РФ Юстиция министрлыгының Идел буе федераль округының Баш идарәсендә 2005 елның 28 декабрендә теркәлгән N RU163010002005001

------------------------------------------------------------------

Казан шәһәре
муниципаль берәмлеге
вәкиллекле органының
2005 елның 17 декабреннән
3-5 номерлы карары
белән расланган

КАЗАН ШӘҺӘРЕ
МУНИЦИПАЛЬ БЕРӘМЛЕГЕ
УСТАВЫ

2006 елның 8 июненнән, 2007 елның 16 августыннан, 2008 елның 26 июненнән, 2009 елның 29 апреленнән, 10 мартыннан, 8 октябреннән, 2010 елның 6 декабреннән, 2011 елның 24 октябреннән, 2012 елның 19 апреленнән, 13 февраленнән, 2013 елның 25 декабреннән, 2014 елның 25 июленнән, 4 мартыннан, 2015 елның 7 сентябреннән, 2016 елның 20 апреленнән, 2017 елның 25 февраленнән, 2017 елның 27 сентябреннән, 2018 елның 17 апреленнән, 2018 елның 13 декабреннән, 2019 елның 18 апреленнән, 2020 елның 28 февраленнән, 2020 елның 21 октябреннән, 2021 елның 29 июненнән, 2022 елның 15 апреленнән үзгәрешләр һәм өстәмәләр белән, 2024 елның 26 апрелендәге үзгәрешләр һәм өстәмәләр белән, 2024 елның 7 августыннан.

Казан шәһәре Думасы Казан шәһәре халкы тарафыннан бирелгән вәкаләтләр нигезендә, Татарстан Республикасы башкаласы Казан шәһәренең күпмилләтле халкы ихтыяҗларын чагылдырып, кешенең һәм гражданинның хокукын, иреген иң югары кыйммәт икәнлеген раслап, гражданлык тынычлыгын һәм иминлеген саклап, 1005 елда нигез салынган Казан шәһәре халкының мәдәни, рухи һәм дини традицияләрен хөрмәт итеп һәм үстереп, Казан шәһәренең сәяси, икътисади, социаль тормышын исәпкә алып, җирле әһәмияткә ия булган мәсьәләләрне хәл итү буенча бөтен җаваплылыкны аңлап, җирле үзидарәнең Европа Хартиясенә, Россия Федерациясе Конституциясенә, федераль законнарга, Татарстан Республикасы Конституциясенә, Татарстан Республикасы законнарына таянып, Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең әлеге Уставын кабул итә (алга таба – Казан шәһәре Уставы).

Казан шәһәренең әлеге Уставы Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең барлык территориясендә дә гамәлдә һәм Казан шәһәре халкы, Казан шәһәре территориясендәге барлык дәүләт хакимияте органнары һәм идарәләре, җирле үзидарә органнары, барлык вазифаи затлар, башка юридик һәм физик затлар тарафыннан үтәү өчен мәҗбүри булып тора.

Казан шәһәре әлеге Уставының максатлары өчен түбәндәге төшенчәләр һәм терминнар кулланыла: 

• Терминнар һәм төшенчәләр

• Казан шәһәре муниципаль берәмлеге – җирле үзидарә федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары нигезендә җирле үзидарә органнарына бирелә торган аерым дәүләт вәкаләтләрен башкара алучы җирле үзидарә органнары аша тормышка ашырыла торган шәһәр округы (алга таба – Казан шәһәре);

  җирле әһәмияткә ия булган мәсьәләләр – Казан шәһәре халкы һәм (яки) җирле үзидарә органнары Россия Федерациясе Конституциясе һәм федераль законнар, Татарстан Республикасы законнары нигезендә мөстәкыйль хәл итә торган Казан шәһәре халкының тормышын турыдан-туры тәэмин итү мәсьәләләре;

  Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең җирле үзидарә органнары – халык тарафыннан турыдан-туры сайлап куелган һәм (яки) Казан шәһәре җирле үзидарәсенең вәкиллекле органы тарафыннан оештырыла торган органнары. Әлеге органнарга җирле әһәмияткә ия булган мәсьәләләрне хәл итү буенча үз вәкаләтләре бирелгән;

  Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең муниципаль органы – Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең Сайлау комиссиясе. «Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең Сайлау комиссиясе» һәм «Казан шәһәренең Сайлау комиссиясе» төшенчәләре бертигез мәгънәдә кулланыла;

  җирле үзидарәнең сайлап куелган органы әгъзасы – муниципаль сайлауларда формалаштырылган җирле үзидарә органы составына керүче зат (Шәһәр Думасыннан кала);

  депутат – Казан шәһәре җирле үзидарәсенең вәкиллекле органы әгъзасы;

  Казан шәһәре муниципаль берәмлеге җирле үзидарәсенең вазифаи заты – җирле әһәмияткә ия булган мәсьәләләрне хәл итү буенча һәм (яки) Казан шәһәре җирле үзидарәсе органының эшчәнлеген оештыру буенча башкару-оештыру вәкаләтләре бирелгән, сайлап куела торган яки контракт (хезмәт килешүе) төзегән зат;

  Казан шәһәре муниципаль берәмлеге җирле үзидарәсенең сайлап куела торган вазифаи заты – җирле үзидарәнең муниципаль сайлауларда яшерен тавыш белән тигез һәм турыдан-туры гомуми сайлау хокукы нигезендә сайлап куела торган яки Шәһәр Думасы үз составыннан сайлап куя торган һәм җирле әһәмияткә ия мәсьәләләрне хәл итү буенча үз вәкаләтләре бирелгән вазифаи заты;

  Казан шәһәре муниципаль вазыйфасын биләүче зат -  депутат, җирле үзидарәнең сайлана торган органы әгъзасы, Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең сайлана торган вазыйфаи заты, даими нигездә эшләүче һәм юридик зат булган сайлау комиссиясе әгъзасы, даими (штат) нигезендә комиссиядә эшләүче хәлиткеч тавыш хокукына ия, Казан шәһәре Контроль-хисап палатасы рәисе, рәисе урынбасары, аудиторы;
  

  Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең вәкиллекле органында вазифа биләүче депутат (алга таба – Казан шәһәре Думасында вазифа биләүче депутат) – Казан шәһәре Думасы Президиумы әгъзалары, Казан шәһәре Думасының даими комиссиясе рәисе урынбасары (урынбасарлары), Казан шәһәре Думасының вакытлы комиссиясе рәисе һәм аның урынбасары (урынбасарлары);

  Казан шәһәре территориясен төзекләндерү кагыйдәләре – Россия Федерациясе законнары һәм Россия Федерациясенең башка норматив-хокукый актлары, шулай ук Татарстан Республикасының норматив-хокукый актлары нигезендә Казан шәһәре территориясендә төзекләндерүгә һәм төзекләндерү элементларына таләпләрне, Казан шәһәре территориясен төзекләндерү буенча чаралар исемлеген, аларны үткәрү тәртибен һәм кабатлану вакытын билгеләүче муниципаль хокукый акт.

  Казан шәһәре территориясен төзекләндерү – Казан шәһәре территориясен төзекләндерү кагыйдәләре белән билгеләнгән һәм гражданнарның яшәү шартлары уңайлыкларын тәэмин итүгә һәм яхшыртуга юнәлтелгән чаралар комплексын тормышка ашыру буенча, Казан шәһәре территориясенең санитар һәм эстетик яктан торышын карап тоту һәм яхшырту буенча, Казан шәһәре территориясен һәм аның территориясендә урнашкан объектларны, шул исәптән гомуми кулланылыштагы территорияләрне, җир участокларын, корылмаларны, янәшәдәге территорияләрне карап тоту буенча эшчәнлек;

  муниципаль хокукый акт – Казан шәһәре халкы тарафыннан турыдан-туры җирле үзидарә мәсьәләләре буенча яки Казан шәһәренең җирле үзидарә органы һәм (яки) Казан шәһәре җирле үзидарәсенең вазифаи заты тарафыннан җирле әһәмияткә ия мәсьәләләр буенча, федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары тарафыннан Казан шәһәре җирле үзидарә органнарына бирелгән аерым дәүләт вәкаләтләрен башкару мәсьәләләре буенча, шулай ук әлеге Устав белән федераль законнар нигезендә Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары һәм (яки) Казан шәһәре җирле үзидарәсенең вазифаи затлары вәкаләтләренә караган башка мәсьәләләр буенча кабул ителгән, Казан шәһәре муниципаль берәмлеге территориясендә мәҗбүри үтәлергә тиешле, гомуми-мәҗбүри кагыйдәләрне билгеләүче яисә аларны үзгәртүче яки шәхси үзенчәлеккә ия карар (алга таба – Казан шәһәренең муниципаль хокукый акты);

  Казан шәһәре Уставы – Казан шәһәренең муниципаль хокукый актлар системасында югары юридик көчкә ия булган, Казан шәһәре җирле үзидарә органнарын оештыруны һәм аларның эшчәнлеген, Казан шәһәре җирле үзидарәсенең вазифаи затлары эшчәнлеген тәртипкә салучы, шулай ук Казан шәһәре территориясендә законнар нигезендә икътисади, милек, җир һәм башка мөнәсәбәтләрне билгеләүче норматив- хокукый акт;

  Казан шәһәре Мэриясе – җирле әһәмияткә ия мәсьәләләрне хәл итү, муниципальара һәм халыкара хезмәттәшлектә катнашу, федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары нигезендә җирле үзидарә органнарына тапшырылган аерым дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыру буенча килештерелеп башкарылучы эшләр белән берләштерелгән, эшчәнлекләрен Казан шәһәре Мэры оештыра һәм координацияли торган Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең җирле үзидарә органнары җыелмасы;

  Казан шәһәре халкы – шәһәр территориясендә даими яисә күп вакыт яшәүче Россия Федерациясе гражданнары (алга таба – гражданнар). Казан шәһәре халкын шәһәрдә яшәүчеләр тәшкил итә.

  
  
• I бүлек. Гомуми нигезләмәләр
  
• 1 маддә. Казан шәһәренең территориясе һәм статусы
  

• 1. Казан шәһәре Татарстан Республикасының башкаласы булып тора.

  2. Казан шәһәре муниципаль берәмлегенә шәһәр округы статусы бирелгән.
  
  3. Казан шәһәренә Россия Федерациясенең «Хезмәт батырлыгы шәһәре» мактаулы исеме бирелде.
  
  4. Казан шәһәренең тулы рәсми исеме - Татарстан Республикасы шәһәр округы Казан шәһәре муниципаль берәмлеге.
  
  Кыскартылган исемнәре: Казан шәһәре, Казан шәһәре муниципаль берәмлеге, Казан шәһәре шәһәр округы.
  
  Барлык исемнәр дә бертигез дәрәҗәдә кулланыла.
  
  5. Казан шәһәре чикләрен билгеләү һәм үзгәртү Татарстан Республикасы законы белән гамәлгә ашырыла.

• 2 маддә. Казан шәһәренең рәсми символлары
  

• 1. Казан шәһәренең үз рәсми символлары бар – герб, әләм, Казан шәһәре Мэрының вазифа билгесе.

  2. Рәсми символларның сурәте һәм тасвирламасы, Казан шәһәренең әлеге символларын рәсми куллану тәртибе Шәһәр Думасы тарафыннан расланган герб, әләм, Казан шәһәре Мэрының вазифа билгесе турындагы нигезләмәләр белән билгеләнә.

• 3 маддә. Казан шәһәре көне
  
• Казан шәһәре көне ел саен 30 августта билгеләп үтелә.
  
• 4 маддә. Гражданнарның Казан шәһәрендә җирле үзидарәне тормышка ашыруга хокукы, аны башкаруның тәртибе һәм гарантияләре
  

• 1. Гражданнар җирле үзидарәне референдумда, муниципаль сайлауларда катнашып һәм үз ихтыярын турыдан-туры белдерүнең башка формалары аша, шулай ук әлеге Уставта күздә тотылган җирле үзидарә органнарының сайлап куела торган һәм башка органнары аша тормышка ашыралар. Гражданнарның җирле үзидарәне тормышка ашыруда, шул исәптән җирле әһәмияткә ия булган мәсьәләләрне хәл итүдә катнашу тәртибе әлеге Устав һәм аңа таянып кабул ителә торган муниципаль хокукый актлар нигезендә билгеләнә.

  2. Казан шәһәре территориясендә даими яки озак вакыт яшәүче чит ил гражданнары җирле үзидарәне тормышка ашыру барышында Россия Федерациясенең халыкара килешүләре һәм федераль законнар нигезендәге хокукларга ия.

  3. Гражданнар җирле үзидарәне тормышка ашыруда җенескә, расага, милләткә, телгә, килеп чыгышка, милеккә һәм вазифаи хәлгә, дингә карата мөнәсәбәткә, инануларга, иҗтимагый берләшмәләрдә булуга бәйсез рәвештә тигез хокукларга ия булалар.

  4. Гражданнар Казан шәһәренең җирле үзидарәсе органнарына сайларга һәм сайланырга хокуклы.

  5. Гражданнар, шулай ук муниципаль хезмәттә булу хокукын бирә торган Россия Федерациясенең халыкара шартнамәләрендә катнашучы чит дәүләтләрнең Россия Федерациясе дәүләт телен белүче гражданнары муниципаль хезмәткә урнашканда һәм аны башкарганда җенескә, расага, милләткә, килеп чыгышка, милеккә һәм вазифаи хәлгә, яшәү урынына, дингә карата мөнәсәбәткә, инануларга, иҗтимагый берләшмәләрдә булуга, шулай ук муниципаль хезмәткәрнең һөнәри һәм эшлекле сыйфатларына кагылышлы булмаган башка шартларга бәйсез рәвештә тигез хокукларга ия булалар.

  6. Һәр кеше шәһәрнең җирле үзидарә органнарына һәм җирле үзидарәнең вазифаи затларына турыдан-туры мөрәҗәгать итәргә хокуклы.

  7. Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары һәм вазифаи затлары һәр кешене турыдан-туры аның хокукына һәм ирегенә кагылучы документлар һәм материаллар белән танышу мөмкинлеге, шулай ук, закон белән башкасы каралмаган булса, гражданнарны Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары эшчәнлеге турында башка тулы һәм дөрес мәгълүмат алу мөмкинлеге белән тәэмин итәләр.

  8. Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары массакүләм мәгълүмат чаралары аша һәм башка ысуллар белән шәһәрнең һәм аның аерым территорияләренең агымдагы тормыш эшчәнлегенә һәм перспективадагы үсешенә караучы аеруча мөһим мәсьәләләр белән, үз эченә гомуми кулланылыштагы транспорт эшен, торак-коммуналь хуҗалык торышын һәм эшчәнлеген, социаль-мәдәни һәм башка учреждениеләр һәм хезмәтләр челтәрен, социаль ташламалар бирүне, җәмәгать тәртибен саклау торышын, табигый һәм техноген үзенчәлеккә ия булган гадәттән тыш хәлләр халәтен кертеп, халыкка даими рәвештә мәгълүмат җиткерәләр.

  9. Гражданнар Казан шәһәре җирле үзидарә органнарының һәм вазифаи затларының законнарга каршы килүче, гражданнарның хокукларын, ирекләрен һәм законлы ихтыяҗларын бозучы хокукый актларына, аларның кылган гамәлләренә (гамәл кылмауларына) ризасызлык белдереп, судка шикаять бирү хокукына ия.
  
• 5 маддә. Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары структурасы
  

• 1. Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары структурасын түбәндәгеләр тәшкил итә:

  Муниципаль берәмлекнең вәкиллекле органы – Казан шәһәре Думасы (алга таба – Шәһәр Думасы),

  Казан шәһәре муниципаль берәмлеге Башлыгы – Казан шәһәре Мэры,

  җирле администрация (муниципаль берәмлекнең башкару-оештыру органы) – Казан шәһәренең Башкарма комитеты (алга таба – Башкарма комитет),

  муниципаль берәмлекнең контроль-хисап органы – Казан шәһәренең Контроль-хисап палатасы (алга таба – Контроль-хисап палатасы).

  Җирле үзидарәнең юридик зат буларак теркәлгән органнары законнар нигезендә мөһер һәм бланкларын булдыру хокукына ия.

  2. Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары структурасын үзгәртү фәкать әлеге Уставка үзгәрешләр кертеп кенә тормышка ашырыла. Шәһәр Думасының Казан шәһәре җирле үзидарә органнары структурасын үзгәртү турындагы карары әлеге карарны кабул иткән Шәһәр Думасы вәкаләтләренең срогы узганнан соң гына, 2003 елның 6 октябрендәге «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы 131-ФЗ номерлы Федераль законда каралган очраклардан кала, үз көченә ия була.

  Казан шәһәре җирле үзидарә органнарының статусы һәм вәкаләтләре, Казан шәһәре җирле үзидарәсенең сайлап куелган һәм башка вазифаи затларының статусы, вәкаләтләре, социаль һәм башка гарантияләре әлеге Уставка һәм законнар нигезендә башка муниципаль хокукый актларга таянып билгеләнә.

  3. Шәһәрнең җирле үзидарә органнары эшчәнлеген финанс ягыннан тәэмин итү фәкать Казан шәһәре бюджетының үз керемнәре хисабына тормышка ашырыла.

  Законда, әлеге Уставта, Шәһәр Думасы карарларында күздә тотылган очракларда Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары эшчәнлеген тәэмин итүгә киткән чыгымнар Казан шәһәре бюджетында Россия Федерациясе бюджетлары чыгымнарының классификациясе нигезендә аерым рәвештә билгеләнә.
  
• 6 маддә. Юридик затлар буларак җирле үзидарә органнары
  

• 1. Шәһәр Думасы, Башкарма комитет, Контроль-хисап палатасы федераль законнар нигезендә юридик зат хокукына ия булып торалар һәм дәүләт тарафыннан юридик зат буларак теркәлергә тиеш.

  2. Казан шәһәренең юридик зат хокуклары бирелгән җирле үзидарә органнары идарә итү функцияләрен тормышка ашыру өчен оештырылган муниципаль казна учреждениеләре булып торалар.

  3. Җирле үзидарә органнарын юридик зат сыйфатында дәүләт тарафыннан теркәү өчен нигез булып әлеге Устав һәм Шәһәр Думасының юридик зат хокукларына ия булган тиешле җирле үзидарә органын оештыру турындагы карары тора.

  Башкарма комитет органнарын юридик зат сыйфатында дәүләт теркәвенә кертү өчен нигез булып Шәһәр Думасының тиешле органны муниципаль казна учреждениесе формасында булдыру турындагы карары һәм Башкарма комитет Җитәкчесе тәкъдиме буенча Шәһәр Думасы тарафыннан аның турында нигезләмәне раслау тора.

• 7 маддә. Казан шәһәренең территориаль бүленеше
  

• 1. Казан шәһәре территориясе 7 районнан тора:

  Авиатөзелеш районы;

  Вахитов районы;

  Киров районы;

  Мәскәү районы;

  Яңа Савин районы;

  Идел буе районы;

  Совет районы.

  2. Казан шәһәре районнары белән Башкарма комитет Җитәкчесе тарафыннан билгеләнгән Башкарма комитетның территориаль органнары җитәкчеләре идарә итә.

  Башкарма комитетның территориаль органнары эшчәнлеген финанслау Казан шәһәре бюджетының состав өлеше булып торучы керемнәр һәм чыгымнар сметасы буенча тормышка ашырыла.

• 8 маддә. Казан шәһәренең җирле әһәмияткә ия булган мәсьәләләре
  

• 1. Казан шәһәренең җирле әһәмияткә ия булган мәсьәләләренә түбәндәгеләр керә:

  1) Казан шәһәре бюджеты проектын төзү һәм карап тикшерү, Казан шәһәре бюджетын раслау һәм үтәү, аның үтәлешен контрольдә тоту, Казан шәһәре бюджетының үтәлеше турында хисап ясау һәм аны раслау;

  2) җирле салымнарны һәм җыемнарны билгеләү, үзгәртү һәм гамәлдән чыгару;

  3) Казан шәһәренең муниципаль милкендәге мөлкәткә хуҗа булу, аннан файдалану һәм аның белән идарә итү;

  4) Россия Федерациясе законнары белән билгеләнгән вәкаләтләр кысаларында Казан шәһәре эчендә халыкны электр, җылылык, газ, су, ягулык, суларны чыгару белән тәэмин итүне оештыру;
  
  4.1) җылылык белән тәэмин итү объектларын төзү, реконструкцияләү һәм (яки) модернизацияләү буенча бердәм җылылык белән тәэмин итүче оешма тарафыннан йөкләмәләрнең үтәлешен муниципаль контрольдә тотуны гамәлгә ашыру;
  

  5) Казан шәһәре чикләрендәге җирле әһәмияткә ия автомобиль юллары буенча юл эшчәнлеген алып бару һәм, парковкалар (парковка урыннары) булдыруны һәм аларның эшен тәэмин итүне кертеп, аларда юл хәрәкәте иминлеген тәэмин итү, автомобиль транспортында, шәһәр җир өсте электр транспортында һәм Казан шәһәре чикләрендә юл хуҗалыгында муниципаль контрольне гамәлгә ашыру, шулай ук автомобиль юлларыннан файдалану һәм юл эшчәнлеген тормышка ашыру өлкәсендә Россия Федерациясе законнары нигезендә башка вәкаләтләрне башкару;

  6) Казан шәһәрендә яшәүче һәм торак урыннарга мохтаҗ аз керемле гражданнарны торак белән тәэмин итү, муниципаль торак фондын төзүне һәм карап тотуны оештыру, торак төзелеше өчен шартлар булдыру, муниципаль торак контролен тормышка ашыру, шулай ук торак законнары нигезендә җирле үзидарә органнарының башка вәкаләтләрен башкару;

  7) Казан шәһәрендә халыкка транспорт хезмәте күрсәтү өчен шартлар булдыру һәм халыкка транспорт хезмәте күрсәтүне оештыру;

  7.1) Казан шәһәрендә террорлыкны һәм экстремизмны профилактикалауда, шулай ук террорлык һәм экстремизм нәтиҗәләрен киметү һәм (яки) юк итүдә катнашу;

  7.2) милләтара һәм конфессияара бердәмлекне ныгытуга, Казан шәһәре территориясендә яшәүче Россия Федерациясе халкының телләренә һәм мәдәниятенә булышлык күрсәтү һәм аларны үстерүгә, милли азчылыкның хокукларын тормышка ашыруга, мигрантларның социаль һәм мәдәни адаптациясен тәэмин итүгә, милләтара (этносара) низагларны профилактикалауга юнәлтелгән чараларны эшләү һәм тормышка ашыру;

  8) Казан шәһәрендә гадәттән тыш хәлләрне кисәтү һәм аның нәтиҗәләрен юк итүдә катнашу;

  9) Казан шәһәре эчендә муниципаль милиция тарафыннан җәмәгать тәртибен саклауны оештыру;

  9.1) полициянең участок буенча вәкаләтле хезмәткәре вазифасын башкаручыга эшләү өчен Казан шәһәренең үзе хезмәт күрсәтә торган административ участогында бина бирү;

  9.2) 2017 елның 1 гыйнварына кадәр полициянең участок буенча вәкаләтле хезмәткәре вазифасын башкаручыга һәм аның гаиләсе әгъзаларына хезмәткәр әлеге вазифа буенча йөкләмәләрне башкарган чорга торак урын бирү;

  10) Казан шәһәре эчендә янгын куркынычсызлыгының беренчел чараларын тәэмин итү;

  11) Казан шәһәре чикләрендә әйләнә-тирә мохитне саклау чараларын оештыру, шул исәптән әйләнә-тирә мохитне саклау өлкәсендәге законнар нигезендә Казан шәһәре территориясендә планлаштырыла торган хуҗалык һәм башка эшчәнлек буенча иҗтимагый фикер алышуларны оештыру һәм үткәрү;
  

  12) үз көчен югалтты. – Казан шәһәре Думасының 2006 елның 8 июнендәге 5-9 номерлы карары;

  13) муниципаль мәгариф оешмаларында төп гомуми белем бирү программалары буенча һәркем ала алырлык һәм бушлай мәктәпкәчә, башлангыч гомуми, төп гомуми, урта гомуми белем бирүне оештыру (федераль дәүләт мәгариф стандартлары нигезендә төп гомуми белем бирү программаларын тормышка ашыруны финанс яктан тәэмин итү буенча вәкаләтләрдән кала), муниципаль мәгариф оешмаларында балаларга өстәмә белем бирүне оештыру (финанс яктан Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте органнары тарафыннан тәэмин ителә торган балаларга өстәмә белем бирүдән кала), муниципаль мәгариф оешмаларында спорт әзерлегенең өстәмә белем бирү программалары буенча өлкәннәргә өстәмә белем бирүне оештыру, балаларны карап тору һәм тәрбияләүне башкару, муниципаль мәгариф оешмаларында балаларны карап тоту өчен шартлар белән тәэмин итү, шулай ук үз вәкаләтләре кысаларында, балаларның тормышы һәм сәламәтлеге куркынычсызлыгын тәэмин итү чараларын да кертеп, каникуллар вакытында аларның ялын оештыру буенча чаралар башкару;

