3d3d;">(Казан шәһәре KZN.RU, 15-нче декабрь, Алена Мирошниченко). Быел Гражданлык хәле актларын теркәү бүлекләренең татулашу бүлмәләрендә 160 кеше өчен 107 медиация һәм конфликтологик консультацияләр узды. Узган ел нәтиҗәләре буенча «Ышаныч» социаль хезмәт күрсәтү үзәгенең «Ювента» психологик-педагогик ярдәм бүлеге хезмәткәрләре 363 кешегә 251 очрашу уздырган. Бу эш нәтиҗәсендә Казан парларының 47%-ы никахларын саклап калган.</span> <p> <span style="color: #3d3d3d;">Казан гражданлык хәле актларын теркәү бүлекләрендә килешү бүлмәләре 2016 елдан бирле эшли, аларга никахларын өзәргә теләүче парлар килә. Психолог-медиаторлар белән аралашу атна саен сишәмбе һәм чәршәмбе көннәрендә уза. Татулашу бүлмәләре Киров районы (Болотников ур., 35а) һәм Идел буе районы (Р.Зорге ур., 89) Гражданлык хәле актларын теркәү бүлекләрендә түләүсез нигездә хезмәт күрсәтә.</span> </p> <p> <span style="color: #3d3d3d;">Килештерү бүлмәләрендә эшнең ничек оештырылуы, бу очрашуларда психолог-медиаторларның үз алдына нинди максат куюлары һәм иң еш очраган аерылышу сәбәпләре турында KZN.RU порталы укучыларына «Ювента» психологик-педагогик ярдәм бүлеге педагог-психологы </span>Марина Яценко сөйләде. </p> <p> <b><span style="color: #3d3d3d;">Марина Геннадьевна, психолог-медиаторның эше нидән гыйбарәт?</span></b> </p> <p> <b><span style="color: #3d3d3d;">М.Я.:</span></b><span style="color: #3d3d3d;"> Алдан ук әйтеп үтим, медиация татулаштыруны максат итеп куймый. Психолог-медиаторның төп бурычы - конфликтны хәл итү. Безнең эш эмоцияләргә бирелеп аерылышулар санын киметергә тиеш. Шуннан соң пар мөнәсәбәтләрне саклап калырмы - бу аларның карары. Әгәр дә мөнәсәбәтләрдә бәхәсле мизгел хәл ителсә һәм яклар аны ничек җиңәргә икәнен аңлыйлар икән, алар, мөгаен, никахны саклап калу карарын кабул итәр.</span> </p> <p> <span style="color: #3d3d3d;">Шуңа күрә медиациягә беренче чиратта татулашырга теләгән кешеләр бара. Ягъни алар чишелеш юлын табарга, тәкъдимнәр белән эшләргә һәм алар буенча фикер алышырга телиләр. Медиатор - ул нейтраль кеше, ул нинди генә тормыш тәҗрибәсенә ия булса да, идеяләр бирми һәм уйлап тапмый.</span> </p> <p> <b><span style="color: #3d3d3d;">Аерылырга килгән кешеләрнең күпмесе психолог-медиаторга эләгә?</span></b> </p> <p> <b><span style="color: #3d3d3d;">М.Я.:</span></b><span style="color: #3d3d3d;"> Аерылышу - психотравма ясый торган вакыйга. Кеше, үзен коткарып, үзенең барлык тискәре хис-кичерешләрен һәм үпкәләрен аңында яшерә. Ләкин күп вакыт узгач та, болар барысы да өскә калкып чыга һәм башка мөнәсәбәтләрдә кешегә бик комачаулый. Ул вакытта кешеләргә, моны җибәрү өчен, терапиягә барырга туры килә. Монда барлык авыр моментларны яңадан узарга, бу авыртуны ачыкларга, барлык үпкәләрне, ачуны күтәрергә, агрессияне һәм депрессияне җиңәргә кирәк.</span> </p> <p> <span style="color: #3d3d3d;">Ләкин аерылышу турында гариза биргән вакытта бик азлар гына ниндидер өстәмә мәгълүмат тыңларга һәм үз психик халәтләрен куркыныч астына куярга әзер. Шуңа күрә Гражданлык хәле актларын теркәү бүлекләре хезмәткәрләренең эше мөһим, алар йомшак, әмма шул ук вакытта ныклы рәвештә, татулашу бүлмәсенә медиаторга барырга киңәш итә. Кешеләр моңа аерылышу процедурасына керә торган эш дип уйлаганда, аларның саклану механизмы кими, һәм алар очрашуга ризалаша. Соңрак без моның нинди процедура булуын, ни өчен үткәрелүен һәм нәрсә белән ярдәм итә алуыбызны аңлатабыз. Шулай ук без очрашуларда бергә дә, аерым-аерым да булырга мөмкин, дип әйтәбез. Мондый очракта безнең очрашуларга килү 100 процентны тәшкил итә һәм очрашулар югары нәтиҗәлелеккә ия.