Яңалыклар
10.08.2021, 15:05
«Агачлар нәрсә турында җырлыйлар»: мәйдан театры традицияләрендә әкияти мифология
Горький исемендәге паркта бу җәйнең иң көтелгән куелышларының берсе алдыннан генераль репетицияләр бара.
Фото: Марат Мугинов
(Казан шәһәре KZN.RU, 10-нчы август, Ксения Швецова). Инде иртәгә казанлылар күптән көтелгән «Агачлар нәрсә турында җырлый» спектакленең премьерасын күрә алачак. Хәзер Горький исемендәге паркта яшел кырда, анда өч көн дәвамында уникаль тамаша барачак, декорацияләр монтажлыйлар һәм төгәлләү репетицияләре үткәрәләр. Идел буе халыклары әкиятләренә нигезләнгән спектакль шәһәр халкын һәм кунакларын аларның мәдәни үзенчәлекләре белән таныштырачак һәм аларны гасырлар дәвамында нәрсә берләштерүе турында сөйләячәк. Тамашачылар спектакльдән ләззәт алу гына түгел, төп кеше кыйммәтләре турында да уйлана алачак.
«Безне табигатькә карата мәхәббәт берләштерә»
«Агачлар нәрсә турында җырлыйлар» спектакле дүрт халык әкиятенә – мордва, чуаш, удмурт һәм мари әкиятләренә нигезләнгән һәм тамашачыларны әлеге халыкларның мәдәни үзенчәлекләре һәм традицияләре белән таныштырырга тиеш. Туган тел һәм халыклар бердәмлеге елында бу иҗади проект аерым әһәмияткә ия була – ул тамашачыларга төрле милләт кешеләре тормышының аерым үзенчәлекләрен күрсәтеп кенә калмый, бәлки аларның уртак кыйммәтләре турында да сөйли.
«Иң мөһиме, без спектакльне әзерләгәндә тапкан әйбер – безнең халыкларны бик күп нәрсә бәйләве, безнең әкияти мифологиядә уртак темалар барлыгы. Һәм иң мөһим бәйләүче звеноларның берсе-табигатькә мәхәббәт – ул безне берләштерә, – дип сөйләде Мәдәният идарәсе башлыгы Азат Абзалов. – Open air форматы безнең өчен сирәк күренеш, Казан театрлары, нигездә, спектакльләрне үз сәхнәләрендә куя. Без казанлылар бу тәҗрибәне бәяләрләр һәм иҗади уңышка өметләнәбез».
Куелыш өстендә элек Казан театрлары белән хезмәттәшлек иткән һәм спектакльне татар телендә куйган бурят режиссеры Сойжин Жамбалова эшли. «Режиссерны сайлау бик мөһим, безгә халыкларның үзара мөнәсәбәтләренә яңа караш кирәк иде. Бурятия кайда, Татарстан кайда. Әмма бу безнең уртак эшебезнең кыйммәте», – дип өсти Мәдәният идарәсе башлыгы.
Рольләрне Казаннан, Мәскәүдән һәм Түбән Новгородтан 15 актер башкара, алар арасында – театр югары уку йортлары студентлары һәм гамәлдәге актерлар. Шунысы кызык, труппада әкиятләре куелышның нигезе булган халык вәкилләре бар. Режиссер сүзләренчә, алар әсәрләр идеясенә тирәнрәк үтеп керергә ярдәм иткән.
«Спектакль әкиятләр мотивлары буенча гына булдырылмаган – без бу халыкларның йолаларын, традицияләрен, мифларын һәм легендаларын өйрәндек һәм төп образларны сайладык, – дип сөйләде Сойжин Жамбалова. – Бездә интернациональ иҗади команда, шуңа күрә бу безнең барыбыз өчен дә мөһим тарих. Без әзер материалны алдык һәм интерпретацияләргә тырышып карадык, ә бөтен мәдәниятләргә тирән хөрмәт белән эшкә якынлаштык .