  14) гражданнарга бушлай медицина ярдәме күрсәтү буенча дәүләт гарантияләренең территориаль программасы нигезендә Казан шәһәре территориясендә халыкка медицина ярдәме күрсәтү өчен шартлар булдыру;

  15) Казан шәһәре халкын элемтә чаралары, җәмәгать туклануы, сәүдә һәм көнкүреш хезмәте күрсәтү белән тәэмин итү өчен шартлар булдыру;

  16) халыкка китапханә хезмәте күрсәтүне оештыру, Казан шәһәре китапханәләренең китапханә фондларын туплау һәм аларны саклауны тәэмин итү;

  17) ял вакытын оештыру һәм Казан шәһәре халкын мәдәният оешмаларының хезмәте белән тәэмин итү өчен шартлар булдыру;

  17.1) Казан шәһәрендә җирле традицион халык сәнгате иҗатын үстерү өчен шартлар булдыру, халык сәнгате һөнәрләрен саклауда, яңадан торгызуда һәм үстерүдә катнашу;

  18) Казан шәһәре милкендә булган мәдәни мирас объектларын (тарихи һәм мәдәни һәйкәлләрне) саклау, алардан файдалану һәм аларны популярлаштыру, Казан шәһәре территориясендә урнашкан җирле (муниципаль) әһәмияткә ия мәдәни мирас объектларын (тарихи һәм мәдәни һәйкәлләрне) саклау;

  19) Казан шәһәре территориясендә физик культураны, мәктәп спортын һәм массакүләм спортны үстерү өчен шартлар булдыру, Казан шәһәрендә рәсми рәвештә физкультура-сәламәтләндерү һәм спорт чараларын үткәрүне оештыру;

  20) Казан шәһәре халкының массакүләм ялы өчен шартлар булдыру һәм халыкның массакүләм ял итү урыннарын төзекләндерүне оештыру;

  21) 2008 елның 1 гыйнварыннан үз көчен югалтты. – Казан шәһәре Думасының 2007 елның 16 августындагы 7-19 нчы номерлы карары;

  22) муниципаль архивны формалаштыру һәм карап тоту;

  23) ритуаль хезмәт күрсәтүне оештыру һәм җирләү урыннарын карап тоту;

  24) каты коммуналь калдыкларны җыю (шул исәптән аерым җыю), аларны эшкәртү, ташу, үтильләштерү, зарарсызландыру буенча эшчәнлекне оештыруда катнашу;

  25) Казан шәһәре территориясен төзекләндерү кагыйдәләрен раслау, төзекләндерү өлкәсендә муниципаль контрольне гамәлгә ашыру, аның предметы булып Казан шәһәрен төзекләндерү кагыйдәләрен, шул исәптән социаль, инженерлык һәм транспорт инфраструктурасы объектларының һәм күрсәтелә торган хезмәтләрнең инвалидлар өчен үтемлелеген тәэмин итүгә карата таләпләрне үтәү тора (төзекләндерү өлкәсендә муниципаль контрольне гамәлгә ашырганда, мәҗбүри таләпләрне (куркынычсызлык мониторингы) үтәүне күзәтү барышында ачыкланган мәҗбүри таләпләрне бозуларны бетерү турында күрсәтмә бирелергә мөмкин), әлеге кагыйдәләргә нигезләнеп, Казан шәһәре территориясен төзекләндерүне оештыру, шулай ук шәһәр урманнарыннан, Казан шәһәрендә урнашкан аерым саклана торган табигать территорияләрендәге урманнардан файдалану, аларны саклау, яңадан утыртуны оештыру;

  26) Казан шәһәренең генераль планын, җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләрен раслау, Казан шәһәренең генераль планы нигезендә әзерләнгән территорияне планлаштыру буенча документацияне раслау, төзелешкә рөхсәтләр бирү (Россия Федерациясенең Шәһәр төзелеше кодексы, башка федераль законнар нигезендә каралган очраклардан кала), Казан шәһәре территориясендә урнашкан капиталь төзелеш объектларын төзү, реконструкцияләү барышында объектларны эксплуатацияләүгә рөхсәтләр бирү, Казан шәһәренең шәһәр төзелешен проектлаштыруының җирле нормативларын раслау, Казан шәһәре территориясендә башкарылган шәһәр төзелеше эшчәнлеген тәэмин итүнең мәгълүмат системасын алып бару, Казан шәһәре чикләрендә урнашкан җир участокларын муниципаль ихтыяҗлар өчен резервлау яки алу, Казан шәһәре чикләрендә муниципаль җир контролен башкару, Россия Федерациясенең Шәһәр төзелеш кодексында каралган очракларда биналарны, корылмаларны тикшерү һәм мондый тикшерүләр барышында ачыкланган җитешсезлекләрне бетерү турында күрсәтмәләр бирү, индивидуаль торак яки бакча йортының индивидуаль торак яки бакча йорты төзелешен планлаштыру турындагы хәбәрнамәдә күрсәтелгән параметрларга туры килүе яисә җир участогында урнаштырырга мөмкин булуы турында хәбәрнамә, индивидуаль торак яки бакча йортының индивидуаль торак яки бакча йорты төзелешен планлаштыру турындагы хәбәрнамәдә күрсәтелгән параметрларга туры килмәве яисә җир участогында урнаштырырга мөмкин булмавы турында хәбәрнамә, торак объектын яки бакча йортын төзү яки реконструкцияләүнең шәһәр төзелеше турындагы законнарында каралган таләпләренә Казан шәһәре территориясендә урнашкан индивидуаль торак объектларның яки бакча йортының туры килүе яки килмәве турында хәбәрнамә җибәрү, Россия Федерациясенең гражданлык законнары нигезендә үз белдеге белән төзелгән корылмаларны сүтү яисә билгеләнгән таләпләргә яраклаштырып үзгәртү турында карар, максатчан файдаланылмаган яки Россия Федерациясенең законнарын бозып файдаланылган җир участокларын алу турында карар кабул итү, үз белдеге белән төзелгән корылмаларны сүтү яисә сүтүне Россия Федерациясенең Шәһәр төзелеше кодексы тарафыннан каралган таләпләргә туры китерү;

  26.1) «Реклама турында»гы Федераль закон нигезендә башкарылучы Казан шәһәре территориясендә реклама корылмаларын урнаштыру схемасын раслау, реклама корылмаларын урнаштыруга һәм аларны куллануга рөхсәтләр бирү, андый рәхсәтләрне гамәлдән чыгару, Казан шәһәре территориясендә рөхсәтсез урнаштырылган реклама корылмаларын сүтү турында күрсәтмәләр бирү;
  

  26.2) Казан шәһәре торак пункты җирләрендә урнашкан участок урманчылыклары составында төзелә торган урманчылыкларны булдыру, бетерү, аларның чикләрен билгеләү һәм үзгәртү, шулай ук Казан шәһәре торак пункты җирләрендә урнашкан урман хуҗалыгы регламентларын эшләү һәм раслау турында карарлар кабул итү;

  26.3) Казан шәһәре торак пункты җирләрендә урнашкан урманнарга карата урман корылышы чараларын гамәлгә ашыру;

  27) адресация объектларына адреслар бирү, адресларны үзгәртү, гамәлдән чыгару, урам-юл челтәре элементларына (федераль әһәмияткә ия автомобиль юлларыннан, регион яки муниципальара әһәмияткә ия автомобиль юлларыннан кала) исемнәр, Казан шәһәре эчендә планлаштыру структурасы элементларына исемнәр бирү, андый исемнәрне үзгәртү, гамәлдән чыгару, дәүләт адреслар реестрында мәгълүмат урнаштыру;

  28) халыкка хәвеф-хәтәр турында хәбәр бирү системасын куллануга һәрвакыт әзер булган халәттә тотуны, гражданлык оборонасы объектларын, гражданлык оборонасы максатларында матди-техник, азык-төлек, медицина һәм башка чараларның запасларын булдыру һәм тотуны үз эченә алган территориаль оборона һәм гражданлык оборонасы, халыкны һәм Казан шәһәре территориясен табигый һәм техноген үзенчәлеккә ия булган гадәттән тыш хәлләрдән саклау буенча чараларны оештыру һәм тормышка ашыру;

  29) Казан шәһәре территориясендә авария-коткару хезмәтләренең һәм (яки) авария-коткару оешмаларының эшчәнлеген булдыру, карап тоту һәм оештыру;

  30) җирле әһәмияттәге махсус сакланылучы табигать территорияләрен саклау һәм алардан файдалану өлкәсендә муниципаль контрольне гамәлгә ашыру;
  

  31) Казан шәһәре территориясендә урнашкан муниципаль предприятиеләрне һәм учреждениеләрне мобилизациягә әзерләү буенча чараларны оештыру һәм тормышка ашыру;

  32) су объектларында кешеләрнең иминлеген тәэмин итү, аларның тормышын һәм сәламәтлеген саклау буенча чараларны тормышка ашыру;

  33) авыл хуҗалыгы җитештерүчәнлеген үстерү, авыл хуҗалыгы продукциясе, чимал һәм азык-төлек базарын киңәйтү өчен шартлар тудыру, кече һәм урта эшмәкәрлекне үстерүгә булышлык күрсәтү, социаль юнәлештә эшләүче коммерцияле оешмаларга, хәйрия эшчәнлегенә һәм ирекле эшчәнлеккә (волонтерлыкка) ярдәм итү;

  34) Казан шәһәрендә балалар һәм яшьләр белән эшләү чараларын оештыру һәм гамәлгә ашыру, яшьләр сәясәтен гамәлгә ашыруда катнашу, яшьләрнең хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен тәэмин итү һәм яклау чараларын эшләү һәм гамәлгә ашыру, яшьләр сәясәтен гамәлгә ашыруның төп юнәлешләре буенча муниципаль программаларны эшләү һәм гамәлгә ашыру, яшьләр сәясәтен гамәлгә ашыруны мониторинглауны оештыру һәм гамәлгә ашыру;

  35) 2008 елның 1 гыйнварыннан үз көчен югалтты. – Казан шәһәре Думасының 2007 елның 16 августындагы 7-19 нчы номерлы карары;

  36) Россия Федерациясенең су законнары белән билгеләнгән кысаларда су объектлары хуҗасы вәкаләтләрен башкару, гомуми кулланылыштагы су объектларын шәхси һәм көнкүреш ихтыяҗлар өчен файдалану кагыйдәләрен билгеләү һәм, гомуми кулланылыштагы су объектларына һәм аларның яр буйларына гражданнарга ирекле узу мөмкинлеген тәэмин итүне дә кертеп, халыкка мондый су объектларыннан файдалануда чикләүләр турында мәгълүмат бирү, шулай ук ял итү максатлары өчен су объектларыннан файдалану кагыйдәләрен билгеләү;

  37) җәмәгать тәртибен саклауда катнашучы гражданнарга һәм аларның оешмаларына ярдәм күрсәтү, халык дружиналары эшчәнлеге өчен шартлар булдыру;

  38) муниципаль урман контролен булдыру;

  39) төшереп калдырылды. – Казан шәһәре Думасының 2014 елның 25 июлендәге 16-34 нче номерлы карары;

  40) үз көчен югалтты. – Казан шәһәре Думасының 2015 елның 4 мартындагы 30-41 нче номерлы карары;

  41) федераль закон нигезендә Казан шәһәре ихтыяҗлары өчен ясалма җир кишәрлекләре булдыру өчен кирәкле эшләрне башкаруны тәэмин итү;

  42) Казан шәһәре чикләрендә коррупциягә каршы тору буенча чаралар башкару;

  43) 2007 елның 24 июлендәге федераль закон нигезендә комплекслы кадастр эшләрен башкаруны һәм территориянең карта-планын раслауны оештыру.
  
  44) Элегрәк исәпкә алынган күчемсез милек объектларында хокук ияләрен ачыклау буенча Казан шәһәре территориясендә карарлар кабул итү һәм чаралар үткәрү, Күчемсез милекнең Бердәм дәүләт реестрына кертү өчен әлеге күчемсез милек объектларының хокук ияләре турында белешмәләр җибәрү;
  
  45) әйләнә-тирә мохиткә тупланган зыян китерә торган объектларны ачыклау һәм Казан шәһәре муниципаль милкендәге җир кишәрлекләре чикләрендә урнашкан территорияләргә карата мондый зыянны бетерү эшен оештыру;
  
  46) «Шәхси ярдәмче хуҗалык турында» 2003 елның 7 июлендәге 112-ФЗ номерлы Федераль закон нигезендә гражданнар алып бара торган шәхси ярдәмче хуҗалыкларны хуҗалык кенәгәләрендә исәпкә алу.
  
  

  1.1-2. Үз көчләрен югалттылар. – Казан шәһәре Думасының 2007 елның 16 августындагы 7-19 нчы номерлы карары.
  
• 8.1 маддә. Казан шәһәренең җирле әһәмияткә ия булган мәсьәләләренә карамаган мәсьәләләрне хәл итүгә Казан шәһәре җирле үзидарәсе органнарының хокуклары
  

• 1. Казан шәһәре җирле үзидарә органнары түбәндәге хокукларга ия:

  1) Казан шәһәре музейларын булдыру;

  2) үз көчен югалтты. – Казан шәһәре Думасының 2010 елның 10 мартындагы 11-48 нче номерлы карары;

  3) югары белем бирүче муниципаль мәгариф оешмаларын булдыру;    

  4) опека һәм попечительлек буенча эшчәнлекне башкаруда катнашу;

  5) үз көчен югалтты. – Казан шәһәре Думасының 2013 елның 13 февралендәге 15-20 нче номерлы карары;

  6) Казан шәһәре территориясендә җирле милли-мәдәни автономияләр хокукларын тормышка ашыру белән бәйле эшчәнлекне алып бару өчен шартлар булдыру;

  7) Россия Федерациясе халкының милли-мәдәни үсешенә һәм Казан шәһәре территориясендә милләтара мөнәсәбәтләр өлкәсендә чараларны тормышка ашыруга ярдәм итү;

  8) 2012 елның 1 гыйнварыннан үз көчен югалтты. – Казан шәһәре Думасының 2011 елның 24 октябрендәге 14-8 нче номерлы карары.

  8.1) янгыннан саклау буенча муниципаль хезмәт булдыру;

  9) туризмны үстерү өчен шартлар булдыру;

  10) кеше хокукларын тәэмин итүне иҗтимагый контрольдә тотуны башкаручы иҗтимагый күзәтү комиссияләренә ярдәм итү һәм мәҗбүри тоту урыннарында булган затларга булышлык күрсәтү.

  11) инвалидларның иҗтимагый оешмаларына, шулай ук 1995 елның 24 ноябрендәге «Россия Федерациясендә инвалидларны социаль яклау турында»гы 181-ФЗ номерлы федераль закон нигезендә инвалидларның гомумроссия иҗтимагый оешмалары тарафыннан булдырылган оешмаларга ярдәм күрсәтү;

  12) «Кан һәм аның компонентлары донорлыгы турында»гы федераль закон белән каралган чараларны томышка ашыру;

  13) торак законнары нигезендә социаль кулланылыштагы торак фонды торакларын яллап тору килешүләре буенча гражданнарга муниципаль торак фондыннан тораклар бирү;

  14) федераль законнар нигезендә билгеләнгән тәртип һәм шартлар буенча оешмалар тарафыннан хезмәт күрсәтү сыйфатына ирекле рәвештә бәя бирү үткәрүне оештыру өчен шартлар булдыру, шулай ук федераль законнар нигезендә оешмалар тарафыннан хезмәт күрсәтү шартлары сыйфатына ирекле рәвештә бәя бирү нәтиҗәләрен карамактагы оешмалар җитәкчеләре эшчәнлеген бәяләгәндә куллану һәм оешмалар тарафыннан хезмәт күрсәтү шартлары сыйфатына ирекле рәвештә бәя бирү нәтиҗәләре буенча ачыкланган кимчелекләрне бетерү буенча чаралар күрүне контрольдә тотуны башкару;

  15) Казан шәһәре территориясендә яшәүче хуҗасыз хайваннарны тоту һәм аларны асрау буенча чараларны башкару;

  16) «Россия Федерациясендә хокук бозуларны профилактикалау системасы нигезләре турында»гы федераль закон белән каралган хокук бозуларны профилактикалау өлкәсендә чаралар башкару;

  17) инвалидлар, сәламәтлекләре ягыннан мөмкинлекләре чикле булган затлар арасында физик культура һәм спортны, адаптив физик культура һәм адаптив спортны үстерүгә булышлык күрсәтү;

  18) 1992 елның 7 февралендәге «Кулланучылар хокукларын яклау турында» 2300-1 номерлы Россия Федерациясе Законында каралган кулланучылар хокукларын яклау чараларын гамәлгә ашыру;

  19) участок полициясе вәкаләтле вәкиле вазифасын биләүче хезмәткәргә һәм аның гаилә әгъзаларына хезмәткәр әлеге вазифаны биләгән вакытка торак урыны бирү.
  
  20) алкоголь, наркотик яисә башка агулы матдәләрдән исереклек халәтендә булган затларга ярдәм күрсәтү чараларын гамәлгә ашыру.
  
  

  2. Казан шәһәре җирле үзидарә органнары әлеге статьяның 1 өлешендә күрсәтелгән мәсьәләләрне, әгәр федераль законнар белән каралган булса, башка дәүләт вәкаләтләрен (2003 елның 6 октябрендәге «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы 131-ФЗ номерлы Федераль законның 19 статьясы нигезендә аларга бирелмәгән) тормышка ашыруда катнашуга, шулай ук башка муниципаль берәмлекләрнең җирле үзидарә органнары, дәүләт хакимияте органнары вәкаләтләренә карамаган һәм федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән аларның вәкаләтләреннән алынмаган башка мәсьәләләрне җирле бюджет керемнәре, Россия Федерациясенең бюджет системасы бюджетыннан бирелгән бюджетара трансфертлардан тыш, һәм аерып бирелә торган суммаларның өстәмә нормалары буенча салым керемнәре исәбеннән хәл итүгә хокуклы.
  
• 9 маддә. Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары тарафыннан аерым дәүләт вәкаләтләрен үтәү
  

• 1. Әгәр күрсәтелгән вәкаләтләрне тапшыруны тәртипкә сала торган норматив-хокукый актлар белән башкача билгеләнмәсә, Казан шәһәрендә аерым дәүләт вәкаләтләрен башкаруны Башкарма комитет тормышка ашыра.

  2. Башкарма комитет тапшырылган Россия Федерациясе вәкаләтләрен, Татарстан Республикасы вәкаләтләрен тиешле вәкаләтләрне гамәлгә ашыруны финанс белән тәэмин итү максатларында Казан шәһәренә бирелгән субвенцияләр чикләрендә гамәлгә ашыру өчен җаваплы була.

  3. Җирле үзидарә органнары һәм җирле үзидарәнең вазифаи затлары аерым дәүләт вәкаләтләрен тормышка ашыру белән бәйле булган документларны вәкаләт бирелгән дәүләт органнарына тапшырырга тиеш.

  4. Дәүләт хакимияте органнары җирле үзидарә органнары тарафыннан аерым дәүләт вәкаләтләрен тормышка ашыруны, шулай ук әлеге максатка бирелгән матди ресурсларны һәм финанс чараларын файдалануны контрольдә тотуны тормышка ашыра.

  5. Җирле үзидарә органнарына бирелгән аерым дәүләт вәкаләтләрен финанс яктан тәэмин итү тиешле бюджетлардан җирле бюджетларга бирелгән субвенцияләр исәбенә тормышка ашырыла.

  Бирелгән аерым дәүләт вәкаләтләрен тормышка ашыру өчен Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары карамагында булган үз матди ресурслары һәм финанс чаралары файдаланылырга мөмкин.

  6. Җирле үзидарә органнары тарафыннан аерым дәүләт вәкаләтләрен башкару өчен бюджет турында өстәмә расланган карарлар Казан шәһәренең бюджетын үтәү вакытында фактта алынган керемнәрне юнәлдерү, бюджет законнарына нигезләнеп, Казан шәһәре бюджеты җитешмәүчелеге һәм бурыч йөкләмәләре булмаган очракта тормышка ашырыла.

  7. Җирле үзидарә органнары «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы Федераль законның 19 статьясы нигезендә бирелмәгән дәүләт вәкаләтләрен тормышка ашыруда Шәһәр Думасы тарафыннан әлеге вәкаләтләрне башкаруда катнашуга бирелгән хокукны тормышка ашыру турында карар кабул ителгән очракта катнашалар.
  
  
• 10 маддә. Муниципальара хезмәттәшлек
  

• 1. Казан шәһәре муниципаль берәмлеге муниципальара хезмәттәшлекне түбәндәге рәвешләрдә гамәлгә ашыра:

  1) муниципаль берәмлекләр берләшмәләрендә әгъзалык;

  2) муниципальара хуҗалык җәмгыятьләрен, муниципальара матбугат массакүләм мәгълүмат чарасын һәм челтәр басмасын оештыру;

  3) коммерциягә карамаган оешмаларны оештыру;

  4) шартнамәләр һәм килешүләр төзү.

  2. Шәһәр Думасы гавами булмаган акционерлык җәмгыятьләре һәм җаваплылыгы чикләнгән җәмгыятьләр рәвешендә муниципальара хуҗалык җәмгыятьләре оештыру турында карарлар кабул итә.

  3. Шәһәр Думасы автономияле коммерциягә карамаган оешмалар һәм фондлар рәвешендә Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең коммерциягә карамаган оешмаларын төзү турында карарлар кабул итәргә мөмкин.

  4. Муниципальара хуҗалык җәмгыятьләре, коммерциягә карамаган оешмалар үз эшчәнлекләрен Россия Федерациясе Гражданнар кодексы, башка федераль законнар нигезендә гамәлгә ашыралар һәм җирле үзидарә органнары вәкаләтләренә ия була алмыйлар.
  

  5.  Җирле үзидарә органнары муниципальара матбугат массакүләм мәгълүмат чарасын һәм челтәр басмасын гамәлгә куюда катнаша ала».

• 10.1 маддә. Халыкара һәм тышкы икътисади элемтәләр

• Җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итү максатыннан халыкара һәм тышкы икътисади элемтәләр 2004 елның 28 июлендәге 45-ТРЗ номерлы «Татарстан Республикасында җирле үзидарә турында»гы Татарстан Республикасы Законы белән билгеләнгән тәртиптә Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты белән килештереп гамәлгә ашырыла.
• 11 маддә. Казан шәһәре җирле үзидарә органнарының дәүләт хакимияте органнары белән үзара бәйләнеше
  

• Казан шәһәре җирле үзидарә органнарының дәүләт хакимияте органнары белән үзара бәйләнеше түбәндәгеләр ярдәмендә тормышка ашырыла:

  Казан шәһәре җирле үзидарә органнарының Казан шәһәрен социаль-икътисади яктан үстерүгә юнәлдерелгән дәүләт программаларын тормышка ашыруда катнашу;

  дәүләт хакимияте органнары белән шартнамәләр (килешүләр) төзү;

  даими яки вакытлы координацион, консультатив, киңәш һәм башка эшче органнар эшчәнлегендә катнашу;

  Шәһәр Думасының Татарстан Республикасы Дәүләт Советында законнар чыгару инициативасы;

  законнарда билгеләнгән очракларда Татарстан Республикасының дәүләт хакимияте органнары тарафыннан җирле үзидарә органнарының аерым вәкаләтләрен вакытлыча тормышка ашыру;

  законнарда билгеләнгән яки Казан шәһәренең үзидарә органнары һәм Татарстан Республикасының дәүләт хакимияте органнары эшчәнлегенең асылыннан килеп чыгучы үзара бәйләнешнең башка формалары.
  
• II бүлек. Халык тарафыннан җирле үзидарәне тормышка ашыру һәм халыкның җирле үзидарәне тормышка ашыруда катнашуы
• 12 маддә. Халыкның җирле үзидарәне турыдан-туры тормышка ашыру һәм җирле үзидарәне тормышка ашыруда катнашу формалары
  

• Халык түбәндәге формаларда җирле үзидарәне турыдан-туры тормышка ашыра һәм җирле үзидарәне тормышка ашыруда катнаша:

  җирле референдум;

  муниципаль сайлаулар;

  Шәһәр Думасы депутатының вәкаләтләрен туктату буенча тавыш бирү;

  Казан шәһәренең чикләрен үзгәртү һәм яңадан билгеләү мәсьәләләре буенча тавыш бирү;

  гражданнарның хокукый акт чыгару инициативасы;
  
  

  инициативалы проектлар;

  әлеге территориядә гражданнарның үзара салым акчаларын кертү һәм куллану мәсьәләсе буенча Казан шәһәре территориясендә гражданнар җыены;

  территориаль иҗтимагый үзидарә;

  ачык тыңлаулар, җәмәгатьчелекнең фикер алышулары;

  гражданнар җыены;

  гражданнар конференцияләре (делегатлар җыелышы);

  гражданнарны сораштыру;

  гражданнарның җирле үзидарә органнарына мөрәҗәгать итүләре;

  Россия Федерациясе Конституциясенә, федераль законнарга, Татарстан Республикасы Конституциясенә һәм Татарстан Республикасы законнарына каршы килмәүче башка формалар.
  