</span> </p> <p> <b><span style="color: #3d3d3d;">Ялгыз гына килүчеләр белән ничек эшлисез?</span></b> </p> <p> <b><span style="color: #3d3d3d;">М.Я.:</span></b><span style="color: #3d3d3d;"> Хатын-кыз никахта интеккән очраклар да була, ул үзенең мөнәсәбәтләрдән канәгать булмавын аңлый, һәм инде аерылышу турында уйлана. Ире, үз чиратында, аңа барлык проблемалар да уйлап чыгарылган, ди һәм аны тынычлыкта калдыруларын тели. Аларның барлык сөйләшүләре җәнҗаллар һәм ачуланышулар белән тәмамлана, конструктив чишелешләр әлбәттә инде юк.</span> </p> <p> <span style="color: #3d3d3d;">Ул вакытта хатын-кыз психологка үзе генә барырга, нәрсә булганын ачыкларга һәм вәзгыятьне үзгәртә башларга мөмкин. Башта ул үз мөнәсәбәтен үзгәртәчәк, аннары аның үз-үзен тотышы, кәефе үзгәрәчәк. Партнер автомат рәвештә боларның барысын да көзгедәй чагылдыра башлаячак. Ягъни элегрәк хатын-кыз теләсә нинди сәбәп белән җәнҗал куптарса, ир-ат үз эченә бикләнгән, кул селтәгән, сакланган. Ә хәзер аны берәү дә ачуланмый, димәк, аның хатынын гаепләргә хакы юк. Шуңа күрә аның үз-үзен тотышы үзгәрә башлый, һәм ир-ат тыныч әңгәмәгә әзер булачак.</span> </p> <p> <b><span style="color: #3d3d3d;">Татулашу бүлмәсендә бер сеанс эчендә проблеманы хәл итәргә мөмкинме?</span></b> </p> <p> <b><span style="color: #3d3d3d;">М.Я.</span></b><span style="color: #3d3d3d;">: Идеалда барысы да өч сәгатькә якын вакытны үз эченә алган бер очрашу эчендә хәл ителә. Әмма бу кешеләрнең ни дәрәҗәдә бәхәс предметы нәрсәдә булуын аңлауларына бәйле. Әгәр кешеләр конфликтта вакытта алар белән җыелган хисләр, үпкә һәм гаепләүләр, акланмаган өметләр идарә итә икән, алар конфликтның чыганагын да аңламый. Ул вакытта бер очрашу гына җитми, һәм аларның психологик проблемаларын җентекләбрәк тикшерергә кирәк.</span> </p> <p> <b><span style="color: #3d3d3d;">Очрашуларга кем ешрак килә - озак вакыт бергә яшәгән гаиләләрме яки яшь парлармы? Аерылышырга теләүнең сәбәпләре нидән гыйбарәт?</span></b> </p> <p> <b><span style="color: #3d3d3d;">М.Я.</span></b><span style="color: #3d3d3d;">: Аерылышулар саны яшьләр арасында югарырак. Алар никах турындагы идеалистик күзаллаулар белән өйләнешәләр. Теләсә-нинди кыенлыклар башлану белән, алар партнердан гамәлләр көтеп яшәргә генә түгел, ә мөнәсәбәтләр өстендә эшләргә кирәклеген аңламыйлар. Мәсәлән, яшь парларның шәхси мөнәсәбәтләре начараюда хатын-кызның аны яулавын теләгән очраклар була. Ә ир-ат ике эштә эшли һәм ни өчен аңардан ниндидер аңлаешсыз гамәлләр таләп итүләрен аңламый. Шулай ук яшьләр еш кына финанс проблемалары аркасында аерылышырга телиләр. Мәсәлән, ир-ат эшен югалта һәм озак вакытка керемсез кала. Кызлар моның белән килешергә теләми һәм хис-кичерешләр дулкынында гаиләдән китәләр.</span> </p> <p> <span style="color: #3d3d3d;">Никахта күптән яшәүче кешеләр еш кына эмоциональ яну проблемасы белән очраша. Алар алай ярсып түгел, шактый тыныч аерылышалар. Ачык мисал - «бушап калган оя» психологик эффекты. Ир белән хатын балалар белән яшәгәндә, аларның ни өчен бергә булулары аңлашыла, аларны берләштерүче көч була. Ә балалар таралышкач, ир белән хатынның бернинди уртак кызыксынулары калмаганлыгы ачыклана. Билгеле бер вакытта аларның тормышында акцент балалардан бер-берсе белән мөнәсәбәтләргә, уртак эшчәнлеккә күчәргә тиеш иде. Ләкин алар моны сизмиләр һәм кинәт бер фатирда яшәүче чит кешеләр булуларын аңлыйлар. Нигездә, алар горизонтта яңа кеше яки яңа мавыгу барлыкка килгәч, аерылышырга карар кылалар. Мәсәлән, хатын-кызның хоббие яки кызыклы эшчәнлеге булганда, ә ир-атның моңа исе китмәсә, ул газап чигә башлый. Мондый очракта медиатор бу парда һәркемгә нәрсә җитмәгәнлеген аңларга ярдәм итә. Алар бергәләп тәкъдимнәр әзерлиләр һәм һәр якның гаиләне саклап калу өчен нәрсә эшләргә әзер булуы турында фикер алышалар.