«Әкиятләрдә еш кына мөһим, әмма авыр темаларга кагылалар»
Ике сәгатьлек спектакльнең ачык һавадагы куелышы кайбер кыенлыклар белән бәйле, дип өстәде режиссер. «Без тавыш һәм яктылык белән бәйле кайбер техник кыенлыклар белән очраштык. Хәзер бу мәсьәләләр хәл ителде, бүген генераль прогонда без бу спектакльнең яктырту белән ничек булачагын күрәчәкбез», – дип аңлатты ул.
Мондый формат куелышта катнашкан актерлар өчен дә гадәти түгел. «Яшләр өчен ачык һавада ике сәгатьлек чыгыш – бик энергия сарыф итүчән процесс, шуңа күрә монда үз рольләренә гадәти куелышка караганда ике тапкыр күбрәк керергә кирәк, – дип аңлатты Сойжин Жамбалова. – Әмма шул ук вакытта табигать – табигый декорация, стенография, аның ярдәмендә без театр кырын башкача тоябыз».
Казан театр училищесын тәмамлаган һәм Габдулла Кариев исемендәге театрда эшләүче 24 яшьлек актер Булат Гатауллин режиссер белән килешә. «Театрда «кара тартма» бар – бу киңлеккә чыккач башка дөньяга эләгәсең, – дип аңлатты ул. – Ачык күк астында барысы да башкача: театр сәхнәсендә эшләгән әйберләр монда туры килмәскә мөмкин. «Эрерәк» эшләргә кирәк, бу үзенә күрә мәйдан театры – бу куелышның катлаулылыгы.
Дүрт әкиятнең һәркайсында актерлар төрле рольләр башкара – гади кешеләрне дә, әкияти затларны да. «Безнең барыбыз өчен дә бу бик кыйммәтле тәҗрибә, ул безне үстерә», – дип ышана Б.Гатауллин.
«Әкиятләр – без артык ерак киткән табигатькә мөрәҗәгать»
Спектакльнең нигезенә әкиятләр ятуга карамастан, тәкъдим ителә торган яшь – 16 яшьтән. «Балалар һәм яшүсмерләр анда салынган мәгънәләрне аңламаска мөмкин. Әкиятләрдә, бигрәк тә халык әкиятләрендә, бик авыр темалар күтәрелә, аларда еш кына рәхимсезлек бар», – дип аңлатты Сойжин Жамбалова. Бу баларча һәм беркатлы нәрсә турында түгел, бу фантастика гына да түгел. Шуңа күрә без тамашачылар яшь цензын саклар дип өметләнәбез «.
Премьера спектакле алдыннан актерлар дулкынлана, гәрчә барысы да ышана – Казан тамашачылары гадәти булмаган тамашаны бәяләячәк. «Минемчә, тамашачылар мәгънәне аңлый. Әкиятләр – без артык ерак киткән табигатькә мөрәҗәгать итү, һәм аңа әйләнеп кайтырга мөмкин дигән уйлар, – дип фикерләре белән уртаклашты Булат Гатауллин.
Спектакль Горький исемендәге паркта өч көн дәвамында барачак – 11-13-нче августта, башлану вакыты – 18:30 сәгатьтә. Мәдәният идарәсе башлыгы сүзләренә караганда, уңыш һәм тамашачылардан югары бәя алынган очракта проект үсәчәк.
Исегезгә төшерәбез, «Агачлар нәрсә турында җырлый» спектакле ТРда Туган телләр һәм халыклар бердәмлеге елына багышланган йөздән артык чараның берсе булачак.
Фоторепортаж
«Агачлар нәрсә турында җырлый» спектакле репетициясе, 10.08.2021
Видеорепортаж
10.08.2021
13:09
Казанның Горький исемендәге паркында «Агачлар нәрсә турында җырлый» спектакле репетицияләре уза
Шулай ук укыгыз
-
04.05.2025, 09:14 -
03.05.2025, 09:19 -
02.05.2025, 10:58 -
02.05.2025, 09:17