• 13 маддә. Җирле референдум
  

• 1. Җирле референдум шәһәр округының җирле әһәмияткә ия булган мәсьәләләрен федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары нигезендә турыдан-туры халык белән хәл итү максатыннан үткәрелә.

  2. Җирле референдум Казан шәһәренең барлык территориясендә үткәрелә.

  3. Яшәү урыны Казан шәһәре муниципаль берәмлегендә булган 18 яшькә җиткән гражданин референдумда тавыш бирергә хокуклы (референдумда катнашучы). Тавыш биргән көнне 18 яше тулган гражданин референдумны әзерләү һәм үткәрү буенча законда каралган һәм законлы ысуллар белән үткәрелгән башка эшләрдә катнашырга хокуклы.

  Суд тарафыннан эшкә сәләтсез дип танылган яки суд карары буенча ирегеннән мәхрүм итү урыннарында тотылучы гражданнарның референдумда катнашу хокуклары юк.

  Гражданнар референдумда тигез хокукта катнаша.

  Референдумда тавыш бирү яшерен була һәм гражданнарның үз ихтыярын белдерүен контрольдә тоту мөмкинлеге калдырылмый.

  4. Җирле референдумны үткәрү турындагы карар Шәһәр Думасы тарафыннан түбәндәгеләрнең инициативасы буенча кабул ителә:

  1) җирле референдумда катнашу хокукына ия булган гражданнарның;

  2) уставларында сайлауларда һәм (яки) референдумнарда катнашу күздә тотылган һәм федераль закон белән билгеләнгән тәртиптә һәм вакытта теркәлгән сайлау берләшмәләренең, башка иҗтимагый берләшмәләрнең;

  3) Шәһәр Думасының һәм Башкарма комитет Җитәкчесенең уртак инициативасы.

  5. Референдум үткәрү инициативасын яклап чыккан катнашучыларның имзалары инициативалы төркем тарафыннан Казан шәһәре муниципаль берәмлеге Сайлау комиссиясенә җибәрелә.

  Казан шәһәре муниципаль берәмлеге сайлау комиссиясеннән инициативалы төркемнең документлары теркәлгән үтенеч язуы килгәннән соң егерме көннән дә соңга калмыйча, Шәһәр Думасы референдум мәсьәләсенең (мәсьәләләренең) федераль закон, Татарстан Республикасы законы таләпләренә җавап бирүен тикшерергә тиеш.

  Шәһәр Думасы референдум мәсьәләсе (мәсьәләләре) федераль закон, Татарстан Республикасы законы таләпләренә җавап бирә дип тапкан очракта, Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең Сайлау комиссиясе инициативалы төркемне терки, аңа референдумның нәтиҗәләре рәсми бастырылганга кадәр гамәлдә булган теркәү таныклыгы бирә.

  Референдум билгеләүдән, аны үткәрүдән баш тарту турында карарны кабул иткән, инициативалы төркемне теркәү турында карарны юкка чыгарган көннән теркәү таныклыгы гамәлдән чыга.

  Шәһәр Думасына кабул ителгән документлар нигезендә җирле референдум билгеләнә, аны документлар кабул ителгәннән соң утыз көн эчендә Шәһәр Думасы билгели.

  Әгәр җирле референдум Шәһәр Думасы тарафыннан тиешле вакытта билгеләнмәсә, әлеге референдум гражданнарның, сайлау берләшмәләренең, башка иҗтимагый берләшмәләрнең, Казан шәһәре Мэрының, Татарстан Республикасының дәүләт хакимияте органнарының, Татарстан Республикасы Сайлау комиссиясенең яки прокурорның мөрәҗәгатьләре нигезендә суд тарафыннан билгеләнә. Суд тарафыннан билгеләнгән җирле референдум Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең Сайлау комиссиясе тарафыннан оештырыла. Аны үткәрү Татарстан Республикасы дәүләт хакимиятенең башкарма органы яки суд тарафыннан җирле референдумны үткәрүне тәэмин итү йөкләнгән башка орган тарафыннан башкарыла.

  6. Гражданнар, сайлау берләшмәләре, башка иҗтимагый берләшмәләр инициативасы буенча җирле референдумны билгеләү шарты булып әлеге инициативаны яклап имзалар җыю тора. Федераль закон нигезендә әлеге имзаларның саны Казан шәһәре территориясендә теркәлгән референдумда катнашучылар санының 5 процентын тәшкил итәргә тиеш.

  Гражданнар, уставларында сайлауларда һәм (яки) референдумнарда катнашу күздә тотылган һәм федераль законда билгеләнгән тәртиптә һәм вакытта теркәлгән сайлау берләшмәләре, башка иҗтимагый берләшмәләр тарафыннан тәкъдим ителгән референдум үткәрү инициативасы федераль закон һәм аңа нигезләнеп кабул ителгән Татарстан Республикасы законы белән билгеләнгән тәртиптә рәсмиләштерелә. (Казан шәһәре Думасының 2006 елның 8 июнендәге 5-9 нчы номерлы карары редакциясендә)

  7. Шәһәр Думасының Башкарма комитет Җитәкчесе белән берлектә тәкъдим иткән референдумны үткәрү инициативасы Шәһәр Думасы һәм Башкарма комитет Җитәкчесе карары белән рәсмиләштерелә. Әлеге инициативаны тәкъдим итү Шәһәр Думасының норматив-хокукый акты белән билгеләнә.

  8. Тавыш бирү нәтиҗәләре һәм җирле референдумда кабул ителгән карар муниципаль хокукый актлар һәм башка рәсми мәгълүмат бастырыла торган массакүләм мәгълүмат чаралары аша рәсми рәвештә бастырылырга (халыкка җиткерелергә) тиеш.

  Җирле референдумда кабул ителгән карар муниципаль берәмлекләр территориясендә мәҗбүри үтәлергә тиеш һәм дәүләт хакимияте органнары, аларның вазыйфаи затлары яки җирле үзидарә органнары тарафыннан раслануга мохтаҗ түгел.

  9. Әлеге Устав белән билгеләнгән вәкаләтләрне бүлеп бирүгә нигезләнеп, Казан шәһәре җирле үзидарә органнары җирле референдумда кабул ителгән карарның үтәлешен тәэмин итәләр.

  10. Җирле референдумны үткәрү турындагы карарга, шулай ук җирле референдумда кабул ителгән карарга карата федераль законнар нигезендә суд тәртибендә шикаять бирелергә мөмкин.

  11. Җирле референдумны әзерләү һәм үткәрү тәртибе «Россия Федерациясе гражданнарының сайлау хокукларының төп гарантияләре һәм референдумда катнашу хокукы турында»гы Федераль закон һәм Татарстан Республикасының «Җирле референдум турында»гы Законы белән җайга салына.
• 14 маддә. Муниципаль сайлаулар
  

• 1. Яшерен тавыш бирү вакытында һәркем өчен тигез һәм туры булган сайлау хокукы нигезендә Шәһәр Думасына депутатлар сайлау максаты белән муниципаль сайлаулар уздырыла.

  2. Шәһәр Думасы депутатларын сайлау мәҗбүри, кабатланучан була һәм әлеге Устав белән билгеләнгән вакытта үткәрелә.

  3. Шәһәр Думасы депутаты итеп тавыш бирү көненә 18 яше тулган һәм сайлау хокукына ия булган Россия Федерациясе гражданины, шулай ук федераль законнарда каралган очракларда чит ил гражданины сайланырга мөмкин.

  4. Муниципаль сайлаулар Шәһәр Думасы тарафыннан билгеләнә. Муниципаль сайлауларны билгеләү турында карар тавыш бирү көненә кадәр 90 көннән дә алдарак һәм 80 көннән дә соңрак кабул ителергә тиеш түгел. Шәһәр Думасы әлеге статья белән каралган вакыт аралыгында сайлаулар билгеләсә, Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең Сайлау комиссиясе тавыш бирү көненә кадәр 70 көннән дә соңга калмыйча сайлауларны билгели. Муниципаль сайлаулар турында карар кабул ителгәч, ул, 5 көннән дә соңга калмыйча, рәсми рәвештә массакүләм мәгълүмат чараларында бастырылырга тиеш.

  5. Федераль законда билгеләнгән очракларда муниципаль сайлаулар Казан шәһәренең Сайлау комиссиясе яки суд тарафыннан билгеләнә.

  6. Муниципаль сайлауларга әзерләнү һәм аларны үткәрү Казан шәһәренең Сайлау комиссиясе, шулай ук закон һәм әлеге Устав нигезендә оештырылган түбәнрәк дәрәҗәдә торучы сайлау комиссияләре тарафыннан тормышка ашырыла.

  7. Шәһәр Думасы депутатларын сайлау «Россия Федерациясе гражданнарының сайлау хокукларының төп гарантияләре һәм референдумда катнашу хокуклары турында»гы Федераль закон һәм Татарстан Республикасының Сайлау кодексы белән билгеләнгән тәртиптә үткәрелә.

  8. Шәһәр Думасына депутатлар сайлау нәтиҗәләре муниципаль хокукый актлар һәм башка рәсми мәгълүмат бастырыла торган массакүләм мәгълүмат чараларында рәсми рәвештә бастырылырга (халыкка җиткерелергә) тиеш.
  
• 15 маддә. Шәһәр Думасы депутатының вәкаләтләрен туктату буенча тавыш бирү
  

• 1. Депутатның суд тәртибендә расланган һәм хокукка каршы килүче конкрет карарлары яки сайлаучыларның депутатка карата булган ышанычын шик астына куярлык, Россия Федерациясе, Татарстан Республикасы законнарын, дәүләт хакимияте органнарының үз вәкаләтләре кысаларында кабул иткән норматив хокукый актларын, әлеге Уставны һәм җирле үзидарә органнарының үз вәкаләтләре кысаларында кабул иткән башка норматив хокукый актларын бозуын күрсәткән, Казан шәһәре муниципаль берәмлегенә һәм аның халкына сизелерлек зыян китерә торган гамәлләре (гамәл кылмаулары) Шәһәр Думасы депутатының вәкаләтләрен туктату өчен нигезләр булып тора алалар.

  Шәһәр Думасы депутатының вәкаләтләрен туктату депутатны законнарны, дәүләт хакимияте органнарының һәм җирле үзидарә органнарының башка норматив-хокукый актларын бозганы өчен гамәлдәге законнарда каралган тәртип буенча җавап бирүдән азат итми.

  Шәһәр Думасы депутатының вәкаләтләрен туктату сайлау берләшмәләре тарафыннан күрсәтелгән кандидатлар исемлеге составында сайланган депутатларга карата кулланылмый.

  2. Шәһәр Думасы депутатының вәкаләтләрен туктату буенча тавыш бирү халык инициативасы буенча үткәрелә.

  Халык тарафыннан Шәһәр Думасы депутатының вәкаләтләрен туктату буенча тавыш бирүне үткәрү инициативасын тәкъдим итү, тавыш бирүне әзерләү һәм билгеләү, федераль закон һәм «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы Федераль законда күздә тотылган үзенчәлекләрне исәптә тотып, аның нигезендә җирле референдум үткәрү өчен кабул ителә торган Татарстан Республикасы законында каралган тәртип буенча тормышка ашырыла.

  Шәһәр Думасы депутатының вәкаләтләрен туктату турындагы инициатива сайлап куелган көннән алып йөз сиксән көннән дә иртәрәк һәм депутат сайлап куелган срок тәмамланыр алдыннан соңгы йөз сиксән көн дәвамында тәкъдим ителә алмый.

  3. Депутатның вәкаләтләрен туктату буенча тавыш бирүне үткәрү инициативасын тәкъдим итү һәм гражданнарның аны хуплаган имзасын җыю өчен муниципаль сайлауларда катнашу хокукы булган, 10 кешедән дә ким булмаган инициативалы төркем оештырыла.

  Инициативалы төркем Казан шәһәренең Сайлау комиссиясенә инициативалы төркемне теркәү турында үтенеч язуы белән мөрәҗәгать итә. Инициативалы төркемнең үтенеч язуында депутатның вәкаләтләрен туктату өчен нигез булып торырлык, хокукка каршы килүче конкрет карары яки гамәле (гамәл кылмавы) турында язылган булырга тиеш, инициативалы төркемнең һәр әгъзасының һәм Казан шәһәре территориясендә алар исеменнән эш итү вәкаләтенә ия булган затларның фамилиясе, исеме, атасының исеме, туу датасы һәм урыны, паспорт яки гражданинның паспортын алмаштыручы документның сериясе, номеры һәм бирелү вакыты, аны биргән органның атамасы яки коды, шулай ук тору урыны күрсәтелгән булырга тиеш. Инициативалы төркемнең үтенеч язуына әлеге төркемнең барлык әгъзалары кул куярга тиеш. Үтенеч язуына депутатның хокукка каршы килүче карарын яки гамәлен (гамәл кылмавын) раслаучы суд карары, инициативалы төркемнең Шәһәр Думасы депутатының вәкаләтләрен туктату буенча тавыш бирүне үткәрү инициативасын тәкъдим итү турында карар кабул ителгән җыенның беркетмәсе теркәлергә тиеш. Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең Сайлау комиссиясе Шәһәр Думасы депутатының вәкаләтләрен туктату турындагы тәкъдимнәрдә күрсәтелгән фактлар хакында мәгълүмат җиткерә алган затларны тыңларга, Шәһәр Думасы депутатының вәкаләтләрен туктату турындагы тәкъдимнәрдә язылган фактларны тикшерү өчен тиешле документларны таләп итәргә һәм карап тикшерергә хокуклы.

  Казан шәһәренең Сайлау комиссиясе инициативалы төркемнең үтенеч язуын кабул иткән көннән алып 15 көн дәвамында үтенеч язуын һәм аңа теркәлгән документларны карап тикшерергә тиеш һәм түбәндәгеләрне башкара:

  инициативалы төркемне терки, аңа теркәү таныклыгын тапшыра, шулай ук бу хакта массакүләм мәгълүмат чараларында хәбәр итә;

  инициативалы төркемне теркәүдән баш тарта.

  4. Инициативалы төркемне теркәгән көннән алып 30 көн дәвамында Шәһәр Думасы депутатының вәкаләтләрен туктату буенча тавыш бирүне үткәрүне хуплап имзалар җыела, инициативалы төркем имзаларны саный һәм инициативалы төркемнең нәтиҗәләр беркетмәсен төзи.

  5. Инициативалы төркемнең имза кәгазьләре һәм нәтиҗәләр беркетмәсенең бер нөсхәсе инициативалы төркемнең вәкаләтле заты тарафыннан Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең Сайлау комиссиясенә тапшырыла. Сайлау комиссиясе тапшырылган документларның закон таләпләренә туры килүен тикшерә. Тапшырылган документлар законнарда каралган таләпләргә туры килгән очракта, Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең Сайлау комиссиясе инициативалы төркемнең имза кәгазьләрен һәм нәтиҗәләр беркетмәсен кабул иткән көннән 15 көн эчендә имза кәгазьләрен, нәтиҗәләр беркетмәсе нөсхәсен һәм үз карары күчермәсен Шәһәр Думасына җибәрә.

  6. Төшереп калдырылды. – Казан шәһәре Думасының 2010 елның 10 мартындагы 11-48 нче номерлы карары.

  7. Шәһәр Думасы депутатының вәкаләтләрен туктату буенча тавыш бирүне үткәрү өчен инициативалы төркемгә җыярга кирәкле имзалар саны вәкаләтләре туктатылучы депутат сайланган округтагы сайлаучыларның гомуми санының 5 процентыннан ким булмаска тиеш.

  8. Шәһәр Думасы Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең Сайлау комиссиясе тарафыннан Казан шәһәре Уставының 15 статьясы 5 пунктында күрсәтелгән документлар тапшырылган көннән башлап 30 көн дәвамында Шәһәр Думасы депутатының вәкаләтләрен туктату буенча тавыш бирү үткәрүне билгели. Тавыш бирү көненә кадәр 25 көннән дә соңга калмыйча, Шәһәр Думасы үз карары белән Шәһәр Думасы депутатының вәкаләтләрен туктату буенча тавыш бирүне соңрак вакытка, ләкин 90 көннән дә озаграк булмаган срокка күчерә ала.

  9. Вәкаләтләре туктатылучы Шәһәр Думасы депутаты вәкаләтләрне туктату процедурасының тавыш бирү көненә кадәр булган теләсә кайсы стадиясендә чакыртып алуга нигез булып торган сәбәпләр буенча сайлаучыларга аңлатмалар бирергә, тиешле документлар күрсәтергә хокуклы.

  Вәкаләтләре туктатылучы депутатның әлеге хокукын тәэмин итү максатыннан инициативалы төркем депутатның вәкаләтләрен туктату белән бәйле булган барлык чараларның, аларны үткәрергә өч көн кала, вакыты һәм асылы турында депутатка хәбәр итәргә һәм шуның белән депутатның әлеге чараларда катнашуын тәэмин итәргә тиеш.

  10. Үзе сайланган сайлау округында теркәлгән сайлаучыларның яртысыннан артыгы вәкаләтләрен туктату өчен тавыш биргән очракта, Шәһәр Думасы депутатының вәкаләтләре туктатылган булып санала.

  11. Вәкаләтләрен туктату буенча тавыш бирү нәтиҗәләре рәсми рәвештә билгеле булганнан соң, биш көн эчендә Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең Сайлау комиссиясе язма рәвештә инициативалы төркемгә һәм тиешле депутатка аның вәкаләтләрен туктату буенча тавыш бирү нәтиҗәләрен хәбәр итә.

  12. Шәһәр Думасы депутатының вәкаләтләрен туктату буенча тавыш бирү нәтиҗәләре рәсми рәвештә бастырылырга (халыкка хәбәр ителергә) тиеш.

  13. Тавыш бирү нәтиҗәсендә вәкаләтләре туктатылган депутатның вәкаләтләре депутатның вәкаләтләрен туктату буенча үткәрелгән тавыш бирү нәтиҗәләре рәсми рәвештә басылып чыккан вакыттан туктатыла.

  14. Казан шәһәре Мэры тарафыннан сайлап куелган шәһәр Думасы депутатының вәкаләтләрен туктату буенча тавыш бирү әлеге статья белән кертелгән тәртип буенча башкарыла.

• 16 маддә. Казан шәһәре чикләрен үзгәртү, чикләрен яңадан билгеләү мәсьәләләре буенча тавыш бирү
  

• 1. Казан шәһәренең чикләрен үзгәртү, чикләрен яңадан билгеләү мәсьәләләре буенча тавыш бирү шәһәрнең күрсәтелгән чикләрен үзгәртү, чикләрен яңадан билгеләү буенча Казан шәһәре халкының ризалыгын алу максатыннан үткәрелә.

  2. Казан шәһәренең чикләрен үзгәртү, чикләрен яңадан билгеләү мәсьәләләре буенча тавыш бирү «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы Федераль законда билгеләнгән очракларда Казан шәһәренең барлык территориясендә уздырыла.

  3. Казан шәһәренең чикләрен үзгәртү, чикләрен яңадан билгеләү мәсьәләләре буенча тавыш бирү Шәһәр Думасы тарафыннан билгеләнә һәм, «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы Федераль законда каралган үзенчәлекләрне исәпкә алып, федераль закон һәм «Җирле референдум турында»гы Татарстан Республикасы Законы белән билгеләнгән тәртиптә үткәрелә.

  4. Тавыш бирүдә катнашкан Казан шәһәре халкының яртысыннан күбрәге Казан шәһәренең чикләрен үзгәртүне, чикләрен яңадан билгеләүне яклап тавыш биргән очракта бу мәсьәлә буенча тавыш бирү узган дип санала. Тавыш бирүдә катнашкан шәһәр халкының яртысыннан күбрәге күрсәтелгән үзгәрешләр өчен тавыш бирсә, Казан шәһәренең чикләрен үзгәртү, чикләрен яңадан билгеләү буенча шәһәр халкының ризалыгы алынды дип исәпләнә.

  Казан шәһәренең чикләрен үзгәртү, чикләрен яңадан билгеләү мәсьәләләре буенча тавыш бирү нәтиҗәләре рәсми рәвештә бастырылырга тиеш.
  
• 17 маддә. Гражданнарның хокукый акт чыгару инициативасы
  

• 1. Сайлау хокукына ия гражданнарның инициативалы төркеме тарафыннан җирле үзидарә органнарына норматив-хокукый акт проектын кертү юлы аша гражданнар хокукый акт чыгару инициативасына хокуклы.

  Сайлау хокукына ия гражданнарның инициативалы төркеме Шәһәр Думасының норматив-хокукый актлары белән билгеләнгән тәртиптә хокукый акт чыгару инициативасы белән чыга ала.

  2. Халыкның хокукый акт чыгару инициативасына хокукын гамәлгә ашыру, яшәү (эшләү) урыны буенча узган җыелышларда, башка коллектив чараларда гражданнарның үз ихтыярын белдерүләренә нигезләнеп, инициативалы төркемнәр оештыру юлы белән тормышка ашырыла.

  3. Халыкның инициативалы төркеме тарафыннан тәкъдим ителгән норматив-хокукый акт проекты Казан шәһәре халкының сайлау хокукына ия булган өч проценты әлеге инициативаны яклап имза куйган очракта кертелә.

  4. Гражданнарның хокукый акт чыгару инициативасын гамәлгә ашыру тәртибе Шәһәр Думасының норматив-хокукый акты белән билгеләнә.

  5. Гражданнарның хокукый акт чыгару инициативасын гамәлгә ашыру тәртибендә кертелгән норматив-хокукый акт проектлары үзенең ачык утырышында Шәһәр Думасы, Казан шәһәре Мэры яки Башкарма комитет Җитәкчесе, Казан шәһәренең әлеге Уставта билгеләнгән вәкаләтләренә туры килгән башка җирле үзидарә органнары тарафыннан, әлеге проектлар кабул ителгәннән соң, өч ай эчендә мәҗбүри рәвештә карап тикшерелергә тиеш.

  6. Гражданнарның инициативалы төркеме вәкилләренә әлеге проектны карап тикшергән вакытта үз позицияләрен аңлатып бирү мөмкинлеге бирелә.

  7. Гражданнарның хокукый актлар чыгару инициативасын карап тикшерү нәтиҗәләре бастырылырга (халыкка җиткерелергә) тиеш.

  8. Гражданнарның хокукый актлар чыгару инициативасын гамәлгә ашыру тәртибендә кертелгән муниципаль хокукый акт проектын карап тикшерү нәтиҗәләре буенча кабул ителгән нигезле карар аны тәкъдим иткән гражданнарның инициативалы төркеменә рәсми рәвештә язма формада ирештерелергә тиеш.

• 17.1 маддә. Инициатив проектлар
• 1. Казан шәһәрендә яисә аның өлешендә яшәүчеләр өчен өстенлекле әһәмияткә ия чараларны гамәлгә ашыру максатларында җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне яисә аларны хәл итү хокукы җирле үзидарә органнарына, гражданнарның инициатив төркеме, территориаль иҗтимагый үзидарә органнары тарафыннан Башкарма комитетка инициатив проект кертелергә мөмкин.
  
  2. Инициатив проектлар гамәлгә ашырыла ала торган Казан шәһәре территориясенең бер өлешен билгеләү тәртибе, инициатив проектларны күрсәтү, кертү, карау, шулай ук аларны конкурс нигезендә сайлап алуны уздыру тәртибе, инициатив проектларны конкурс нигезендә сайлап алуны үткәрү өчен коллегиаль орган (комиссия) төзү һәм аларның эшчәнлеге тәртибе, инициатив түләүләр суммасын исәпләү һәм кире кайтару тәртибе,

• 18 маддә. Территориаль иҗтимагый үзидарә
  

• 1. Казан шәһәрендә территориаль иҗтимагый үзидарә гражданнар тарафыннан турыдан-туры җыелыш һәм конференцияләр үткәрү аша, шулай ук территориаль иҗтимагый үзидарә органнарын булдыру ярдәмендә тормышка ашырыла.