</span> </p> <p> <b><span style="color: #3d3d3d;">Пандемия һәм үзизоляция аерылышу сәбәбе булган очраклар бармы?</span></b> </p> <p> <b><span style="color: #3d3d3d;">М.Я.</span></b><span style="color: #3d3d3d;">: Мөнәсәбәтләрнең таркалуы - ул һәрвакыт озакка сузылган процесс, ул бер көн дә, бер атна да бармый. Үпкәләр әкренләп җыела. Пандемия инде булган хәлне кискенләштерүгә китерә ала. Эш шунда ки, гадәттә ир белән хатын күп эшли, даими рәвештә ыгы-зыгы эчендә кайный, ә үзизоляция вакытында аларның туктарга, әйләнә-тирәне күзәтергә, уйларга, мөнәсәбәтләрдәге проблемаларны мөстәкыйль аңларга мөмкинлекләре барлыкка килде.</span> </p> <p> <b><span style="color: #3d3d3d;">Чит кешеләр ярдәменнән файдаланырга теләмәгән ир белән хатынның мөнәсәбәтләре аерылышу чигенә җиткәндә нишләргә кирәклеге турында киңәш бирә аласызмы?</span></b> </p> <p> <b><span style="color: #3d3d3d;">М.Я.</span></b><span style="color: #3d3d3d;">: Әгәр кешеләргә никахта яшәве авыр икән, нәрсәне дә булса үзгәртергә кирәк. Мөнәсәбәтләрне өзәргә һәм аерылышуга гариза бирергә ашыгырга кирәк түгел. Әгәр бу мөнәсәбәтләрдә барысы да начар булса, киләсесендә яхшырак булмаячак, чөнки пар низагларны хәл итәргә өйрәнмәгән. Монда һәркем үзе өчен үзе хәл итә: кемнедер әңгәмәгә тартырга, тиешле әдәбиятны укырга, психологка барырга.</span> </p> <p> <span style="color: #3d3d3d;">Һәрхәлдә, башта кыенлыкларны хәл итү өчен барысын да эшләргә кирәк: бер-беребезгә нәрсә кирәклеген һәм нәрсә теләвегезне һәм нәрсәләр ошамавын аңларга һәм әйтергә. Ә аннары һәркем мәхәббәтне кире кайтару өчен төгәл нәрсәгә әзер булуын һәм үз-үзен тотышында нәрсә эшли алуын санап үтәргә тиеш. Мондый фикер алышулар айныта. Чөнки кешеләр мөстәкыйль рәвештә үзләренә мондый сораулар бирмиләр, шул рәвешле парлар таркалалар. Барысы да башка берәүдән гамәлләр көтә.</span> </p> <p> <span style="color: #3d3d3d;">Өстәвенә, боларның барысы хакында да нервлануларсыз, тыныч атмосферада - чәй артында, саф һавада йөргәндә фикер алышу мөһим.</span> </p> <p> <b><span style="color: #3d3d3d;">Психолог-медиаторга аерылышуга гариза бирүчеләр генә киләме? Яки мондый кардиналь чараларга әзер булмаганнар да мөрәҗәгать итә аламы? Аерылган парлар бу хезмәттән файдалана аламы?</span></b> </p> <p> <b><span style="color: #3d3d3d;">М.Я.</span></b><span style="color: #3d3d3d;">: Әлбәттә! Без Гражданлык хәле актларын теркәү бүлекләрендә һәм «Ювента»да барлык кешеләр өчен дә ачык. Ул гына да түгел, иртәләрен Гражданлык хәле актларын теркәү бүлекләрендә булачак яшь парлар өчен төркемле очрашулар уза. Психолог аларга гаилә тормышы турында, конфликтларның ничек барлыкка килүе һәм хәл ителүе, аларның гаилә мөнәсәбәтләрендә нинди этаплар аша узачагы хакында сөйли. Хәтта никахтагы кешеләр өчен дә бу бик файдалы була.</span> </p> <p> <span style="color: #3d3d3d;">Шулай ук без суд аша аерылган һәм балигъ булмаган балалары булганнар белән дә медиацияләр үткәрәбез. Мондый очрашулар социаль ятимлекне кисәтү һәм бала ике ут арасында калып, үзен беркемгә дә кирәк түгел дип тоймасын өчен мөһим. Медиация предметы булып биредә аралашу, аерылышудан соң бала белән яшәү буенча хәл ителмәгән мәсьәләләр, баланы һәм әнине финанс яктан тәэмин итү, әбиләр һәм бабайлар белән икенче як ата-ананың аралашу тәртибе тора.</span> </p>

2020-12-15T10:00:58+0300