  2. Территориаль иҗтимагый үзидарә гражданнарның түбәндәге яшәү урыны территорияләре кысаларында тормышка ашырыла: күпфатирлы торак йортның подъезды; күпфатирлы торак йорт; берничә торак йорт; торак микрорайон; Казан шәһәрендә гражданнар яши торган башка территорияләр.

  3. Территориаль иҗтимагый үзидарә тормышка ашырыла торган территория чикләрен әлеге территориядә яшәүче халык тәкъдиме буенча Шәһәр Думасы билгели. Ул Шәһәр Думасы тарафыннан расланган Казан шәһәрендә территориаль иҗтимагый үзидарә турындагы нигезләмә белән билгеләнгән тәртиптә башкарыла.

  4. Компетенцияне тулысынча яки өлешчә кабатлаучы ике яки аннан күбрәк территориаль иҗтимагый үзидарә органнары бер территория чикләрендә эшли алмый.

  5. Территориаль иҗтимагый үзидарә үзенең уставы нигезендә юридик зат булып тора ала.

  6. Гражданнарның территориаль иҗтимагый үзидарә эшчәнлеге мәсьәләләренә караган җыелышлары, конференцияләре аның уставы нигезендә оештырыла.

  7. Гражданнарның территориаль иҗтимагый үзидарәне тормышка ашыручы җыелышларының, конференцияләренең махсус вәкаләтләренә түбәндәгеләр керә:

  1) территориаль иҗтимагый үзидарә органнарының структурасын белгеләү;

  2) территориаль иҗтимагый үзидарәнең уставын кабул итү, аңа үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү;

  3) территориаль иҗтимагый үзидарә органнарын сайлау;

  4) территориаль иҗтимагый үзидарә эшчәнлегенең төп юнәлешләрен билгеләү;

  5) территориаль иҗтимагый үзидарәнең керемнәр һәм чыгымнар сметасын һәм аның үтәлеше турындагы хисапны раслау;

  6) территориаль иҗтимагый үзидарә органнарының эшчәнлеге турында хисапларны карап тикшерү һәм раслау.
  
  7) инициатив проектны тикшерү һәм аны хуплау мәсьәләсе буенча карар кабул итү.
  

  8. Территориаль иҗтимагый үзидарә органнары:

  1) тиешле территориядә яшәүче халык мәнфәгатьләрен белдерәләр;

  (Казан шәһәре Думасының 2006 елның 8 июнендәге 5-9 нчы номерлы карары редакциясендә)

  2) гражданнар җыелышларында һәм конференцияләрендә кабул ителгән карарларның үтәлешен тәэмин итәләр;

  3) территорияне төзекләндерү буенча хуҗалык эшләрен, әлеге территориядә яшәүче халыкның социаль-көнкүреш ихтыяҗларын канәгатьләндерүгә юнәлдерелгән башка хуҗалык эшчәнлеген алып бара алалар. Әлеге эшләр шунда яшәүче халык хисабына да, Башкарма комитет белән төзелгән килешү нигезендә Казан шәһәре бюджеты чараларын кулланып та тормышка ашырыла ала.

  4) җирле үзидарәнең муниципаль хокукый актларны кабул итү вәкаләтенә ия органнары һәм вазифаи затлары тарафыннан мәҗбүри карап тикшерелергә тиешле муниципаль хокукый актлар проектларын Шәһәр Думасына, Казан шәһәре Мэрына һәм Башкарма комитетка кертергә хокуклы.
  
  5) проект инициаторлары буларак инициатив проектны тәкъдим итә алалар.
  

  9. Территориаль иҗтимагый үзидарәне оештыру һәм тормышка ашыру тәртибе, территориаль иҗтимагый үзидарәнең уставын теркәү тәртибе, җирле бюджеттан кирәкле күләмдә акча бүлеп бирү шартлары һәм тәртибе Россия Федерациясе, Татарстан Республикасы законнары һәм әлеге Устав нигезендә Шәһәр Думасы тарафыннан раслана торган Казан шәһәрендә территориаль иҗтимагый үзидарә турындагы нигезләмә белән билгеләнә.
• 19 маддә. Ачык тыңлаулар, җәмәгатьчелек фикер алышулары
  

• 1. Җирле әһәмияткә ия булган мәсьәләләргә кагылышлы муниципаль хокукый актлар проектлары буенча казанлылар катнашында фикер алышу өчен Шәһәр Думасы, Казан шәһәре Мэры тарафыннан ачык тыңлаулар һәм җәмәгать фикер алышулары үткәрелергә мөмкин.

  2. Ачык тыңлаулар халык, шәһәр Думасы, Казан шәһәре Мэры яисә Башкарма комитет җитәкчесе инициативасы белән үткәрелә. Халык яисә шәһәр Думасы инициативасы белән үткәрелгән ачык тыңлаулар шәһәр Думасы тарафыннан, ә Казан шәһәре Мэры яисә Башкарма комитет җитәкчесе инициативасы белән булганнары – Казан шәһәре Мэры тарафыннан билгеләнә.

  3. Ачык тыңлауларга түбәндәгеләр чыгарыла:

  1) Казан шәһәре Уставы проекты, шулай ук Шәһәр Думасының әлеге Уставка (Уставны әлеге норматив хокукый актларга яраклаштыру максатыннан әлеге Уставка Россия Федерациясе Конституциясе, федераль законнар, Татарстан Республикасы Конституциясе яки законнарының нигезләмәләрен төгәл күчермәсе формасында үзгәрешләр кертелгән очраклардан кала) үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турында карар проекты;

  2) Казан шәһәре бюджеты проекты һәм аның үтәлеше турында хисап;

  3) Казан шәһәренең социаль-икътисадый үсеш стратегиясе проекты, шулай ук социаль-икътисадый үсеш стратегиясенә үзгәрешләр кертү турында муниципаль хокукый акт проекты;

  4) Казан шәһәрен җылылык белән тәэмин итү схемасы проектлары (җылылык белән тәэмин итүнең актуальләштерелгән схемалары проектлары);

  5) территорияләрне төзекләндерү кагыйдәләре проектлары, территорияне төзекләндерү кагыйдәләренә үзгәрешләр кертү турында муниципаль хокукый актлар проектлары;

  6) Казан шәһәре муниципаль берәмлеген үзгәртеп кору, Казан шәһәре чикләрен үзгәртү, Казан шәһәрендәге районнар чикләрен үзгәртү турындагы мәсьәләләр.

  4. Җәмәгать фикер алышулары Казан шәһәре Мэры тарафыннан билгеләнә.

  Җәмәгать фикер алышуларына түбәндәгеләр чыгарыла:

  1) Казан шәһәре генераль планы проекты, генераль планга үзгәрешләр кертү турында муниципаль хокукый актлар проектлары;

  2) җирдән файдалану һәм төзелеш алып бару кагыйдәләре проекты, җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләренә үзгәрешләр кертү турында муниципаль хокукый актлар проектлары;

  3) территорияләрне планлаштыру проектлары һәм территорияләрне ызанлау проектлары, территорияләрне планлаштыруның расланган проектларына һәм территорияләрне ызанлау проектларына үзгәрешләр кертү турында муниципаль хокукый актлар проектлары;

  4) җир участогынннан яисә капиталь төзелеш объектыннан файдалануның шартлы рөхсәт ителгән төренә рөхсәт бирү турында муниципаль хокукый актлар проектлары;

  5) рөхсәт ителгән төзелешнең чик параметрларыннан тайпылуга, капиталь төзелеш объектларын реконструкцияләүгә рөхсәт бирү турында муниципаль хокукый актлар проектлары;

  6) алкоголь продукциясен ваклап сату рөхсәт ителми торган территорияләр чикләрен билгеләү турында муниципаль хокукый акт проекты;

  7) экологик экспертиза үткәрелергә тиешле әйләнә-тирә мохиткә планлаштырылган хуҗалык һәм башка эшчәнлекнең йогынтысын бәяләү мәсьәләләре.

  Җәмәгать фикер алышуларына әлеге пунктның 1 - 5 бүлекләрендә күрсәтелгән муниципаль хокукый актлар проектлары чыгарыла (мондый төрдәге проектлар буенча Россия Федерациясе Шәһәр төзелеше кодексы нигезендә җәмәгать фикер алышуларын үткәрү таләп ителмәгән очраклар искәрмә булып тора).

  Әлеге пунктның 6 - 7 бүлекләрендә күрсәтелгән мәсьәләләр буенча җәмәгать фикер алышулары оештыру һәм үткәрү, гамәлдәге законнарда билгеләнгән үзенчәлекләрне исәпкә алып, ачык тыңлаулар оештыру һәм уздыру өчен билгеләнгән тәртиптә гамәлгә ашырыла.

  5. Ачык тыңлауларны, җәмәгать фикер алышуларын оештыру һәм уздыру тәртибе Казан шәһәрендә шәһәр Думасы кабул иткән ачык тыңлауларны, җәмәгать фикер алышуларын оештыру һәм уздыру тәртибе турындагы Нигезләмә белән билгеләнә.

  6. Ачык тыңлаулар, җәмәгать фикер алышулары нәтиҗәләре рәсми рәвештә басылып чыгарга тиеш.
• 20 маддә. Гражданнар җыелышы, конференциясе (делегатлар җыелышы)
  

• 1. Җирле әһәмияттәге мәсьәләләр буенча фикер алышу, халыкка Казан шәһәре җирле үзидарә органнары һәм вазыйфаи затлары эшчәнлеге турында мәгълүмат бирү өчен инициатив проектларны кертү һәм аларны карау мәсьәләләре буенча фикер алышу өчен Казан шәһәре территориясендә гражданнар җыелышлары, конференцияләре (делегатлар җыелышлары) үткәрелергә мөмкин.

  2. Гражданнар җыелышларын, конференцияләрен (делегатлар җыелышларын) билгеләү һәм үткәрү тәртибе, шулай ук конференция делегатларын (җыелыш делегатларын) сайлау тәртибе Шәһәр Думасы тарафыннан расланган Казан шәһәре территориясендә җыелышлар һәм конференцияләрне билгеләү һәм үткәрү тәртибе турында нигезләмә, Казан шәһәренең территораль иҗтимагый үзидарә уставы белән билгеләнә.

  3. Әгәр гражданнар конференциясендә (делегатлар җыелышында) билгеле бер территориягә караучы халыкның яртысыннан да ким булмаган өлеше исеменнән эш йөртү өчен сайлап куелган делегатларның өчтән икесеннән дә ким булмаган өлеше катнашса, гражданнар конференциясе (делегатлар җыелышы) тулы хокуклы булып санала.

  4. Гражданнар җыелышының, конференциясенең (делегатлар җыелышының) нәтиҗәләре рәсми рәвештә бастырылырга (халыкка җиткерелергә) тиеш.

• 21 маддә. Гражданнар арасында сораштыру үткәрү
  

• 1. Халыкның фикерен белү һәм аны җирле үзидарә органнары һәм вазифаи затлары, шулай ук дәүләт хакимияте органнары тарафыннан карарлар кабул иткән вакытта исәпкә алу максатыннан, Казан шәһәренең барлык территориясендә яки аның бер өлешендә гражданнардан сораштыру үткәрелә.

  Сораштыру нәтиҗәләре рекомендация рәвешендә була.

  2. Сораштыруда сайлау хокукына ия Казан шәһәре халкы катнашырга хокуклы. Гражданнарның инициатив проектка ярдәм итү турындагы фикерен ачыклау мәсьәләсе буенча үткәрелгән сораштыруда Казан шәһәрендә яшәүче уналты яшькә җиткән кешеләр катнашырга хокуклы.

  3. Гражданнар арасында сораштыру түбәндәгеләр инициативасы белән үткәрелә:

  1) Шәһәр Думасы яки Казан шәһәре Мэры – җирле әһәмияткә ия булган мәсьәләләр буенча;

  2) Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте органнары – муниципаль берәмлек җирләренең төбәк һәм төбәкара әһәмияткә ия булган объектлар өчен максатчан билгеләнешен үзгәртү турында карарлар кабул иткәндә гражданнарның фикерләрен исәпкә алу өчен.
  
  3) уналты яшькә җиткән Казан шәһәрендә яшәүчеләр, - әлеге инициатив проектны хуплау турында гражданнарның фикерен ачыклау өчен.

  4. Гражданнардан сораштыру үткәрүне билгеләү һәм үткәрү тәртибе Татарстан Республикасы законы нигезендә әлеге Устав, Шәһәр Думасының норматив-хокукый актлары белән билгеләнә.

  5. Гражданнардан сораштыру үткәрүне билгеләү турындагы карар Шәһәр Думасы тарафыннан кабул ителә.

  Шәһәр Думасының гражданнардан сораштыру үткәрү турындагы карарының норматив-хокукый актында түбәндәгеләр билгеләнә:

  1) сораштыру үткәрүнең датасы һәм вакыты;

  2) сораштыру үткәргәндә биреләчәк сорауның (сорауларның) формулировкасы;

  3) сораштыру үткәрүнең методикасы;

  4) сораштыру кәгазе формасы;

  5) сораштыруда катнашучы шәһәр халкының минималь саны.

  6. Гражданнардан сораштыру үткәрелергә ким дигәндә ун көн кала әлеге сораштыру турында Казан шәһәре халкына хәбәр ителергә тиеш.

  7. Гражданнарны сораштыруны әзерләүгә һәм аны үткәрүгә бәйле булган чараларны финанслау түбәндәгеләр хисабына тормышка ашырыла:

  1) Казан шәһәре бюджеты - аны Казан шәһәре җирле үзидарә органнары яисә шәһәр халкы инициативасы белән үткәрү турында;

  2) Татарстан Республикасы бюджеты хисабына – Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте органнары инициативасы буенча үткәргәндә.

  8. Сораштыру нәтиҗәләре бастырылырга (халыкка җиткерелергә) тиеш.
• 22 маддә. Гражданнарның җирле үзидарә органнарына мөрәҗәгать итүләре
  

• 1. Гражданнар шәхси һәм коллектив рәвештә Казан шәһәренең җирле үзидарә органнарына мөрәҗәгать итәргә хокуклы.

  2. Гражданнар мөрәҗәгате 2006 елның 2 маендагы «Россия Федерациясе гражданнарының мөрәҗәгатьләрен карап тикшерү тәртибе турында»гы 59-ФЗ номерлы Федераль закон белән билгеләнгән тәртиптә һәм срокларда карап тикшерелергә тиеш.

  3. Гражданнарның мөрәҗәгатьләрен карап тикшерү тәртибен һәм срокларын бозган өчен җирле үзидарәнең вазифаи затлары Россия Федерациясе законнары нигезендә җавап тоталар.
• 23 маддә. Халык тарафыннан җирле үзидарәне тормышка ашыру һәм халыкның җирле үзидарәне тормышка ашыруда турыдан-туры катнашуының башка формалары
  

• 1. Федераль законнар, Татарстан Республикасы законнары белән каралган халыкның Казан шәһәре җирле үзидарәсен турыдан-туры гамәлгә ашыру һәм халыкның җирле үзидарәне гамәлгә ашыруда катнашу формалары белән беррәттән, гражданнар җирле үзидарәне гамәлгә ашыруның Россия Федерациясе Конституциясенә, федераль законнарга һәм Татарстан Республикасы законнарына каршы килми торган башка формаларында да катнашырга хокуклы.

  2. Халыкның Казан шәһәре җирле үзидарәсен турыдан-туры гамәлгә ашыруы һәм Казан шәһәре җирле үзидарәсен гамәлгә ашыруда катнашуы законлылык һәм иреклелек принципларына нигезләнә.

  Казан шәһәре җирле үзидарә органнары һәм вазифаи затлары халыкның Казан шәһәрендә җирле үзидарәне турыдан-туры гамәлгә ашыруына һәм Казан шәһәрендә җирле үзидарәне гамәлгә ашыруда катнашуына ярдәм итәргә тиешләр.

• III бүлек. Шәһәр Думасы
  
• 24 маддә. Шәһәр Думасы – Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең вәкиллекле органы
  

• Шәһәр Думасы җирле үзидарәнең даими эшли һәм сайлап куела торган коллегиаль органы булып тора.

  Шәһәр Думасы Казан шәһәре халкы алдында хисап тота һәм аларның контроле астында тора.

  Шәһәр Думасы федераль законнар нигезендә юридик зат хокукларына ия, аның мөһере, Казан шәһәре гербы сурәтләнгән үз бланклары һәм үз атамасы бар.

  Шәһәр Думасы эшчәнлеген тәэмин итүгә каралган чыгымнар Россия Федерациясе бюджеты чыгымнары классификациясе нигезендә Казан шәһәре бюджетында аерым юл белән исәпкә алына.

  Шәһәр Думасы муниципаль сайлауларда 5 елга сайланучы 50 депутаттан тора.

  Шәһәр Думасының 25 депутаты сайлаучылар вәкилләренең сайлау округына туры килгән уртача нормасы нигезендә оеша торган бер мандатлы сайлау округлары буенча сайланалар. Сайлаучылар вәкилләренең сайлау округына туры килгән уртача нормасы федераль закон нигезендә Казан шәһәре муниципаль берәмлеге территориясендә яшәүче һәм Казан шәһәре муниципаль берәмлеге территориясендә теркәлгән сайлаучыларның гомуми санын барлыкка килгән сайлау округлары санына бүлү юлы белән билгеләнә.

  25 депутатлык мандаты сайлау берләшмәләре тарафыннан тәкъдим ителгән кандидатлар исемлекләре арасында кандидатлар исемлекләренең һәрберсе тарафыннан алынган сайлаучылар тавышы санына пропорциональ рәвештә бүленә.

  Шәһәр Думасы депутатларын сайлау буенча бердәм сайлау округы Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең бөтен территориясен үз эченә ала.

  Тавыш бирүдә катнашкан сайлаучыларның иң күп тавышын җыйган теркәлгән кандидат бер мандатлы сайлау округы буенча сайланган булып таныла. Теркәлгән кандидатларның җыйган тавышлары саны тигез булган очракта алданрак теркәлгән кандидат сайланган булып санала.

  Шәһәр Думасына депутатлык мандатларын бүлүгә һәркайсы сайлаучылар тавышының 5 процентын һәм аннан да күбрәк тавышын җыйган кандидатларның теркәлгән исемлекләре кертелә, әмма әлеге исемлекләр икедән ким булмаска һәм әлеге исемлекләр өчен бердәм сайлау округы буенча тавыш бирүдә катнашкан сайлаучыларның 50 проценттан артыграгы тавыш биргән булырга тиеш. Бу очракта кандидатларның башка исемлекләре бердәм сайлау округы буенча депутатлык мандатларын бүлүгә кертелмиләр.

  Әгәр дә һәрберсе 5 процент һәм аннан да күбрәк тавыш җыйган кандидатлар исемлеге өчен бердәм сайлау округы буенча тавыш бирүдә катнашкан сайлаучыларның барлыгы 50 проценты яки аннан кимрәге тавыш биргән булса, депутатлык мандатларын бүлүгә һәркайсы күрсәтелгән күләмдә сайлаучылар тавышын җыйган кандидатлар исемлекләре кертелә, шулай ук эзлекле рәвештә кимүгә таба барган, сайлаучылар тавышын 5 проценттан кимрәк җыйган кандидатлар исемлекләре кертелә, бу хәл депутатлык мандатларын бүлүгә рөхсәте булган кандидатлар исемлекләре өчен бирелгән сайлаучылар тавышларының гомуми саны тавыш бирүдә катнашкан сайлаучыларның барлык тавышлары 50 проценттан артканчыга кадәр дәвам итә.

  Кандидатларның бер исемлеге өчен бердәм сайлау округы буенча тавыш бирүдә катнашкан сайлаучыларның 50 проценттан артыграгы тавыш биргән булса, ә кандидатларның башка исемлекләре сайлаучыларның 5 проценттан кимрәк тавышын җыйган булсалар, депутатлык мандатларын бүлүгә шулай ук сайлаучыларның 5 проценттан кимрәк тавышын җыйган кандидатлар исемлекләре арасыннан бердәм сайлау округы буенча тавыш бирүдә катнашкан сайлаучыларның иң күп тавышын җыйган кандидатлар исемлеге дә кертелә.

  Депутатлык мандатларын бүлүдә катнашу хокукын алган кандидатлар исемлекләренә әлеге мандатлар Татарстан Республикасы Сайлау кодексының 118 статьясында күздә тотылган методика нигезендә бирелә. Шул ук вакытта әлеге методиканы кулланыр алдыннан бер мандатлы сайлау округлары буенча сайланган депутатлар кандидатларның һәр исемлегеннән чыгарылалар.

  Депутатлык мандатлары сайлау берләшмәсенең кандидатлар исемлегендә теркәлгән кандидатлар арасында кандидатларның әлеге исемлектә урнашу тәртибе буенча бүленә. Әлеге тәртип Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең Сайлау комиссиясендә теркәлгән вакытта билгеләнә һәм депутатлык мандатларын алу чиратының тәртибе булып тора.

  Кандидатлар исемлегендә кандидатларны урнаштыру тәртибе буенча депутатлык мандаты алырга хокукы булган теркәлгән кандидат депутатлык мандатыннан баш тарта ала. Депутатлык мандаты алудан баш тарту турындагы гаризаны кире кайтарып алып булмый. Бу очракта депутатлык мандаты, Татарстан Республикасы Сайлау кодексының 118 статьясындагы 6 өлеш белән каралган тәртип буенча шул ук исемлектә булган чираттагы теркәлгән кандидатка тапшырыла.

  Шәһәр Думасы составына билгеләнгән сандагы депутатларның 2/3 өлешеннән ким булмаган санда депутатлар сайланса ул тулы хокуклы була.

• 24.1 маддә. Шәһәр Думасында фракцияләр
  

• 1. Сәяси партияләр (аларның төбәк бүлекчәләре яки башка структур бүлекчәләре) тарафыннан тәкъдим ителгән кандидатлар исемлеге составында сайланган Шәһәр Думасы депутатлары, әлеге статьяның 3 өлешендә каралган очрактан кала, депутатлык берләшмәләренә (фракцияләргә) (алга таба – фракция) керәләр. Фракция тиешле кандидатлар исемлеге составында сайланган барлык депутатларны (депутатны) үз эченә ала. Фракцияләргә шулай ук бер мандатлы сайлау округларыннан сайланган депутатлар, һәм әлеге статьяның 3 өлешендә күрсәтелгән сәяси партиянең (аның төбәк бүлекчәсе яки башка структур бүлекчәсенең) кандидатлар исемлеге составында сайланган депутатлары (депутаты) керә ала.

  2. Фракцияләрнең эшчәнлек тәртибе закон белән билгеләнә.

  3. Сәяси партия бетерелү яки үзгәртеп оештырылу сәбәпле аның эшчәнлеге туктатылган очракта, Шәһәр Думасында аның фракциясе эшчәнлеге, шулай ук әлеге фракциядә депутатларның әгъзалыгы Юридик затларның бердәм дәүләт реестрына тиешле язма кертелгән көннән алып тәмамлана.

  4. Сәяси партия (аның төбәк бүлекчәсе яки башка структур бүлекчәсе) тарафыннан тәкъдим ителгән кандидатлар исемлеге составында сайланган депутатның әлеге статьяның 1 өлеше нигезендә үзе торган фракциядән чыгарга хакы юк. Билгеле бер партиянең кандидатлар исемлеге составында сайланган депутат шул сәяси партиянең генә әгъзасы була ала.

  5. Бер мандатлы сайлау округы буенча сайланган һәм фракциягә керүче депутат яки әлеге статьяның 3 өлешендә күрсәтелгән сәяси партиянең кандидатлар исемлеге составында сайланган һәм фракциягә керүче депутат үзе кергән фракциянең сәяси партиясе әгъзасы гына була ала.

  6. Әлеге статьяның 3 өлешендә күрсәтелгән сәяси партиянең кандидатлар исемлеге составында сайланган һәм Шәһәр Думасында үз фракциясе булган сәяси партиягә кергән депутат әлеге фракциягә керә һәм аның аннан чыгарга хокукы юк.

  7. Әлеге статьяның 4 – 6 өлешләрендә каралган таләпләр үтәлмәгән очракта депутатлык вәкаләтләре туктатыла.
  
• 25 маддә. Төшереп калдырылды.- Казан шәһәре Думасының 2010 елның 10 мартындагы 11-48 нче номерлы карары.
• 
  
• 26 маддә. Шәһәр Думасы депутаты статусы
  

• 1. Шәһәр Думасы депутаты вәкаләтләре сайлап куелган көннән башлана һәм яңа чакырылыш Шәһәр Думасы эше башланган көнне төгәлләнә. Яңа чакырылыш Шәһәр Думасының сайлаулардан соң беренче утырышы уздырылган көн аның эше башланган көн булып санала.

  2. Шәһәр Думасы депутатына законнар, әлеге устав, Шәһәр Думасы карарлары нигезендә үзенең вазифаларын каршылыкларсыз башкару өчен шартлар тудырыла.

  3. Шәһәр Думасы депутаты, әлеге Уставта билгеләнгән очраклардан кала, төп эш урынындагы хезмәт вазифалары белән бергә даими булмаган нигездә депутатлык эшчәнлеген башкара.

  Шәһәр Думасы депутатына үз вәкаләтләрен даими булмаган нигездә гамәлгә ашыру өчен, айга алты эш көне дәвамында эш урынын (вазифасын) саклау гарантияләнә.

  Казан шәһәре Думасында вазифа биләүче депутатлар булып Казан шәһәре Думасы Президиумы әгъзалары, Казан шәһәре Думасының даими комиссиясе рәисе урынбасары (урынбасарлары), Казан шәһәре Думасының вакытлы комиссиясе рәисе һәм аның урынбасары (урынбасарлары) санала.

  3.1. Казан шәһәре Думасында даими нигездә Казан шәһәре Мэры, муниципаль берәмлек Башлыгының беренче урынбасары, урынбасарлары, Казан шәһәре Думасы сәркатибе кебек сайлап куела торган муниципаль вазифаларга сайланган депутатлар эшли. Сайлап куела торган муниципаль вазифаларга сайланган депутатлар яңа чакырылыш шәһәр Думасы үз эшен башлаган көннән шул вазифалары буенча вәкаләтләрен туктаталар.

  4. Шәһәр Думасы утырышларында, аның органнары эшендә катнашу, шулай ук Шәһәр Думасы йөкләмәләрен үтәү белән бәйле вакыт өчен Шәһәр Думасы депутатларына акчалата компенсация түләнә. Компенсация күләмен Шәһәр Думасы билгели.

  5. 2022 елның 6 нчы маеннан Казан шәһәр Думасының 2022 елның 15 нче апрелендәге 18-13 номерлы карары төшереп калдырылды.

  «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында»гы Федераль закон белән билгеләнгән очраклардан кала, Шәһәр Думасы депутаты башка муниципаль берәмлекнең вәкиллекле органы депутаты яки башка муниципаль берәмлектәге җирле үзидарәнең сайлап куела торган вазифаи заты вәкаләтләрен бер үк вакытта башкара алмый. Шәһәр Думасы депутаты статусы белән бәйле башка чикләүләр федераль закон белән билгеләнергә мөмкин.

  6. Шәһәр Думасы депутатына шәхесен һәм вәкаләтләрен раслаучы депутат таныклыгы, шулай ук махсус күкрәк билгесе бирелә.

  7. Шәһәр Думасы депутатының түбәндәге хокуклары бар:

  - җирле үзидарә органнарына, җирле үзидарәнең вазифаи затларына, муниципаль предприятие һәм учреждение җитәкчеләренә Шәһәр Думасы карамагындагы мәсьәләләр буенча депутат запросы белән мөрәҗәгать итәргә;

  - Казан шәһәре территориясендә оештыру-хокукый формаларыннан һәм милек формаларыннан бәйсез рәвештә барлык дәүләт органнарына, җирле үзидарә органнарына, предприятиеләргә, оешмаларга, учреждениеләргә депутатлык эшчәнлеге мәсьәләләре буенча мөрәҗәгать итәргә һәм куелган мәсьәләләрне карап тикшерүдә катнашырга;

  - Казан шәһәре территориясендәге җирле үзидарә органнары, милекнең муниципаль төрендәге предприятиеләр, оешмалар, учреждениеләрнең вазифаи затлары тарафыннан кичектергесез рәвештә кабул ителергә;

  - депутатлык эшчәнлеге белән бәйле булган мәсьәләләр буенча мәгълүмат һәм консультацияләр алырга;

   - үзләренең вәкаләтләрен тормышка ашыру максатыннан закон белән тыелмый торган башка гамәлләрне тормышка ашырырга;

  8. Депутат бурычлы:

  - закон, әхлак һәм этика нормаларын үтәргә;

  - депутат статусын халыкның, шәһәрнең, җәмгыятьнең, дәүләтнең ихтыяҗларына зыян китерерлек итеп, шәхси максаттан яки файда алу максатыннан кулланмаска;

  - Шәһәр Думасының һәм аның органнарының эшендә катнашырга;

  - сайлаучыларны ким дигәндә аена бер тапкыр шәхсән кабул итәргә һәм (яки) алар белән очрашулар үткәрергә;

  -үз эше, Шәһәр Думасы эше, сайлау алды программаларының үтәлү барышы турында сайлаучылар алдында елына ким дигәндә бер тапкыр хисап тотарга.

  8.1. Депутатлар 2008 елның 25 декабрендәге 273-ФЗ номерлы «Коррупциягә каршы тору турында»гы Федераль закон һәм башка федераль законнар белән билгеләнгән чикләүләрне, тыюларны, йөкләмәләрне үтәргә тиеш. Депутатның вәкаләтләре 2008 елның 25 декабрендәге 273-ФЗ номерлы «Коррупциягә каршы тору турында»гы Федераль закон, 2012 елның 3 декабрендәге 230-ФЗ номерлы «Дәүләт вазифаларын биләүче затлар һәм башка затлар чыгымнарының аларның керемнәренә туры килүен контрольдә тоту турында»гы Федераль закон, 2013 елның 7 маендагы 79-ФЗ номерлы «Аерым категориядәге затларга Россия Федерациясе территориясеннән читтә урнашкан чит ил банкларында счетлар (кертемнәр) ачуны һәм тотуны, акчалар һәм кыйммәтле әйберләр саклауны, чит ил финанс инструментларына ия булуны һәм (яисә) алардан файдалануны тыю турында»гы Федераль закон белән билгеләнгән чикләүләрне, тыюларны, йөкләмәләрне үтәмәгән очракта (әгәр ул 2003 елның 6 октябрендәге 131-ФЗ номерлы «Россия Федерациясендә җирле үзидарәләрне оештыруның гомуми принциплары турында»гы Федераль законда каралмаган булса) вакытыннан алда тәмамлана.
  
  8.2. Казан шәһәре Думасы депутаты 2003 елның 6 октябрендәге 131-ФЗ номерлы «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы федераль закон һәм башка федераль законнар белән коррупциягә каршы тору максатыннан билгеләнгән чикләүләрне һәм тыюларны, мәнфәгатьләр каршылыгын булдырмау яки җайга салу турындагы таләпләрне, йөкләмәләрне үтәмәгән өчен, әгәр мондый чикләүләрне, тыюларны һәм таләпләрне үтәмәү, шулай ук мондый йөкләмәләрне үтәмәү 2008 елның 25 декабрендәге 273-ФЗ номерлы «Коррупциягә каршы тору турында»гы федераль законның 13 статьясындагы 3-6 өлешләрендә каралган тәртиптә әлеге затка бәйле булмаган хәлләр нәтиҗәсе булып танылса, җаваплылыктан азат ителә.
  

  9. Депутатның Шәһәр Думасы составындагы эше буенча хокуклары һәм вазифалары Шәһәр Думасының регламенты һәм башка хокукый актлары белән билгеләнә.

  10. Дәүләт органнарының, җирле үзидарә органнарының, предприятиеләрнең, оешмаларның, учреждениеләрнең вазифаи затлары Шәһәр Думасы депутатына үз вәкаләтләрен тормышка ашыруда ярдәм итәргә тиешләр.

  11. Шәһәр Думасы депутатларының хокукларына гарантияләр, аларны җинаять яки административ җаваплылыкка тартканда, тоткарлау, кулга алу, тентү, сорау алу, аларга карата башка җинаять-процессуаль һәм административ-процессуаль эш алып барганда, шулай ук депутатларга, алар биләп торган торакка һәм (яки) хезмәт торагына, аларның багажына, шәхси һәм хезмәт транспорт чарасына, хатларына, алар куллана торган элемтә чараларына, аларның документларына карата оператив-эзләү чаралары үткәргәндә федераль законнар белән билгеләнә.

  12. Шәһәр Думасы депутаты әйтелгән фикере, тавыш бирү вакытында белдергән карашы һәм аның дәрәҗәсенә туры килә торган башка эшләре өчен, шул исәптән аның вәкаләтләренең вакыты чыкканнан соң да, федераль закон нигезендә җинаять яки административ җаваплылыкка тартыла алмый. Әлеге нигезләмә Шәһәр Думасы депутаты халык алдында хурлау, яла ягу яисә башка тәртип бозулар кылган очракларга кагылмый. Алар өчен федераль закон буенча җавап бирү каралган.

  13. Даими нигездә вәкаләтләр башкаручы депутат гражданлык, административ яки җинаять эше буенча яисә административ хокук бозу турындагы эш буенча яклаучы яки вәкил булып катнаша алмый (законлы вәкил булу очракларыннан кала).

  14. Даими нигездә вәкаләтләр башкаручы депутат хокуклы түгел:

  1) эшмәкәрлек эшчәнлеге белән шәхсән яки ышанычлы затлар аша шөгыльләнергә;

  2) түбәндәге очраклардан тыш, коммерция яки коммерцияле булмаган оешма белән идарә итүдә катнашырга:

  а) сәяси партия, һөнәр берлеге органы, шул исәптән җирле үзидарә органында, Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең сайлау комиссиясе аппаратында төзелгән беренчел профсоюз оешмасының сайлау органы тарафыннан түләүсез идарәдә катнашу, башка иҗтимагый оешманың, торак, торак-төзелеш, гараж кооперативларының, күчемсез мөлкәт милекчеләр ширкәтенең гомуми җыелышында (конференция) катнашу;

  б) коммерцияле булмаган оешма белән идарә итүдә түләүсез катнашу (сәяси партия, һөнәри берлек органы, шул исәптән җирле үзидарә органында барлыкка килгән беренчел профсоюз оешмасының сайлау органы, Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең сайлау комиссиясе аппаратында, башка иҗтимагый оешманың, торак, торак-төзелеш, гараж кооперативларының, күчемсез милек милекчеләр ширкәтенең гомуми җыелышында яисә съездда (конференциядә) катнашудан тыш) Татарстан Республикасы законында билгеләнгән тәртиптә Татарстан Республикасы Президентына алдан хәбәр итү белән;

  в) түләүсез нигездә Казан шәһәре муниципаль берәмлеге мәнфәгатьләрен Татарстан Республикасы муниципаль берәмлекләр советында, башка муниципаль берәмлекләрнең берләшмәләрендә, шулай ук аларның идарә органнарында тәкъдим итү;

  г) Казан шәһәре муниципаль берәмлеге исеменнән оешманы гамәлгә куючы вәкаләтләрен гамәлгә ашыру тәртибен яисә муниципаль милектә булган акцияләр (устав капиталындагы өлешләр) белән идарә итү тәртибен билгели торган муниципаль хокукый актлар нигезендә Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең идарә һәм ревизия комиссиясе органнарында, гамәлгә куючы (акционер) булып торучы оешманың идарә итү органнарында Казан шәһәре муниципаль берәмлеге мәнфәгатьләрен бушлай тәкъдим итү;

  д) федераль законнарда каралган башка очраклар;

  3) мөгаллимлек, фәнни һәм башка иҗади эшчәнлектән тыш, бүтән түләүле эшчәнлек белән шөгыльләнергә. Бу очракта, әгәр Россия Федерациясенең халыкара килешүе яки Россия Федерациясе законнары белән башкасы каралмаган булса, укыту эшчәнлеге, фәнни һәм башка иҗади эшчәнлек чит дәүләт, халыкара һәм чит ил оешмалары, чит ил гражданнары һәм гражданлыгы булмаган затлар акчалары хисабына финанслана алмый;

  4) Россия Федерациясенең халыкара шартнамәсендә яисә Россия Федерациясе законнарында башкасы каралмаган булса, идарә органнары, попечительләр яки күзәтчелек советлары, Россия Федерациясе территориясендә эшләүче чит ил коммерцияле булмаган хөкүмәткә карамаган оешмалар һәм аларның структур бүлекчәләре составына керергә.

• 27 маддә. Шәһәр Думасы депутатының сайлаучылар белән үзара мөнәсәбәте
  

• Шәһәр Думасы депутаты сайлаучылар белән, шулай ук аның сайлау округы территориясендә урнашкан предприятие, оешма, дәүләт һәм башка орган коллективлары белән элемтәдә тора.

  Шәһәр Думасы депутаты сайлаучылар алдында җавап һәм хисап тота.

  Шәһәр Думасы депутаты Казан шәһәре халкының законлы хокукларын, иреген һәм ихтыяҗларын тәэмин итү буенча законнарда каралган чараларны күрергә, шул исәптән алардан алынган тәкъдим, гариза, шикаятьләрне карап тикшерергә, аларда куелган мәсьәләләрне дөрес һәм үз вакытында хәл итәргә булышырга тиеш.
• 28 маддә. Шәһәр Думасының вәкаләте
  

• 1. Шәһәр Думасы компетенциясенә түбәндәге вәкаләтләр керә:

  1.1. Казан шәһәре уставын кабул итү һәм аңа үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү.

  1.2. Казан шәһәре бюджетын һәм аның үтәлеше турындагы хисапны раслау.

  1.3. Россия Федерациясенең Салымнар һәм җыемнар турындагы законнары нигезендә җирле салымнарны һәм җыемнарны билгеләү, үзгәртү һәм бетерү, аларны түләү буенча ташламаларны билгеләү һәм бетерү.

  1.4. Казан шәһәренең социаль-икътисадый үсеш стратегиясен раслау.

  1.5. Казан шәһәре муниципаль милкендәге мөлкәт белән идарә итү һәм эш итү тәртибен билгеләү.
  

  1.6.  Федераль законнарда каралган очраклардан тыш, муниципаль предприятиеләрне төзү, үзгәртеп оештыру һәм бетерү турында, шулай ук муниципаль предприятиеләр һәм учреждениеләр хезмәтләре күрсәтүгә, эшләр башкаруга тарифлар билгеләү турында карарлар кабул итү тәртибен билгеләү.

  1.7. Казан шәһәренең муниципальара хезмәттәшлек оешмаларында катнашу тәртибен билгеләү.

  1.8. Казан шәһәре җирле үзидарә органнары эшчәнлеген матди-техник һәм оештыру ягыннан тәэмин итү тәртибен билгеләү.

  1.9. Казан шәһәре җирле үзидарә органнарының һәм җирле үзидарә вазыйфаи затларының җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итү вәкаләтләрен үтәвен тикшереп тору.

  1.10. Шәһәр Думасы депутатларын сайлау датасын билгеләү.
  

  1.11. Шәһәр Думасы эшчәнлеген оештыру мәсьәләләре буенча Шәһәр Думасы Регламентын, башка хокукый актлар кабул итү.

  1.12. Казан шәһәренең рәсми символларын һәм алардан рәсми файдалану тәртибен билгеләү.

  1.13. Казан шәһәренең бүләкләрен һәм мактаулы исемнәрен, аларны бирү тәртибен билгеләү.

  1.14. Шәһәр Думасы депутатларын сайлаулар буенча сайлау округлары схемасын раслау.

  1.15. Җирле референдумны билгеләү.

  1.16. Казан шәһәренең чикләрен үзгәртү, үзгәртеп кору турында теләк белдерү, Казан шәһәренең чикләрен үзгәртү, үзгәртеп кору, Казан шәһәре районнары чикләрен үзгәртү мәсьәләләре буенча халык фикерен ачыклау.

  1.17. Чикләрне үзгәртү, Казан шәһәрен үзгәртеп кору, Шәһәр Думасы депутатын чакыртып алу мәсьәләләре буенча тавыш бирүне билгеләү.

  1.18. Гражданнарның хокук булдыру теләген гамәлгә ашыру тәртибен билгеләү.
  

  1.19. Территориаль иҗтимагый үзидарәне оештыру һәм гамәлгә ашыру тәртибен, җирле бюджеттан кирәкле акчалар бүлеп бирү шартларын һәм тәртибен, территориаль иҗтимагый үзидарә уставларын теркәүне билгеләү.

  1.20. Гавами тыңлауларны, иҗтимагый фикер алышуларны оештыру һәм уздыру тәртибен билгеләү.

  1.21. Гражданнар җыелышларын билгеләү һәм уздыру тәртибен, халык җыелышларының вәкаләтләрен билгеләү.

  1.22. Гражданнар конференциясен (делегатлар җыелышын) билгеләү һәм уздыру, делегатларны сайлау тәртибен билгеләү.

  1.23. Татарстан Республикасы Законы нигезендә гражданнардан сорашып белешүне билгеләү һәм уздыру тәртибен билгеләү.

  1.24. Конкурс нәтиҗәләре буенча Башкарма комитет Җитәкчесен билгеләп кую, җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итү вәкаләтләрен гамәлгә ашыруга кагылышлы өлешендә Башкарма комитет Җитәкчесе өчен контракт шартларын раслау, аның отставкасын кабул итү.
  

  1.25. Башкарма комитет Җитәкчесе вазыйфасын биләүгә конкурс үткәрү тәртибен билгеләү, Конкурс комиссиясе әгъзаларын законнар нигезендә билгеләп кую.

  1.26. Башкарма комитет Җитәкчесе тәкъдиме буенча Башкарма комитет структурасын раслау.

  1.27. Шәһәр Думасы аппаратын төзү.

  1.28. Контроль-хисап палатасының хокукый статусын төзү һәм билгеләү.

  1.29. Гавами булмаган акционер җәмгыятьләр һәм җаваплылыгы чикләнгән җәмгыятьләр рәвешендә муниципальара хуҗалык җәмгыятьләрен оештыру турында карарлар кабул итү.

  1.30. Коммерциягә карамаган автономияле оешмалар һәм фондлар рәвешендә коммерциягә карамаган оешмалар төзү турында карарлар кабул итү.

  1.31. Казан шәһәренең генераль планын, территориаль планлаштыру документларын, Казан шәһәре территориясендә җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләрен раслау.
  

  1.32. Шәһәр төзелешен проектлауның җирле нормативларын әзерләү, раслау һәм аларга үзгәрешләр кертү тәртибен билгеләү.

  1.33. Казан шәһәрен шәһәр төзелешен проектлауның җирле нормативларын һәм шәһәр төзелешен проектлауның җирле нормативларына кертелгән үзгәрешләрне раслау.

  1.34. Казан шәһәре территориясен төзекләндерү кагыйдәләрен раслау.

  1.35. Муниципаль милектәге җир кишәрлегендә, бинада яисә башка күчемсез мөлкәттә реклама корылышын урнаштыруга һәм эксплуатацияләүгә шартнамә төзүгә сатуларны (аукцион яисә конкурс) үткәрү рәвешләрен билгеләү.

  1.36. Татарстан Республикасы Дәүләт Советында закон чыгару инициативасы хокукын гамәлгә ашыру.
  

  1.37. Муниципаль юл фондын төзү турында карар кабул итү (җирле бюджет турындагы карардан тыш).

  1.38. Муниципаль юл фондының бюджет ассигналаштыруын формалаштыру һәм куллану тәртибен билгеләү.

  1.39. Муниципаль махсуслаштырылган торак фондыннан торак урыннары бирү тәртибен билгеләү.

  1.40. Казан шәһәренең юридик зат буларак төзелә торган җирле үзидарә органнары, Башкарма комитет органнары турындагы нигезләмәләрне раслау.

  1.41. Бюджет мөнәсәбәтләре өлкәсендә законнар нигезендә тикшерүне гамәлгә ашыру.

  1.42. Биналар, корылмалар урнашкан урын буенча Казан шәһәренең җирле үзидарә органына биналарны, корылмаларны эксплуатацияләүгә карата Россия Федерациясе законнары таләпләрен бозу турында, аларда авария хәлләре килеп чыгу яисә аларны җимерү куркынычы турында физик яисә юридик затларның гаризалары кергән очракта биналарны һәм корылмаларны карау тәртибен раслау.

  1.43. Социаль-хезмәт мөнәсәбәтләрен җайга салу буенча өчьяклы комиссияләр турында нигезләмәләрне раслау;униципаль юл фондын төзү турында карар кабул итү (җирле бюджет турындагы карардан тыш).

  1.44. Акча кертемнәре проектлары буенча муниципаль иминлекләрне Россия Федерациясе законнары нигезендә Казан шәһәре бюджеты акчалары исәбеннән бирү тәртибен раслау.

  1.45. Халык дружинасы төзелергә мөмкин территориянең чикләрен билгеләү.

  1.46. Балигъ булмаганнар эшләре һәм аларның хокукларын яклау буенча комиссия төзү, аның составын раслау.

  1.47. «Муниципаль вазыйфаларны, контракт буенча җирле администрация башлыгы вазыйфасын биләүне дәгъвалаучы гражданнар һәм муниципаль вазыйфаларны, контракт буенча җирле администрация башлыгы вазыйфасын биләүче затлар тарафыннан тапшырылган белешмәләрнең дөреслеген һәм тулылыгын тикшерү турында» 2017 елның 19 июлендәге 57-ТРЗ номерлы Татарстан Республикасы Законында каралган җаваплылык чараларын депутатка карата куллану хакында карар кабул итү тәртибен раслау.

  1.48. Инициативалы проектлар гамәлгә ашырыла ала торган Казан шәһәре территориясенең бер өлешен билгеләү тәртибен, инициативалы проектларны күрсәтү, кертү, фикер алышу, карау, шулай ук аларны конкурста сайлап алу тәртибен, инициативалы проектларны конкурста сайлап алу өчен коллегиаль органны (комиссияне) булдыру һәм аның эшчәнлеге тәртибен, затларга (шул исәптән аларны җирле бюджетка күчергән оешмаларга) кире кайтарылырга тиешле инициативалы түләүләр суммаларын исәпләү һәм кире кайтару тәртибен булдыру.
  

  1.49. Гражданнарның үзара салым акчаларын кертү һәм алардан файдалану мәсьәләсе буенча гражданнар җыены уздырыла торган Казан шәһәре торак пункты территориясенең чикләрен билгеләү.

  1.50. муниципаль программалар проектларын һәм мондый муниципаль программаларга үзгәрешләр кертү турындагы тәкъдимнәрне Шәһәр Думасының Норматив-хокукый актында билгеләнгән тәртиптә карау хокукы;

  1.51. Муниципаль контроль төрләре турындагы нигезләмәләрне раслау.

  1.52. «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында» Федераль законның 19 маддәсе нигезендә җирле үзидарә органнарына тапшырылмаган дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыруда катнашу хокукын гамәлгә ашыру турында карар кабул итү.

  1.53. Муниципаль берәмлек Башлыгын отставкага җибәрү турында карар кабул итү.

  1.54. Федераль законнар, Татарстан Республикасы законнары белән шәһәр округларының вәкиллекле органнары компетенциясенә кертелгән башка вәкаләтләр, шулай ук әлеге Устав һәм/яисә Шәһәр Думасының Норматив хокукый актлары белән кертелгән вәкаләтләр».
  

  2. Шәһәр Думасы үз вәкаләтендәге мәсьәләләр буенча Казан шәһәре территориясендә барлык юридик затлар һәм гражданнар мәҗбүри рәвештә үтәргә һәм (яки) башкарырга тиешле карарлар кабул итә.

  3. Шәһәр Думасының әлеге Устав буенча Башкарма комитетның һәм Казан шәһәренең башка җирле үзидарә органнарының махсус вәкаләтенә кертелгән мәсьәләләләр буенча карарлар кабул итәргә хокукы юк.

  4. Әгәр «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы Федераль закон белән башкача билгеләнмәгән булса, Шәһәр Думасының муниципаль берәмлек территориясендә үтәү өчен мәҗбүри булган кагыйдәләрне билгели торган карарлары Шәһәр Думасы депутатларының билгеләнгән саныннан күпчелек тавыш бирелгән очракта кабул ителә.

  5. Шәһәр Думасы ел саен Казан шәһәре Мэрының, Башкарма комитет җитәкчесенең үз эшчәнлеге, Башкарма комитет эшчәнлеге нәтиҗәләре турындагы, шул исәптән Шәһәр Думасы тарафыннан куелган мәсьәләләрне хәл итү турындагы хисапларын тыңлый.

• 
  

• 29 маддә. Шәһәр Думасы структурасы
  

• 1. Шәһәр Думасы Президиум, даими һәм вакытлы комиссияләр, башка органнар, депутат берләшмәләре һәм фракцияләре, шулай ук составында депутатлар, Башкарма комитет, иҗтимагый берләшмәләр, оешмалар һәм предприятиеләр вәкилләре, белгечләр, экспертлар һәм Казан шәһәре халкы булган эшче, эксперт һәм башка киңәшмә төркемнәрен оештырырга хокуклы.

  2. Шәһәр Думасы органнарын, Президиумын, комиссияләрен, берләшмәләрен, фракция һәм төркемнәрен формалаштыру тәртибе, составы, вәкаләтләре, аның эшчәнлеген оештыруга кагылышлы башка мәсьәләләр Шәһәр Думасы регламенты һәм карарлары белән билгеләнә.

• 30 маддә. Шәһәр Думасының эш тәртибе
  

• 1. Шәһәр Думасы эшчәнлеген оештыруны Казан шәһәре Мэры башкара. Шәһәр Думасы эшчәнлеген оештыру-хокукый, мәгълүмати, матди-техник яктан тәэмин итүне депутат булып тормаган хезмәткәрләр штатыннан торган Шәһәр Думасы аппараты алып бара.

  2. Шәһәр Думасы эшенең төп формасы булып сессия тора. Аның утырышында депутатларның билгеләнгән санының өчтән икесеннән ким булмаган депутат катнашса, сессия хокукый көчкә ия дип санала. Шәһәр Думасы сессиясе өч айга бер тапкырдан кимрәк уздырылырга тиеш түгел. Шәһәр Думасының эш тәртибе, әлеге Уставка нигезләнеп, Шәһәр Думасы регламенты белән билгеләнә.

  3. Яңа чакырылыш Шәһәр Думасы депутатларының билгеләнгән санының өчтән икесеннән ким булмаган депутат сайланган очракта, тавыш биргән көннән 30 көннән дә соңга калмыйча, беренче утырышка җыела. Сайлаудан соң Шәһәр Думасының беренче утырышы Казан шәһәре Мэры тарафыннан, ә ул булмаган очракта Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең Сайлау комиссиясе тарафыннан чакырыла.

  Шәһәр Думасының сайлаудан соң үткәрелә торган беренче утырышын, яңа Казан шәһәре Мэры сайланганчыга кадәр, Казан шәһәре Мэры яки Шәһәр Думасындагы иң өлкән депутат алып бара.

• 31 маддә. Шәһәр Думасы тарафыннан контроль функцияләрне тормышка ашыру
  

• 1. Шәһәр Думасы Казан шәһәре территориясендә әлеге Устав нигезләмәләренең, Шәһәр Думасы кабул итә торган норматив актларының үтәлешен контрольдә тота.

  2. Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары һәм аларның вазифаи затлары тарафыннан законнарны, әлеге Уставны һәм башка муниципаль хокукый актларны бозу фактлары ачыкланган очракта, Шәһәр Думасы, Казан шәһәре Мэры карары белән алда күрсәтелгән фактларны тикшерү өчен депутатлардан вакытлыча контроль комиссияләре оештырылырга мөмкин.

  3. Башкарма комитет, Башкарма комитет Җитәкчесе, предприятиеләр, учреждениеләр, оешмалар, вазифаи затлар, территориаль иҗтимагый үзидәрә органнары, әгәр дә закон тарафыннан башкасы каралмаса, Шәһәр Думасы, Шәһәр Думасы депутаты мөрәҗәгатенә Шәһәр Думасына кагылышлы мәсьәләләр буенча сорала торган мәгълүматны бирергә тиеш.

  Шәһәр Думасының, контроль функцияләрне башкарганда, Башкарма комитетның финанс-хуҗалык һәм башкару-оештыру эшчәнлегенә катнашырга хокукы юк.
• 32 маддә. Шәһәр Думасы һәм Шәһәр Думасы депутатлары вәкаләтләренең вакытыннан алда туктатылуы
  

• 1.Шәһәр Думасы вәкаләтләре вакытыннан алда түбәндәге очракларда туктатылырга мөмкин:

  Шәһәр Думасы тарафыннан үзеннән-үзе таратылу турындагы карар кабул ителгәндә Шәһәр Думасының үзеннән-үзе таратылу турындагы карар яшерен тавыш бирү юлы аша, депутатларның билгеләнгән санының өчтән икесеннән артыгы тавыш биргән очракта кабул ителгән дип санала. Шәһәр Думасының үзеннән-үзе таркалуы турындагы карарны кабул итү тәртибе Шәһәр Думасы регламенты белән билгеләнә.

  «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы Федераль закон белән билгеләнгән тәртиптә һәм нигезләр буенча Шәһәр Думасы таркатылганда;

  Татарстан Республикасы Югары судының Шәһәр Думасы депутатларының әлеге составы хокукый көчкә ия булмавы турындагы карары үз көченә кергәндә, шул исәптән депутатларның үз вәкаләтләрен туктатулары сәбәпле;

  «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы Федераль законның 13 статьясына нигезләнеп, Казан шәһәрен үзгәрткәндә;

  муниципаль берәмлек чикләре үзгәрү яки җирлекне шәһәр округы белән кушу нәтиҗәсендә Казан шәһәре муниципаль берәмлегендәге сайлаучылар саны 25 проценттан күбрәккә артып киткән очракта.

  2. Шәһәр Думасы вәкаләтләренең вакытыннан алда туктатылуы депутатлар вәкаләтләренең вакытыннан алда тукталуына һәм законнар белән каралган тәртип буенча Шәһәр Думасы депутатларын вакытыннан алда сайлауны билгеләүгә китерә.

  3. Шәһәр Думасы депутатының вәкаләтләре түбәндәге очракларда вакытыннан алда туктатыла:

  1) вафат булганда;

  2) үз теләге белән отставкага киткәндә;

  3) суд тарафыннан аны эшкә сәләтсез яки эшкә сәләте чикле дип танылганда;

  4) суд тарафыннан билгесез рәвештә югалган яки вафат булган дип белдерелгәндә;

  5) судның аңа карата хөкем карары законлы көченә кергәндә;

  6) даими яшәү өчен Россия Федерациясе чикләреннән чыкканда;

  7) Россия Федерациясе гражданлыгы яки чит ил гражданлыгы - Россия Федерациясе халыкара шартнамәсендә катнашучы чит ил гражданлыгы, аның нигезендә чит ил гражданы җирле үзидарә органнарына сайланган булырга хокуклы, чит дәүләт гражданлыгы яисә Россия Федерациясе халыкара шартнамәсе нигезендә Россия Федерациясе гражданы яки чит ил гражданы территориясендә даими яшәү хокукын раслаучы бүтән документ яисә чит ил гражданы, әгәр Россия Федерациясе халыкара шартнамәсендә башкача каралмаган булса, җирле үзидарә органнарына сайланган булырга хокуклы;

  8) сайлаучылар тарафыннан вәкаләтләре туктатылганда;

  9) Шәһәр Думасы вәкаләтләре вакытыннан алда туктатылганда;

  10) хәрби хезмәткә чакыртылганда яки аны алмаштыручы альтернатив гражданлык хезмәтенә җибәрелгәндә;

  11) депутат итеп сайланганда яки федераль законнар, Татарстан Республикасы законнары, әлеге Устав нигезендә бер үк вакытта депутат вәкаләтләрен башкару мөмкин булмаган вазифага билгеләнгәндә;

  12) «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы Федераль законда билгеләнгән башка очракларда;
  
  13) аңа чит ил агенты статусы бирелүе;

  14) «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында» Федераль законда һәм башка федераль законнарда билгеләнгән башка очракларда.

  3.1. Үз вәкаләтләрен даими нигездә башкаручы депутатлар 2003 елның 6 октябрендәге «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы 131-ФЗ номерлы Федераль закон белән билгеләнгән чикләүләрне үтәмәгән очракта, үз вәкаләтләрен вакытыннан алда туктаталар.

  Үз вәкаләтләрен даими нигездә башкаручы депутат ышаныч югалту белән бәйле рәвештә 2008 елның 25 декабрендәге «Коррупциягә каршы тору турында»гы 273-ФЗ номерлы Федераль законның 13.1 статьясы нигезендә эштән чыгарылырга (вазифасыннан азат ителергә) тиеш.

  3.2. Депутатның вакытыннан алда вәкаләтләрен туктату өчен нигез барлыкка килгән көннән алып 30 көннән дә соңга калмыйча, әгәр дә шундый нигез Шәһәр Думасы сессияләре арасындагы чорда барлыкка килә икән – бу нигез барлыкка килгән көннән соң, өч айдан да соңга калмыйча, Шәһәр Думасы депутаты вәкаләтләренең вакытыннан алда туктатылуы турында Шәһәр Думасы карары кабул ителә.

  4. Шәһәр Думасы депутаты вәкаләтләре вакытыннан алда туктатылган очракта, өстәмә депутат сайлаулары федераль закон, Татарстан Республикасы Сайлау кодексы нигезендә билгеләнә.

• IV бүлек. Муниципаль берәмлек Башлыгы – Казан шәһәре Мэры
  
• 33 маддә. Муниципаль берәмлек Башлыгын – Казан шәһәре Мэрын, Муниципаль берәмлек Башлыгы урынбасарларын, Казан шәһәре Думасы сәркатибен сайлау
  

• 1. Казан шәһәре Мэры шәһәр Думасы тарафыннан үз составыннан яшерен тавыш бирү юлы белән шәһәр Думасы депутатларының билгеләнгән саныннан күпчелек тавыш белән сайлана һәм шәһәр Думасы рәисе вәкаләтләрен башкара. Казан шәһәре Мэрын сайлау шәһәр Думасы депутатлары, шәһәр Думасында фракцияләр тарафыннан тәкъдим ителгән кандидатлар арасыннан гамәлгә ашырыла.

  2. Казан шәһәре муниципаль берәмлеге башлыгы урынбасарлары, Казан шәһәре Думасы секретаре депутатлар арасыннан Казан шәһәре Мэры тәкъдиме буенча ачык тавыш бирү юлы белән шәһәр Думасы депутатларының билгеләнгән саныннан күпчелек тавыш белән сайлана.
• 34 маддә. Казан шәһәре муниципаль берәмлеге Башлыгы статусы
  

• 1. Казан шәһәре муниципаль берәмлеге Башлыгы Казан шәһәренең иң югары вазифаи заты булып тора, һәм Казан шәһәре Уставы нигезендә аңа җирле әһәмияткә ия мәсьәләләрне хәл итү буенча үз вәкаләтләре бирелә. Казан шәһәре муниципаль берәмлеге Башлыгының рәсми атамасы – Казан шәһәре Мэры.

  2. Казан шәһәре Мэры Казан шәһәре җирле үзидарәсенең мөстәкыйльлеге, Казан шәһәре җирле үзидарәсе органнары һәм вазифаи затлары гамәлләренең килешеп эшләнгәнлеге һәм законга туры килүе, аларның Казан шәһәре халкы каршындагы җаваплылыгы гаранты булып тора. Муниципаль берәмлекнең иң югары вазифаи заты буларак, Казан шәһәре Мэры Казан шәһәре җирле үзидарә органнарының эшчәнлеген оештыра һәм координацияли, җирле үзидарә органнарына һәм вазифаи затларына, аларның вәкаләтләренә карап, йөкләмәләр бирә, аларның үтәлешен контрольдә тота, аңлатмалар һәм рекомендацияләр бирә, җирле үзидарәнең тиешле органнарына аларның эшчәнлеген камилләштерү турында, хокукый актларны кабул итү, үзгәртү яки юкка чыгару турында тәкъдимнәр кертә, үз статусы белән билгеләнгән башка гамәлләрне башкара.

  2.1. 2015 елның 13 июлендәге «Россия Федерациясендә дәүләт-шәхси партнерлык, муниципаль-шәхси партнерлык һәм Россия Федерациясенең аерым закон актларына үзгәрешләр кертү турында»гы 224-ФЗ номерлы Федераль закон нигезендә Казан шәһәре Мэры муниципаль-шәхси партнерлык өлкәсендә гавами партнер сыйфатында Казан шәһәре муниципаль берәмлеге исеменнән чыгыш ясый.

  3. Казан шәһәре Мэры үз вәкаләтләрен даими нигездә сроклы хезмәт килешүе шартларында гамәлгә ашыра. Әлеге килешү Казан шәһәре Думасы исеменнән Муниципаль берәмлек Башлыгының беренче урынбасары тарафыннан имзалана.

  4. Казан шәһәре Мэры Россия Федерациясе Федераль Җыелышының Дәүләт Думасы депутаты, Россия Федерациясе Федераль Җыелышының Федерация Советы әгъзасы, Россия Федерациясе субъектлары дәүләт хакимиятенең закон чыгару (вәкиллекле) органнары депутаты була алмый, Россия Федерациясенең башка дәүләт вазыйфаларын, Россия Федерациясе субъектларының дәүләт вазыйфаларын, шулай ук дәүләт граждан хезмәте һәм муниципаль хезмәт вазыйфаларын били алмый.

  Казан шәһәре Мэры бер үк вакытта башка муниципаль берәмлекнең вәкиллекле органы депутаты яисә башка муниципаль берәмлекнең җирле үзидарәнең сайланулы вазыйфаи заты вәкаләтләрен башкара алмый.

  Казан шәһәре Мэры түбәндәгеләргә хокуклы түгел:

  абзац чыгарылды. - Казан шәһәре Думасының 2015 елның 4 мартыннан 30-41 номерлы карары;

  - үзе яки ышанычлы затлар аша эшмәкәрлек эшчәнлеге белән шөгыльләнергә, коммерцияле оешма белән идарә итүдә яки коммерцияле булмаган оешма белән идарә итүдә катнашырга ("Татарстан Республикасы Муниципаль берәмлекләре советы" Ассоциациясе идарәсендә, башка муниципаль берәмлекләр берләшмәләре, сәяси партияләр, тиешле тәртиптә теркәлгән профсоюз белән идарә итүдә катнашудан, съездда (конференциядә) яисә башка иҗтимагый оешма, торак, торак-төзелеш, гараж кооперативлары, бакчачылык, дача куллану кооперативлары, күчемсез торак милекчеләре ширкәтләренең гомуми җыелышларында катнашудан тыш), Россия Федерациясе Президенты яисә Россия Федерациясе Хөкүмәте акты нигезендә оешманың коллегиаль органы эшчәнлегендә түләүсез катнашудан тыш; муниципаль берәмлек исеменнән оешманы оештыручы вәкаләтләрен гамәлгә ашыру яки муниципаль милектә булган акцияләр (устав капиталында катнашу өлешләре) белән идарә итү тәртибен билгеләүче муниципаль хокукый актлар нигезендә оештыручысы (акционеры, катнашучысы) муниципаль берәмлек булган оешманың идарә итү һәм ревизия комиссиясе органнарында муниципаль берәмлек мәнфәгатьләрен түләүсез нигездә тәкъдим итү; федераль законнарда каралган башка очраклар.

  - укытучы, фәнни һәм башка иҗади эшчәнлектән тыш, башка түләүле эшчәнлек белән шөгыльләнергә. Шул ук вакытта укытучылык, фәнни һәм башка иҗади эшчәнлек, әгәр Россия Федерациясенең халыкара шартнамәсе яисә Россия Федерациясе законнары белән башкасы каралмаган булса, чит ил дәүләтләре, халыкара һәм чит ил оешмалары, чит ил гражданнары һәм гражданлыгы булмаган затлар акчалары хисабына гына финанслана алмый;

  - әгәр Россия Федерациясенең халыкара шартнамәсендә яисә Россия Федерациясе законнарында башкасы каралмаса, Россия Федерациясе территориясендә эш итүче коммерцияле булмаган хөкүмәткә карамаган чит ил оешмаларының һәм аларның структур бүлекчәләренең идарә органнары, попечительлек һәм күзәтчелек советлары, бүтән органнар составына керү;

  Казан шәһәре Мэрының җинаять яки административ җаваплылыкка тарту, тоткарлау, арест, тентү, сорау алу, аңа карата башка җинаять-процессуаль һәм административ-процессуаль эшләр башкарганда, шулай ук Казан шәһәре муниципаль берәмлеге башлыгына карата үзе биләгән торак һәм (яки) хезмәт урыны, аның багажы, шәхси һәм хезмәт транспорт чаралары, үзенә караган документлар буенча оператив-эзләү чараларын үткәргәндә хокук гарантияләре федераль законнар белән билгеләнә.

  Федераль закон нигезендә, Казан шәһәре Мэры әйтелгән фикер, тавыш биргәндә белдерелгән позиция өчен һәм аның статусына, шул исәптән аның вәкаләтләре срогы чыкканнан соң да, туры килгән башка гамәлләр өчен җинаять яки административ җаваплылыкка тартыла алмый. Әлеге нигезләмә Мэр тарафыннан мыскыллау, яла ягу яки федераль закон белән каралган башка хокук бозулар очракларына кагылмый.

  Казан шәһәре Мэры гражданлык, административ яки җинаять эше яки административ хокук бозу турындагы эш буенча яклаучы яки вәкил буларак (законлы вәкиллектән тыш) катнаша алмый.

  Казан шәһәре Мэры "Коррупциягә каршы көрәш турында" 2008 елның 25 декабреннән 273-ФЗ номерлы Федераль закон, "Дәүләт вазыйфаларын биләүче затларның һәм башка затларның чыгымнары аларның керемнәренә туры килүен тикшереп тору турында" 20120 елның 3 декабреннән 230-ФЗ номерлы Федераль закон, "Аерым категорияләрдәге затларның счетлар (кертемнәр) ачуны һәм аларга ия булуны, Россия Федерациясеннән читтә урнашкан чит ил банкларында акча чаралары яки кыйммәтләр саклауны, чит ил финанс инструментларына ия булуны һәм (яки) алардан файдалануны тыю турында" 2013 елның 7 маеннан 79-ФЗ номерлы Федераль закон белән билгеләнгән чикләүләрне, тыюларны, бурычларны үтәргә тиеш.

  Казан шәһәре Мэры статусы белән бәйле башка чикләүләр федераль закон белән билгеләнергә мөмкин.
  
  4.1. Казан шәһәре Мэры 2003 елның 6 октябрендәге 131-ФЗ номерлы «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы федераль закон һәм башка федераль законнар белән коррупциягә каршы тору максатыннан билгеләнгән чикләүләрне һәм тыюларны, мәнфәгатьләр каршылыгын булдырмау яки җайга салу турындагы таләпләрне, йөкләмәләрне үтәмәгән өчен, әгәр мондый чикләүләрне, тыюларны һәм таләпләрне үтәмәү, шулай ук мондый йөкләмәләрне үтәмәү 2008 елның 25 декабрендәге 273-ФЗ номерлы «Коррупциягә каршы тору турында»гы федераль законның 13 статьясындагы 3-6 өлешләрендә каралган тәртиптә аңа бәйле булмаган хәлләр нәтиҗәсе булып танылса, җаваплылыктан азат ителә.
  

  5. Казан шәһәре Мэры үзенең эшчәнлегенә кагылышлы мәсьәләләр буенча Казан шәһәре халкына һәм Шәһәр Думасына хисап тота һәм аның контроле астында тора.

  5.1. Казан шәһәре Мэры Шәһәр Думасына үз эшчәнлеге нәтиҗәләре турында, шул исәптән Шәһәр Думасы тарафыннан куелган мәсьәләләрнең хәл ителеше турында ел саен хисап бирә.

  6. Казан шәһәре Уставы белән билгеләнгән Казан шәһәре Мэрының статусы һәм вәкаләтләре срогы вәкаләтләрнең агымдагы срогы дәвамында үзгәртелә алмыйлар.
• 34.1 маддә. Казан шәһәре муниципаль берәмлеге Башлыгы урынбасарлары, Казан шәһәре Думасы сәркатибе
  

• 1. Казан шәһәре Мэрының беренче урынбасар, ике урынбасар һәм Казан шәһәре Думасы сәркатибе алырга хокукы бар.

  2. Муниципаль берәмлек Башлыгы урынбасарлары, Казан шәһәре Думасы сәркатибе даими нигездә эшләүче Шәһәр Думасы депутатлары өчен гарантияләр һәм чикләүләр билгели торган закон нормаларына таянып эшлиләр.

  3. Муниципаль берәмлек Башлыгының беренче урынбасары, урынбасарлары, Казан шәһәре Думасы сәркатибе арасында вәкаләтләр Казан шәһәре Мэрының хокукый акты нигезендә бүленә.

  4. Казан шәһәре муниципаль берәмлеге башлыгының беренче урынбасары Казан шәһәре Мэры вазыйфаларын ул булмаган чорда башкара, шулай ук Мэр вәкаләтләрен вакытыннан алда туктаткан яки аңа карата суд карары буенча иректән мәхрүм итү яки вазыйфадан вакытлыча азат итү рәвешендә процессуаль мәҗбүри чаралар кулланган очракта Казан шәһәре мэры вәкаләтләрен вакытлыча башкара. Казан шәһәре Мэры һәм Муниципаль берәмлек Башлыгының беренче урынбасары икесе берьюлы булмаган чорда Казан шәһәре Мэры вазифаларын башкару Казан шәһәре Мэры боерыгы белән Муниципаль берәмлек Башлыгының бер урынбасарына йөкләнә.

• 35 маддә. Төшереп калдырылды. - Казан шәһәре Думасының 2010 елның 10 мартындагы 11-48 нче номерлы карары.
• 
  
• 36 маддә. Казан шәһәре Мэрының вәкаләтләре
  

• 1. Казан шәһәре Мэрының вәкаләтләре аның сайланган көненнән башлана.

  2. Казан шәһәре Мэры түбәндәге вәкаләтләрне гамәлгә ашыра:

  1) башка муниципаль берәмлекләрнең җирле үзидарә органнары, дәүләт хакимияте органнары, гражданнар һәм оешмалар белән мөнәсәбәттә Казан шәһәре һәм Шәһәр Думасы вәкиле булып тора, Казан исеменнән ышаныч язуыннан башка эш алып бара;

  2) Шәһәр Думасы кабул иткән норматив-хокукый актларны әлеге Устав белән билгеләнгән тәртиптә имзалый һәм аларны халыкка җиткерә;

  3) үз вәкаләтләре кысаларында хокукый актлар чыгара;

  4) Шәһәр Думасының чираттан тыш утырышын чакыруны таләп итәргә хокукы бар;

  4.1) җирле үзидарә органнарының җирле әһәмияткә ия мәсьәләләрне хәл итүен һәм федераль законнар һәм Россия Федерациясе субъекты законнары нигезендә җирле үзидарә органнарына бирелгән аерым дәүләт вәкаләтләрен башкару тәэмин итә;

  5) муниципаль-шәхси партнерлык проектын тормышка ашыру буенча карар кабул итә;

  6) 2015 елның 13 июлендәге «Россия Федерациясендә дәүләт-шәхси партнерлык, муниципаль-шәхси партнерлык һәм Россия Федерациясенең аерым закон актларына үзгәрешләр кертү турында»гы 224-ФЗ номерлы Федераль законның 18 статьясындагы 2 өлешенә нигезләнеп, Казан шәһәре җирле үзидарә органының муниципаль-шәхси партнерлык өлкәсендә вәкаләтләр башкаручы органын билгели;

  7) чит дәүләтләрнең дәүләт-территориаль, административ-территориаль һәм муниципаль берәмлекләре вәкилләре белән халыкара һәм тышкы икътисади элемтәләр өлкәсендә очрашулар, консультацияләр һәм башка чаралар үткәрә;
  
  8) чит дәүләтләрнең җирле үзидарә органнары белән халыкара һәм тышкы икътисади элемтәләрне гамәлгә ашыру турында килешүләр төзи;

  9) муниципальара хезмәттәшлек өлкәсендә халыкара оешмалар эшчәнлегендә катнаша;

  10) муниципальара хезмәттәшлекнең халыкара программалары проектларын төзүдә һәм гамәлгә ашыруда катнаша;

  11) Россия Федерациясенең халыкара шартнамәләре, федераль законнар, Россия Федерациясенең башка норматив хокукый актлары һәм Татарстан Республикасы законнары нигезендә җирле үзидарә органнарының халыкара һәм тышкы икътисади элемтәләре өлкәсендә башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра;

  12)  законнар һәм Казан шәһәре Уставы белән каралган башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра.
  

  3. Шәһәр Думасы эшен оештыру максатыннан Казан шәһәре Мэры:

  1) Шәһәр Думасы утырышларын әзерләү, Шәһәр Думасының хокукый актлары белән каралган чараларны үткәрү эшләрен оештыра;

  2) Шәһәр Думасы органнарының, даими һәм вакытлы комиссияләрнең, Шәһәр Думасының башка эшче органнарының, шулай ук Шәһәр Думасы аппаратының эшчәнлеген оештыра;

  3) Шәһәр Думасы эшчәнлеген оештыру мәсьәләләре буенча боерыклар чыгара;

  4) Шәһәр Думасы утырышларында рәислек итә;

  5) әлеге Устав, Шәһәр Думасы регламенты, Шәһәр Думасының башка хокукый актлары нигезендә башка вәкаләтләр башкара.

• 37 маддә. Казан шәһәре Мэры вәкаләтләренең туктатылуы
  

• 1. Казан шәһәре Мэры үз вәкаләтләрен башкаруны яңадан сайланган Казан шәһәре Мэры вазифасына керешкән көннән туктата.

  2. Казан шәһәре Мэры вәкаләтләре вакытыннан алда түбәндәге очракларда туктатыла:

  1) вафаты;

  2) үз теләге белән вазифасыннан китүе;

  3) «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы Федераль Закон нигезендә үз вазифасыннан ваз кичкәндә;

  4) суд тарафыннан эшкә сәләтсез яки эшкә сәләте чикле дип танылганда;

  5) суд тарафыннан билгесез рәвештә югалган яки вафат булган дип танылганда;

  6) аңа карата судның гаепләү карары законлы көченә кергәндә;

  7) Россия Федерациясе чикләреннән даими яшәү өчен чыкканда;

  8) Россия Федерациясе гражданлыгы яки чит ил гражданлыгы - Россия Федерациясе халыкара шартнамәсендә катнашучы чит ил гражданлыгы туктатылса, аның нигезендә чит ил гражданы җирле үзидарә органнарына сайланырга хокуклы, чит дәүләт гражданлыгы яисә Россия Федерациясе халыкара шартнамәсе нигезендә Россия Федерациясе гражданы яки чит ил гражданы территориясендә даими яшәү хокукын раслаучы бүтән документ яисә, әгәр Россия Федерациясе халыкара шартнамәсендә башкача каралмаган булса, җирле үзидарә органнарына сайланган булырга хокуклы чит ил гражданы;

  9) сайлаучылар тарафыннан кире чакыртылганда;

  10) сәламәтлек торышы буенча Казан шәһәре Мэры вәкаләтләрен башкарырга сәләтсез икәнлеге суд тәртибендә расланганда;

  11) "Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында" Федераль законның 13 статьясы нигезендә гамәлгә ашырыла торган Казан шәһәрен үзгәртү;

  12) Казан шәһәрендә сайлаучылар саны муниципаль берәмлек чикләре үзгәрү яки җирлекнең шәһәр округы белән кушылуы нәтиҗәсендә 25 проценттан күбрәккә артып киткәндә;

  13) 2003 елның 6 октябрендәге «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы 131-ФЗ номерлы Федераль законның 74.1 статьясы нигезендә отставкага җибәрелгәндә;

  14) ышаныч югалту белән бәйле рәвештә 2008 елның 25 декабрендәге «Коррупциягә каршы тору турында» 273-ФЗ номерлы Федераль законның 13.1 статьясы нигезендә эштән чыгарылганда (вазифадан азат ителгәндә).

  2.1. Шулай ук Казан шәһәре Мэры, аның хатыны (ире) һәм балигъ булмаган балалары «Аерым категориягә караган затларга Россия Федерациясе территориясеннән читтә урнашкан чит ил банкларында счетлар (кертемнәр) ачуны һәм тотуны, акча һәм кыйммәтле әйберләрне саклауны, чит ил финанс инструментларына ия булуны һәм (яки) аларны куллануны тыю турында»гы Федераль закон белән билгеләнгән тыюны үтәмәгән очракта Россия Федерациясе Президенты ышанычын югалту белән бәйле рәвештә Казан шәһәре Мэры вәкаләтләре шулай ук вакытыннан алда туктатыла.

  3. Төшереп калдырылды. – Казан шәһәре Думасының 2011 елның 24 октябрендәге 14-8 нче номерлы карары.

  4. Төшереп калдырылды. – Казан шәһәре Думасының 2010 елның 10 мартындагы 11-48 нче номерлы карары.
  
• V бүлек. Башкарма комитет
  
• 38 маддә. Башкарма комитет статусы
  

• 1. Башкарма Комитет Казан шәһәре җирле үзидарәсенең җирле әһәмияткә ия булган мәсьәләләрне хәл итү буенча әлеге Устав белән билгеләнгән вәкаләтләрне, шулай ук федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары нигезендә бирелгән аерым дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыручы башкару-оештыру органы булып тора.

  2. Башкарма комитет Шәһәр Думасына, Казан шәһәре Мэрына һәм Казан шәһәре халкына хисап тота һәм алар контроле астында тора.

  3. Башкарма комитет федераль законнар нигезендә юридик зат хокукларына ия, үз мөһере, Казан шәһәре гербы сурәте төшерелгән һәм үзенең исеме язылган бланклары бар.

  Башкарма комитет эшчәнлеген тәэмин итү чыгымнары Казан шәһәре бюджетында Россия Федерациясе бюджеты чыгымнары классификациясе нигезендә аерым юл итеп языла.
  
• 39 маддә. Башкарма комитет структурасы
  

• 1. Башкарма комитет федераль законнар, Татарстан Республикасы законнары һәм Казан шәһәре Уставы нигезендә Башкарма комитет Җитәкчесе тарафыннан формалаштырыла.

  2. Башкарма комитет структурасы Башкарма комитет Җитәкчесе тәкъдиме буенча Шәһәр Думасы тарафыннан раслана.

  3. Башкарма комитет структурасына территориаль һәм тармак (функциональ) органнары керә.

  4. Башкарма комитетның территориаль органнары Казан шәһәре районнары территорияләрендә җирле әһәмияткә ия мәсьәләләрне һәм аерым дәүләт вәкаләтләрен тормышка ашыруны тәэмин итәләр.

  5. Башкарма комитетның тармак (функциональ) органнары үз вәкаләтләре кысаларында Казан шәһәре территориясендә җирле әһәмияткә ия мәсьәләләрне һәм аерым дәүләт вәкаләтләрен тормышка ашыруны тәэмин итәләр.

  6. Башкарма комитетның территориаль һәм тармак (функциональ) органнары үз эшчәнлекләрен Казан шәһәре Уставы белән билгеләнгән тәртиптә раслана торган Башкарма комитетның территориаль һәм тармак (функциональ) органнары турындагы нигезләмәләргә таянып алып баралар.

  7. Башкарма комитетның территориаль һәм тармак (функциональ) органнары юридик зат хокукларына ия була алалар.

  Башкарма комитетның территориаль органнары җитәкчеләре, шулай ук Башкарма комитетның тармак (функциональ) органнары җитәкчеләре Башкарма комитет Җитәкчесе тарафыннан вазифага билгеләнәләр һәм вазифадан азат ителәләр.
  
• 40 маддә. Башкарма комитет вәкаләтләре
  

• 1. Бюджет һәм социаль-икътисади үсешне планлаштыру өлкәсендә:

  1.1. Казан шәһәре бюджеты проектын төзи, аны үти һәм Казан шәһәре бюджетының үтәлешен контрольдә тота, Казан шәһәре бюджетының үтәлеше турында хисап төзи;

  1.2. Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең кыйммәтле кәгазьләре эмитенты булып тора;

  1.3. товарлар, эшләр, хезмәт күрсәтүләр буенча сатып алуларны планлаштыра;

  1.4. тәэминатчыларны (подрядчыларны, башкаручыларны) билгели;

  1.5. муниципаль контрактар төзүләрне тәэмин итә;

  1.6. муниципаль ихтыяҗларны канәгатьләндерү өчен товарлар, эшләр, хезмәт күрсәтүләр буенча сатып алуларны башкара;

  1.7. товарлар, эшләр, хезмәт күрсәтүләр буенча сатып алуларны мониторинглый;

  1.8. муниципаль ихтыяҗларны тәэмин итү өчен товарлар, эшләр, хезмәт күрсәтүләр буенча сатып алулар өлкәсен үз вәкаләтләре кысаларында контрольдә тота;

  1.9. Казан шәһәренең икътисады һәм социаль өлкәсе торышын характерлаучы статистик күрсәткечләр җыюны оештыра һәм әлеге мәгълүматларны Россия Федерациясе Хөкүмәте белән билгеләнгән тәртиптә дәүләт хакимияте органнарына тапшыра;

  1.10. федераль законнар белән башкача каралмаган булса, Казан шәһәренең муниципаль предприятиеләре һәм учреждениеләре тарафыннан күрсәтелә торган хезмәтләргә һәм Казан шәһәренең муниципаль предприятиеләре һәм учреждениеләре тарафыннан башкарыла торган эшләргә тарифлар билгели;

  1.11. Казан шәһәренең социаль-икътисади үсеш стратегиясе проектын эшләп чыгара һәм раслау өчен Шәһәр Думасына кертә;

  1.12. Казан шәһәренең социаль-икътисади үсеш стратегиясен тормышка ашыру буенча чараларны матди-техник яктан тәэмин итә;

  1.13. расланган бюджет нигезендә Казан шәһәре акчасы белән идарә итә;

  1.14. муниципаль берәмлек исеменнән заем чараларын җәлеп итә, шул исәптән муниципаль кыйммәтле кәгазьләр чыгару хисабына да, һәм Россия Федерациясенең гамәлдәге законнары нигезендә кредитлар (заемнар) җәлеп итү өчен башка заем алучыларга муниципаль гарантияләр бирә.

  1.15. җирле бюджет чаралары хисабына тормышка ашырыла торган озак вакытка исәпләнгән максатчан программаларны (подпрограммаларны) раслый, аларны тормышка ашыруның срокларын билгели, озак вакытка исәпләнгән максатчан программаларны эшләп чыгару, аларны формалаштыру һәм тормышка ашыру турында карарлар кабул итү тәртибен билгели;

  1.16. муниципаль казна учреждениеләре эшчәнлеген финанс яктан тәэмин итүне, бюджет һәм автономияле муниципаль учреждениеләр тарафыннан муниципаль биремне үтәүне финанс яктан тәэмин итүне башкара;

  1.17. Россия Федерациясенең һәм Татарстан Республикасының социаль-икътисади үсешенең өстенлекләре һәм максатлары белән килештерелгән Казан шәһәренең муниципаль идарәсенең һәм социаль-икътисади үсешенең озак вакытка исәпләнгән максат һәм бурычларын билгели;

  1.18. җирле үзидарә органнары вәкаләтләренә караган мәсьәләләр буенча стратегик планлаштыру документларын эшләп чыгара, карап тикшерә, раслый (хуплый) һәм тормышка ашыра;

  1.19. җирле үзидарә органнары тарафыннан расланган (хупланган) стратегик планлаштыру документларын тормышка ашыруны мониторинглый һәм контрольдә тота;

  1.20. федераль законнар һәм Казан шәһәренең муниципаль норматив-хокукый актлары белән билгеләнгән стратегик планлаштыру өлкәсендәге башка вәкаләтләрне тормышка ашыра;

  1.21. законнар белән билгеләнгән очраклардан кала, эшмәкәрлек һәм инвестицион эшчәнлек субъектлары өчен яңа йөкләмәләрне билгеләүче яки муниципаль норматив-хокукый актлар белән каралган йөкләмәләрне үзгәртүче муниципаль норматив-хокукый акт проектларының җайга салучы йогынтысына бәя бирүне үткәрү тәртибен билгели;

  1.22. законнар белән билгеләнгән очраклардан кала, эшмәкәрлек һәм инвестицион эшчәнлек субъектлары өчен яңа йөкләмәләрне билгеләүче яки муниципаль норматив-хокукый актлар белән каралган йөкләмәләрне үзгәртүче муниципаль норматив-хокукый акт проектларының җайга салучы йогынтысына бәя бирүне үткәрә;

  1.23. Казан шәһәре бюджетының керем чыганаклары реестрын формалаштыру һәм алып бару тәртибен билгели;

  1.24. Казан шәһәренең муниципаль норматив хокукый актларын куллану мәсьәләләре буенча салымнар һәм җыемнар турында аңлатмалар бирә;
  
  1.25. Казан шәһәре ягыннан капитал салуларны яклау һәм бүләкләү турында килешүләр төзү шартларын һәм тәртибен җайга сала торган муниципаль хокукый актлар кабул итә.
  
  1.26. капитал салуларга җибәрелә торган җирле бюджетлар акчаларыннан максатчан һәм нәтиҗәле файдалануны тикшереп тора;
  
  1.27. Россия Федерациясе субъектларының дәүләт программалары проектларын, муниципаль программаларны һәм Россия Федерациясе субъектларының дәүләт программаларына, муниципаль программаларга үзгәрешләр кертү турындагы тәкъдимнәрне карау тәртибен билгеләүче муниципаль хокукый акт әзерләүне гамәлгә ашыра.
  
  

  2. Муниципаль милек белән идарә итү өлкәсендә:

  2.1. муниципаль милекне формалаштыра;

  2.2.Казан шәһәренең муниципаль милеге белән идарә итүне тормышка ашыра;

  2.3. муниципаль милектәге җир участоклары белән идарә итүне һәм алардан файдалануны тормышка ашыра;

  2.4. муниципаль милек объектларын булдыру, сатып алу һәм файдалану мәсьәләләрен хәл итә;

  2.5. Казан шәһәренең муниципаль унитар предприятиеләрен һәм учреждениеләрен оештыру функцияләрен һәм вәкаләтләрен башкара, шәһәрнең муниципаль унитар предприятиеләре һәм учреждениеләре милегенең хуҗасы вәкаләтләрен үти, Шәһәр Думасында билгеләнгән тәртиптә аларга җитәкчеләр билгели һәм аларны эшеннән азат итә;

  2.6. устав капиталларында өлеше муниципаль милектә булган һәм муниципаль унитар предприятиеләргә яки муниципаль учреждениеләргә беркетелмәгән акционерлык җәмгыятьләре акционерларының, җаваплылыгы чикләнгән җәмгыятьләрдә катнашучыларның хокукларын гамәлгә ашыра;

  2.7. муниципаль милек реестрын алып бара;

  2.8. Шәһәр Думасының муниципаль милекне хосусыйлаштыру һәм куллану мәсьәләләре буенча норматив актлары проектларын эшләп чыгара;
  
  2.9. Казан шәһәре законнары һәм муниципаль хокукый актлары нигезендә муниципаль милекне хосусыйлаштыруны гамәлгә ашыра;
  

  2.10. законнар һәм муниципаль хокукый актлар нигезендә муниципаль милекне хосусыйлаштыра.

  3. Энергетика һәм торак-коммуналь хуҗалык өлкәсендә:

  3.1. Россия Федерациясе законнары белән билгеләнгән вәкаләтләре кысаларында Казан шәһәрендә халыкны электр, җылылык, газ һәм су, ягулык белән тәэмин итүне, суларны чыгаруны тәэмин итүне оештыра;

  3.2. коммуналь инфраструктура системаларын комплекслы үстерү программаларын эшләп чыгара һәм раслый;

  3.3. энергияне саклау һәм энергия нәтиҗәлелеген арттыру өлкәсендә муниципаль программаларны раслый һәм тормышка ашыра, биналары Казан шәһәре муниципаль берәмлегендә муниципаль торак фондны тәшкил итүче күп фатирлы йортларда энергетик тикшерүләр үткәрүне оештыра, энергияне саклау һәм энергия нәтиҗәлелеген арттыру турындагы законнар белән каралган башка чараларны үткәрүне оештыра;

  3.4. Татарстан Республикасының 2012 елның 14 июлендәге «Татарстан Республикасы территориясендә энергияне саклау һәм энергия нәтиҗәлелеген арттыру турында» 49-ТРЗ номерлы Законы нигезендә энергияне саклау һәм энергия нәтиҗәлелеген арттыру өлкәсендә вәкаләтләрне тормышка ашыра;

  3.5. муниципаль торак фондының исәбен алып бара;

  3.6. социаль наем килешүләре буенча бирелә торган торак биналарга мохтаҗ гражданнар исәбен билгеләнгән тәртиптә алып бара;

  3.7. билгеләнгән тәртиптә аз керемле гражданнарга социаль наем килешүе буенча муниципаль торак фондыннан торак бирә;

  3.8. махсуслаштырылган муниципаль торак фондыннан торак бирү тәртибен билгели;

  3.9. торак биналарны торак булмаганга һәм торак булмаган биналарны торак биналарга күчерү турында билгеләнгән тәртиптә карарлар кабул итә;

  3.10. күпфатирлы йортта бүлмәләрне үзгәртеп коруны һәм аларның планнарын үзгәртүне килештерә;
  
  3.11. муниципаль һәм шәхси торак фондының торак йортлары, Россия Федерациясе яки Татарстан Республикасы милкендә булган күпфатирлы йортлардан тыш, авария хәлендә һәм сүтелергә яки реконструкцияләнергә тиешле күпфатирлы йортлардан тыш, билгеләнгән тәртиптә яшәү өчен яраксыз дип таныла;

  3.12. үз вәкаләтләре чикләрендә торак фондын куллануны һәм саклауны контрольдә тотуны тәэмин итә;

  3.13. муниципаль торак контролен башкара;

  3.14. күп фатирлы йортлар белән идарә итү өчен шартлар тудыра;

  3.15. Татарстан Республикасы территориясендә урнашкан күп фатирлы йортлардагы уртак милеккә капиталь ремонт ясау буенча төбәк программасын тормышка ашыру проектларын эшләп чыгара һәм кыска вакытка исәпләнгән муниципаль планнарны раслый;

  3.16. торак мөнәсәбәтләре өлкәсендә Россия Федерациясе Конституциясе, Россия Федерациясе Торак кодексы, башка федераль законнар, шулай ук Татарстан Республикасы законнары белән җирле үзидарә органнары вәкаләтләренә бирелгән башка мәсьәләләрне хәл итә;

  3.17. шәһәр территориясендә кулланучыларны җылылык белән ышанычлы тәэмин итүне оештыра, шул исәптән җылылык белән тәэмин итә торган оешмалар яки җылылык челтәрләре оешмалары тарафыннан кулланучыларны җылылык белән тәэмин итү буенча үз йөкләмәләрен үтәмәгән яисә әлеге оешмалар үз йөкләмәләрен үтәүдән баш тарткан очракта чара күрә;

  3.18. Россия Федерациясе Хөкүмәте тарафыннан расланган җылылык белән тәэмин итүне оештыру кагыйдәләре белән билгеләнгән тәртиптә җылылык белән тәэмин итүнең ышанычлылыгы мәсьәләләре буенча кулланучылар мөрәҗәгатьләрен карап тикшерә;

  3.19. «Җылылык белән тәэмин итү турында»гы Федераль закон нигезендә җылылык белән тәэмин итү өлкәсендәге бәяләрне (тарифларны) җайга салу вәкаләтләрен башкара;

  3.20. Казан шәһәренең җылыту чорына әзерлеген тәэмин итә, шул исәптән «Җылылык белән тәэмин итү турында» Федераль законның 20 маддәсендә һәм җылыту чорына әзерлекне тәэмин итү кагыйдәләрендә билгеләнгән мәҗбүри таләпләрне үти һәм «Җылылык белән тәэмин итү турында» Федераль законның 20 маддәсендәге 1 өлешенең 2-6 пунктларында санап үтелгән затлар тарафыннан җылыту чорына әзерлекне тәэмин итүне уздыру тәртибе нигезендә җылыту чорына әзерлекне тәэмин итүне бәяләүне бәяли»;

  3.21. 2010 елның 27 июлендәге «Җылылык белән тәэмин итү турында»гы 190-ФЗ номерлы Федераль закон белән билгеләнгән очракларда җылылык энергиясе чыганакларын, җылылык челтәрләрен ремонтка чыгаруны һәм кулланудан чыгаруны килештерә;

  3.22. электр энергетикасы турында Россия Федерациясе законнары нигезендә килештерелә торган программалардан тыш, җылылык белән тәэмин итү өлкәсендә эшчәнлекнең җайга салынулы төрләрен хәл итүче оешмаларның инвестицион программаларын килештерә;

  3.23. җылылык белән тәэмин итүче оешмаларның, җылылык челтәрләре оешмаларының һәм җылылык энергиясен кулланучыларның җылылык җибәрү чорына әзерлеген тикшерә;
  

  3.24. «Җылылык белән тәэмин итү турында» 2010 елның 27 июлендәге 190-ФЗ номерлы Федераль законда билгеләнгән нигезләмәләрне исәпкә алып, Казан шәһәрен җылылык белән тәэмин итү өлкәсендә авария хәлләре нәтиҗәләрен бетергәндә гамәлләр тәртибен (планын) (шул исәптән авария хәлләрен электрон модельләштерүне кулланып) раслый һәм ел саен яраклаштыра;

  3.25. җылылык белән тәэмин итүче оешмаларның, җылылык челтәре оешмаларының һәм җылылык челтәре оешмалары булмаган җылылык челтәрләре хуҗаларының җылылык белән тәэмин итү өлкәсендә авария хәлләреннән килгән зыяннарны бетерү буенча гамәлләр тәртибен (планын) килештерә»;

  3.26. 2010 елның 27 сентябрендәге «Җылылык белән тәэмин итү турында»гы 190-ФЗ номерлы Федераль закон белән билгеләнгән башка вәкаләтләрне башкара;

  3.27. Казан шәһәрендә су белән тәэмин итү һәм су чыгару схемаларын раслый;

  3.28. кайнар су белән тәэмин итүне, салкын су белән тәэмин итүне һәм (яки) ташландык суларны агызуны хәл итүче оешмаларның инвестицион программаларын эшләүгә техник биремнәрне раслый;

  3.29. кайнар су белән тәэмин итү, салкын су белән тәэмин итү һәм (яки) ташландык суларны агызу белән шөгыльләнүче оешмаларның инвестицион программаларын килештерә;

  3.30. «Су белән тәэмин итү һәм ташландык суларны агызу турында» 2011 елның 7-нче декабреннән 416-ФЗ номерлы Федераль закон нигезендә, су белән тәэмин итү һәм ташландык суларны агызуны оештыру буенча башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра.

  4. Халыкка транспорт хезмәте күрсәтү өлкәсендә:

  4.1. халыкка транспорт хезмәтләре күрсәтү өчен шартлар тудыра һәм Казан шәһәре чикләрендә халыкка транспорт хезмәте күрсәтүне оештыра;

  4.2. транспорт инфраструктурасын комплекслы үстерү программаларын эшли һәм раслый;

  4.3. үз компетенциясе кысаларында Казан шәһәренең даими пассажирлар йөртүне оештыруны җайга салучы муниципаль норматив хокукый актларын кабул итә;

  4.4. даими рәвештә пассажирлар ташуны планлаштыру документын әзерләү тәртибен билгели һәм раслый;

  4.5. даими пассажирлар йөртүнең муниципаль маршрутлары буенча даими пассажирлар йөртүнең муниципаль заказчысы функцияләрен үти, муниципаль контракт төзи, муниципаль контракт шартларын үтәүне контрольдә тота һәм даими пассажирлар йөртү маршрутының картасын бирә;

  4.6. даими рәвештә пассажирлар йөртүнең муниципаль маршруты буенча пассажирлар йөртү хокукына ачык конкурсны оештыручы функцияләрен башкара, мондый конкурста катнашуга гаризалар шартларын бәяләү өчен шкала билгели, конкурс документларын раслый, даими рәвештә пассажирлар йөртүнең муниципаль маршруты буенча пассажирлар йөртү турында таныклык һәм даими рәвештә пассажирлар йөртүнең маршрут карталарын тәэмин итә;
  

  4.7. даими пассажирлар йөртү муниципаль маршрутлары реестрларын алып бару тәртибен, даими пассажирлар йөртү муниципаль маршрутларын билгеләү, үзгәртү, юкка чыгару тәртибен раслый, даими пассажирлар йөртү муниципаль маршрутлары реестрын алып бара, даими пассажирлар йөртү муниципаль маршрутларын билгели, үзгәртә һәм юкка чыгара;

  4.8. Казан шәһәре территориясендә урнашкан тукталыш пунктлары исемлеген билгели, аларны даими пассажирлар йөртү муниципаль маршрутлары буенча башлангыч һәм (яки) ахыргы тукталыш пунктлары сыйфатында кулланырга рөхсәт ителә;

  4.9. Татарстан Республикасы башкарма хакимиятенең вәкаләтле органына муниципаль берәмлекләр территорияләрендә даими пассажирлар йөртү буенча муниципальара маршрутлар буенча тукталыш пунктларын билгеләү буенча тәкъдимнәр җибәрә;

  4.10. кирәк булганда җайга салынмый торган тарифлар буенча даими пассажирлар йөртүне муниципаль маршрутлар буенча гамәлгә ашыруга таләпләр билгели;

  4.11. федераль башкарма хакимият органнары, Татарстан Республикасы башкарма хакимияте органнары белән даими пассажирлар йөртүне оештыру һәм аларны гамәлгә ашыруны тикшереп тору мәсьәләләре буенча хезмәттәшлек итә;

  4.12. федераль законнар, "Россия Федерациясендә автомобиль транспортында һәм шәһәр җир өсте электр транспортында пассажирлар һәм багажны даими йөртүне оештыру һәм Россия Федерациясенең аерым закон актларына үзгәрешләр кертү турында" Федераль законны гамәлгә ашыру хакында" 26.12.2015 ел, № 107-ТРЗ Татарстан Республикасы Законы, Россия Федерациясенең һәм Татарстан Республикасының халыкка транспорт хезмәте күрсәтү өлкәсендәге башка норматив хокукый актлар тарафыннан җирле үзидарә органнары компетенциясенә кертелгән башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра;
  
  4.13. даими рәвештә пассажирлар йөртүнең муниципаль маршрутларын билгеләү, үзгәртү, туктату тәртибен раслый, даими рәвештә пассажирлар йөртүнең муниципаль маршрутларын билгели, үзгәртә һәм гамәлдән чыгара;

  4.14. автомобиль транспортында, шәһәр җир өсте электр транспортында һәм юл хуҗалыгында муниципаль тикшерү кысаларында даими рәвештә пассажирлар йөртүне оештыру өлкәсендә мәҗбүри таләпләрнең үтәлешен бәяләүне гамәлгә ашыра;
  
  4.15. даими рәвештә пассажирлар йөртүнең муниципаль маршруты буенча пассажирлар йөртүне гамәлгә ашыру турында таныклык күчермәсе һәм даими рәвештә пассажирлар йөртүнең маршрут картасы күчермәсе белән тәэмин итүтәртибенбилгели, даими рәвештә пассажирлар йөртүнең муниципаль маршруты буенча пассажирлар йөртүне гамәлгә ашыру турында таныклык күчермәсен һәм даими рәвештә пассажирлар йөртүнең маршруты картасының күчермәсен тәэмин итә;
  
  4.16. даими рәвештә пассажирлар йөртүне оештыру өлкәсендәге законнар нигезендә Казан шәһәре җирле үзидарә органнары тәҗрибәсенә кертелгән башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра.
  

  5. Экология һәм әйләнә-тирә мохитне саклау өлкәсендә:

  5.1. Казан шәһәре чикләрендә әйләнә-тирә мохитне саклау буенча чаралар үткәрүне оештыра, шул исәптән әйләнә-тирә мохитне саклау өлкәсендәге законнар нигезендә Казан шәһәре территориясендә планлаштырыла торган хуҗалык һәм башка эшчәнлек буенча иҗтимагый фикер алышуларны оештыра һәм үткәрә;
  

  5.2. әйләнә-тирә мохитне саклау өлкәсендә идарә итүне гамәлгә ашыра;

  5.3. экологик агарту эшләрен тормышка ашыруда, шул исәптән халыкка әйләнә-тирә мохитне саклау өлкәсендәге законнар һәм экологик куркынычсызлык өлкәсендәге законнар турында мәгълүмат бирүдә катнаша;

  5.4. Россия Федерациясенең су законнарында билгеләнгән чикләрдә Казан шәһәре муниципаль милкендә булган су объектларына карата милекченең вәкаләтләрен гамәлгә ашыра;

  5.5. суның тискәре йогынтысын булдырмау һәм аның нәтиҗәләрен бетерү чараларын гамәлгә ашыра;

  5.6. Казан шәһәре муниципаль милкендә булган су объектларын саклау чараларын гамәлгә ашыра;

  5.7. Казан шәһәре муниципаль милкендәге су объектларыннан файдаланган өчен түләү ставкаларын, әлеге түләүне исәпләү һәм алу тәртибен билгели;

  5.8. гражданнарга Казан шәһәре территориясендә урнашкан гомуми кулланылыштагы су объектларында су куллануны чикләү турында мәгълүматны массакүләм мәгълүмат чаралары аша һәм су объектлары ярлары буенда урнаштырыла торган махсус мәгълүмат билгеләре аша бирә;

  5.9. гражданнарның гомуми файдаланудагы су объектларына һәм аларның яр буе полосаларына ирекле үтеп керүен тәэмин итә;

  5.10. муниципаль милектә булган урман кишәрлекләренә карата милекченең хокукларын гамәлгә ашыра;

  5.11. Казан шәһәре муниципаль милкендәге урман кишәрлеге мәйданы берәмлеге өчен түләү ставкаларын һәм аны арендалау максатларында урман ресурслары күләме берәмлеге өчен түләү ставкаларын билгели;

  5.12. агач күләме берәмлеге өчен түләү ставкаларын билгели;

  5.13. урман хуҗалыгы регламентларын эшли һәм раслый, шулай ук урманнарны үзләштерү проектларына муниципаль экспертиза үткәрә;

  5.14. урман законнары нигезендә муниципаль милектә булган урман кишәрлекләренә карата муниципаль урман контролен гамәлгә ашыра;

  5.15. Казан шәһәре территориясендә урманнарда янгын куркынычсызлыгы чараларын гамәлгә ашыруны оештыра;

  5.16. шәһәр урманнары урнашкан торак пункт җирләрендә урнашкан урманчылыкларның урман хуҗалыгы регламентларын эшли һәм раслый;

  5.17. гражданнарның Казан шәһәре муниципаль милкендәге урман кишәрлекләрендә урнашкан урманнарда үз ихтыяҗлары өчен әзерләнгән агачны исәпкә алып бара;

  5.18. мәгълүматны агачны һәм аның белән алыш-бирешләрне исәпкә алуның бердәм дәүләт автоматлаштырылган мәгълүмат системасына тапшыра;

  5.19. җир асты байлыкларын файдалануга биргәндә территория халкының социаль-икътисади һәм экологик мәнфәгатьләрен үтәүгә бәйле мәсьәләләрне хәл итүдә катнаша;

  5.20. җирле сәнәгать предприятиеләре өчен минераль-чимал базасын үстерә;

  5.21. "Җир асты байлыклары турында" 1992 елның 22 февраленнән 2395-1 номерлы Россия Федерациясе Законының 18 статьясы нигезләмәләрен бозган очракта, җир асты байлыкларыннан файдалану белән бәйле эшләрне туктата;

  5.22. гомумтаралган файдалы казылмалар чыгарганда, шулай ук файдалы казылмалар чыгаруга бәйле булмаган җир асты корылмаларын төзегәндә җир асты байлыкларыннан файдалануны һәм саклауны контрольдә тота;

  5.23. Казан шәһәре территориясендә әлеге объектларны гамәлгә ашыру очрагында һәм башка административ-территориаль берәмлек тарафыннан билгеләнгән хуҗалык һәм башка төр эшчәнлекнең әйләнә-тирә мохиткә йогынты ясау мөмкин булган очракта, экологик экспертиза объектларының дәүләт экологик экспертизасы эксперт комиссияләре утырышларында күзәтүчеләр сыйфатында катнашу өчен экспертларны җибәрә;

  5.24. иҗтимагый фикер алышулар, сораштырулар, референдумнар нәтиҗәләре, иҗтимагый берләшмәләр һәм коммерциягә карамаган башка оешмалар гаризалары, экология экспертизасы объектлары турында мәгълүмат нигезендә экология экспертизасы мәсьәләләре буенча үз вәкаләтләре чикләрендә карарлар кабул итә һәм гамәлгә ашыра;
  

  5.25. иҗтимагый фикер алышуларны оештыра, халык арасында экологик экспертизага тиешле хуҗалык һәм башка төр эшчәнлек турында сораштырулар, референдумнар үткәрә;

  5.26. халык таләбе буенча иҗтимагый экологик экспертизалар оештыра;

  5.27. Казан шәһәре территориясендә хуҗалык һәм башка төр эшчәнлек алып бару турында экологик экспертиза өлкәсендә федераль башкарма хакимият органнарына хәбәр итә;

  5.28. прокуратура органнарына, әйләнә-тирә мохитне саклау өлкәсендә федераль башкарма хакимият органнарына һәм Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте органнарына, уңай дәүләти экологик экспертиза бәяләмәсеннән башка, экологик экспертиза объектын тормышка ашыра башлау турында хәбәр итә;

  5.29. Россия Федерациясе законнары нигезендә экологик экспертиза өлкәсендә башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра;

  5.30. Экология һәм әйләнә-тирә мохитне саклау өлкәсендә законнар белән каралган башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра;
  
  5.31. Казан шәһәре милкендәге җир кишәрлекләрендә – ял итү урыннарында, табигать микротыюлыкларында – җирле әһәмияттәге махсус сакланылучы табигать территорияләре төзи;

  5.32. җирле әһәмияттәге махсус сакланылучы табигать территорияләрен саклау һәм алардан файдалану өлкәсендә муниципаль тикшерүне гамәлгә ашыра;

  5.33. ял итү урыннары, аларны махсус саклау һәм алардан файдалану тәртибе турында һәм табигать микротыюлыклары, аларны махсус саклау һәм алардан файдалану тәртибе турында нигезләмәләрне раслый;
  
  5.34. Казан шәһәре Думасының 2024 елның 26 апрелендәге 21-29 номерлы карары 2024 елның 1 сентябреннән үз көчен югалтты;
  
  5.35. әйләнә-тирә мохиткә тупланган зыян китерә торган объектларны ачыклауны һәм Казан шәһәре муниципаль милкендәге җир кишәрлекләре чикләрендә урнашкан территорияләргә карата мондый зыянны бетерүне оештыру эшен гамәлгә ашыра;
  

  5.36. Казан шәһәре территориясендә урнашкан гомуми кулланылыштагы су объектларыннан шәхси һәм көнкүреш ихтыяҗлары өчен файдалану кагыйдәләрен билгели һәм мондый су объектларыннан файдалануда чикләүләр турында халыкка хәбәр итә, шулай ук ял итү максатлары өчен су объектларыннан файдалану кагыйдәләрен билгели;

  5.37. урманнарда янгын куркынычсызлыгын тәэмин итү максатыннан вәкаләтле федераль башкарма хакимият органы тарафыннан билгеләнгән тәртиптә гражданнарның урманнарда булуларын һәм аларга транспорт чараларының керүләрен, урманнарда билгеле эш төрләрен башкаруны чикли;

  5.38. экология һәм әйләнә-тирә мохитне саклау өлкәсендә законнарда каралган башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра.
  

  6. Кешеләрнең иминлеген тәэмин итү, шул исәптән су объектларында, аларның тормышын һәм сәламәтлеген саклау өлкәсендә:

  6.1. территориаль оборона чараларын оештыра һәм гамәлгә ашыра;

  6.2. законнар нигезендә Казан шәһәре халкын һәм территориясен гадәттән тыш хәлләрдән яклау өлкәсендә вәкаләтләрне гамәлгә ашыра;

  6.3. террорчылык һәм экстремизмны профилактикалауда, шулай ук Казан шәһәре чикләрендә террорчылык һәм экстремизм күренешләре нәтиҗәләрен минимальләштерүдә һәм (яки) бетерүдә катнаша;

  6.4. террорчылыкны профилактикалау, шулай ук аның күренешләре нәтиҗәләрен минимальләштерү һәм (яки) бетерү өлкәсендә муниципаль программаларны эшли һәм тормышка ашыра;

  6.5. Казан шәһәрендә террорчылыкның асылын һәм аның иҗтимагый куркынычын аңлату, шулай ук гражданнарда террорчылык идеологиясенә кабул итмәүне булдыру буенча, шул исәптән мәгълүмати материаллар, басма продукция тарату, аңлату эшләре алып бару һәм башка чаралар үткәрү юлы белән, мәгълүмати-пропаганда чараларын оештыра һәм үткәрә;

  6.6. федераль башкарма хакимият органнары һәм (яки) Татарстан Республикасы башкарма хакимияте органнары тарафыннан оештырыла торган террорчылыкны профилактикалау, шулай ук аның күренешләре нәтиҗәләрен минимальләштерү һәм (яки) бетерү буенча чараларда катнаша;

  6.7. Казан шәһәре муниципаль милектәге яки җирле үзидарә органнары карамагында булган объектларның террорчылыкка каршы якланышына карата таләпләрне үтәүне тәэмин итә;

  6.8. террорчылыкны профилактикалауда катнашу мәсьәләләре буенча, шулай ук аның күренешләренең нәтиҗәләрен минимальләштерү һәм (яки) бетерү мәсьәләләре буенча тәкъдимнәрне Татарстан Республикасы башкарма хакимияте органнарына юллый;

  6.9. террорчылыкны профилактикалауда катнашу, шулай ук аның күренешләре нәтиҗәләрен минимальләштерү һәм (яки) бетерү буенча җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итү буенча башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра;

  6.10. милләтара һәм конфессияара татулыкны ныгытуга, Казан шәһәре территориясендә яшәүче Россия Федерациясе халыкларының телләрен һәм мәдәниятен яклауга һәм үстерүгә, аз санлы халыкларның һәм башка милли азчылыкларның хокукларын тормышка ашыруга, мигрантларның социаль һәм мәдәни яраклашуын тәэмин итүгә, милләтара (этносара) конфликтларны профилактикалауга юнәлдерелгән чараларны эшләп чыгара һәм тормышка ашыра;

  6.11. җәмәгать тәртибен саклауда катнашучы гражданнарга һәм аларның берләшмәләренә ярдәм күрсәтә, халык дружиналары эшчәнлеге өчен шартлар тудыра;

  6.12. Казан шәһәре чикләрендә беренчел янгын куркынычсызлыгы чараларын тәэмин итү, шул исәптән ирекле янгын сагы оештыру өчен шартлар тудыруны, шулай ук гражданнарның башка формаларда беренчел янгын куркынычсызлыгы чараларын тәэмин итүдә катнашуын да кертеп, вәкаләтләрне гамәлгә ашыра;

  6.13. муниципаль янгын сагы булдыра;

  6.14. пляжларны, суда билгеләр ясауны, причалларны һәм башка шундыйларны кертеп, суда ял итү урыннары оештыра;

  6.15. суда коткару хезмәтен оештыра һәм аның эше белән җитәкчелек итә;

  6.16. гражданлык оборонасы буенча чаралар үткәрә, гражданлык оборонасы һәм халыкны саклау планнарын эшләп чыгара һәм тормышка ашыра;

  6.17. гражданлык оборонасы өлкәсендә халыкны әзерли;

  6.18. халыкка хәбәр итүнең муниципаль системаларын, оборона корылмаларын һәм гражданнар оборонасының башка объектларын төзи, төзекләндерә һәм файдалануга даими әзерлек халәтендә тота;

  6.19. халыкны, матди һәм мәдәни кыйммәтләрне куркынычсыз районнарга эвакуацияләүне әзерләү буенча чаралар үткәрә;

  6.20. хәрби чорда оешмаларның тотрыклы эшләвенә булышлык итү буенча беренче чираттагы чараларны үткәрә;

  6.21. гражданлык оборонасы максатларында азык-төлек, медицина шәхси саклану чаралары һәм башка чаралар запасларын булдыра һәм карап тота;

  6.22. халыкка вакытында хәбәр итүне тәэмин итә һәм гамәлгә ашыра;

  6.23. үз вәкаләтләре чикләрендә җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итү өчен кирәкле гражданлык оборонасы чараларын һәм көчләрен булдыра һәм әзерлек хәлендә тота;

  6.24. гражданлык оборонасы буенча җирле дәрәҗәдәге чараларны үткәрүне тәэмин итүче оешмалар исемлеген билгели;

  6.25. тәртип саклау буенча җәмәгать пунктларын булдыру турында карарлар кабул итә;

  6.26. үз компетенциясе кысаларында җәмәгать тәртибен һәм җәмәгать куркынычсызлыгын тәэмин итү, җәмәгать тәртибен саклау җәмәгать пунктлары эшчәнлегенең башка мәсьәләләре буенча кертелгән тәкъдимнәрне карый;

  6.27. "Россия Федерациясендә хокук бозуларны профилактикалау системасы нигезләре турында" Федераль Законда, "Татарстан Республикасында хокук бозуларны профилактикалау турында" Татарстан Республикасы Законында каралган хокук бозуларны профилактикалау өлкәсендә чараларны гамәлгә ашыра;

  6.28. үз компетенциясе кысаларында тәртип саклау җәмәгать пунктларында катнашучылар тарафыннан закон нигезендә ачыкланган хокук бозулар кылуга китерә торган сәбәпләрне һәм шартларны бетерү буенча чаралар күрә;

  6.29. үз компетенциясе кысаларында тәртип саклау җәмәгать пунктларына аларның эшчәнлеге мәсьәләләре буенча кабул ителә торган карарлар турында хәбәр итә;

  6.30. определяет перечень мест массового пребывания людей в пределах территории города Казани по согласованию с территориальными органами безопасности, территориальными органами Министерства внутренних дел Российской Федерации, Федеральной службы войск национальной гвардии Российской Федерации и Министерства Российской Федерации по делам гражданской обороны, чрезвычайным ситуациям и ликвидации последствий стихийных бедствий;

  6.31. осуществляет организационные мероприятия по обеспечению антитеррористической защищенности мест массового пребывания людей, включая мероприятия по защите служебной информации ограниченного распространения, в пределах территории города Казани;

  6.32. Казан шәһәре территориясендә җәмәгать тәртибен саклауны муниципаль милиция тарафыннан оештыра;

  6.33. Казан шәһәре территориясендә авария-коткару хезмәтләре һәм (яки) авария-коткару формированиеләре эшчәнлеген булдыра, үз эченә ала һәм оештыра;

  6.34. һава судносы һәлакәтендә зыян күрүчене эзләүне оештыруда катнаша һәм эзләү һәм авария-коткару көчләре килгәнче кешеләрне коткару, аларга медицина һәм башка ярдәм күрсәтү, әлеге һава судносын һәм аның бортындагы документацияне һәм мөлкәтне саклау буенча кичектергесез чаралар күрә;

  6.35. һәлакәткә дучар булган һава судносы командирыннан яисә әлеге һава судносы экипажының башка әгъзасыннан, шулай ук һәлакәткә дучар булган һава судносы хакында билгеле булган башка гражданиннан хәбәр алынганнан соң, тиешле авиация предприятиесенә яисә һава киңлеген куллану өлкәсендә вәкаләтле органга,  оборона өлкәсендә вәкаләтле органга яисә оборона сәнәгате өлкәсендә вәкаләтле органга булган хәл турында кичекмәстән хәбәр итә;;

  6.36. авиация һәлакәтен яки инцидентны тикшерү комиссиясе килеп җиткәнче, һава судносының, аның состав өлешләренең һәм калдыкларының, борт һәм җир өсте чараларының, объектив контрольнең, әлеге һава судносы бортындагы яки авиация һәлакәтенә яки читтән җәлеп ителгән предметларның, шулай ук әлеге һава судносын эшләүгә, сынауларга, җитештерүгә, ремонтлауга һәм эксплуатацияләүгә кагылышлы документларның сакланышын тәэмин итү буенча мөмкин булган барлык чараларны күрә;

  6.37. авиация һәлакәтен яки инцидентны тикшерү комиссиясенә ярдәм күрсәтә, шул исәптән комиссия карамагына кирәкле көч һәм чаралар бүлеп бирә, авиация һәлакәте яисә инцидент урынын саклауны тәэмин итү, авиация һәлакәте урынында яки инцидент урынында эшләү өчен куркынычсыз шартлар тудыру буенча чаралар күрә, Россия Федерациясе Хөкүмәте билгеләгән тәртиптә Россия Федерациясе Хөкүмәте тарафыннан билгеләнә торган тәртиптә чаралар күрә;

  6.38. Казан шәһәре территориясендә кешеләрнең иминлеген тәэмин итү, аларның тормышын һәм сәламәтлеген саклау өлкәсендә законнарда каралган башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра.

  7. Мәгариф өлкәсендә:

  7.1. Казан шәһәре муниципаль белем бирү оешмаларында төп гомуми белем бирү программалары буенча һәркем өчен мөмкин булган һәм түләүсез мәктәпкәчә, башлангыч гомуми, төп гомуми, урта гомуми белем бирүне оештыра (федераль дәүләт белем бирү стандартлары нигезендә төп гомуми белем бирү программаларын гамәлгә ашыруны финанс ягыннан тәэмин итү вәкаләтләреннән тыш);

  7.2. муниципаль белем бирү оешмаларында балаларга өстәмә белем бирүне оештыра (финанс тәэминаты Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте органнары тарафыннан гамәлгә ашырыла торган балаларга өстәмә белем бирүдән тыш);

  7.3. Казан шәһәренең муниципаль белем бирү оешмаларында балаларны карау һәм тәрбияләү, карап тоту өчен шартлар тудыра;

  7.4. муниципаль белем бирү оешмаларын булдыра, үзгәртеп кора, гамәлдән чыгара, муниципаль белем бирү оешмаларын гамәлгә кую функцияләрен һәм вәкаләтләрен гамәлгә ашыра;

  7.5. муниципаль белем бирү оешмаларының биналарын һәм корылмаларын карап тотуны, алар янәшәсендәге территорияләрне төзекләндерүне тәэмин итә;

  7.6. мәктәпкәчә, башлангыч гомуми, төп гомуми һәм урта гомуми белем бирү программалары буенча белем алырга тиешле балаларны исәпкә алып бара, муниципаль белем бирү оешмаларын Казан шәһәренең конкрет территорияләренә беркетә, шулай ук үз вәкаләтләре чикләрендә балаларның ялын, аларның тормыш куркынычсызлыгын һәм сәламәтлеген тәэмин итү чараларын да кертеп, балаларның ялын оештыру чараларын гамәлгә ашыра.;

  7.7. югары белем бирү муниципаль мәгариф оешмалары төзи;
  
  7.8. муниципаль мәгариф оешмаларында спорт әзерлегенең өстәмә белем бирү программалары буенча өлкәннәргә өстәмә белем бирүне оештыра

  7.9. "Россия Федерациясендә мәгариф турында" 2012 елның 29 декабрендә 273-ФЗ номерлы Федераль законда билгеләнгән башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра.

  8. Сәламәтлекне саклау өлкәсендә:

  8.1. гражданнарга түләүсез медицина ярдәме күрсәтүнең дәүләт гарантияләренең территориаль программасы һәм "Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында" 2003 елның 6 октябрендәге 131-ФЗ номерлы Федераль законда билгеләнгән вәкаләтләр чикләрендә Татарстан Республикасы Законы нигезендә халыкка медицина ярдәме күрсәтү өчен шартлар тудыра;

  8.2. "Россия Федерациясендә гражданнар сәламәтлеген саклау нигезләре турында" 2011 елның 21 ноябрендәге 323-ФЗ номерлы Федераль законның 16 статьясындагы 2 өлеше нигезендә тиешле вәкаләтләр бирелгән очракта, муниципаль сәламәтлек саклау системасының медицина оешмаларында медицина ярдәме күрсәтүне оештыруны тәэмин итә;

  8.3. Казан шәһәре халкына, шул исәптән массакүләм мәгълүмат чаралары аша, Казан шәһәре территориясендә ел саен статистик мәгълүматлар нигезендә социаль әһәмиятле авырулар һәм әйләнә-тирәдәгеләр өчен куркыныч тудыручы авырулар таралу мөмкинлеге турында хәбәр итә, шулай ук Татарстан Республикасы Законы нигезендә эпидемияләр барлыкка килү куркынычы турында һәм барлыкка килү турында хәбәр итә;

  8.4. халыкны санитар-гигиеник яктан агарту һәм кан һәм (яки) аның компонентларының донорлыгын пропагандалауда катнаша, шулай ук "кан һәм аның компонентларының донорлыгы турында" 2012 елның 20-нче июлендәге 125-ФЗ номерлы Федераль законда каралган башка чараларны гамәлгә ашыра;

  8.5. Казан шәһәре территориясендә гадәттән тыш хәлләр вакытында кешеләрнең гомерен саклап калуга һәм сәламәтлеген саклауга юнәлдерелгән чараларны тормышка ашыруда катнаша, халыкка гадәттән тыш хәл зонасында булган медик-санитар хәл һәм күрелә торган чаралар турында хәбәр итә;

  8.6. Казан шәһәре территориясендә Татарстан Республикасы законы нигезендә авыруларны профилактикалау һәм сәламәт яшәү рәвешен формалаштыру буенча чараларны гамәлгә ашыра;

  8.7. «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында» 2003 елның 6 октябрендәге 131-ФЗ номерлы Федераль закон нигезендә медицина хезмәткәрләрен һәм фармацевтика хезмәткәрләрен медицина оешмаларында эшләү өчен җәлеп итү максатларында уңай шартлар тудыра;

  8.8. Казан шәһәре Думасының 2024 елның 26 апрелендәге 21-29 номерлы карары 2024 елның 1 сентябреннән төшереп калдырылды;

  8.9. сәламәтлек саклау өлкәсендә законнарда каралган башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра.

  9. Мәгариф һәм мәдәният өлкәсендә:

  9.1. халыкка китапханә хезмәте күрсәтүне оештыра, Казан шәһәре китапханәләренең китапханә фондларын туплауны һәм саклауны тәэмин итә;

  9.2. Казан шәһәре халкын мәдәният оешмалары хезмәтләре белән тәэмин ит һәм ял итүләрен оештыру өчен шартлар тудыра;

  9.3. Казан шәһәре милкендә булган мәдәни мирас объектларын (тарихи һәм мәдәни һәйкәлләрне) саклауны, куллануны һәм популярлаштыруны, Казан шәһәре территориясендә урнашкан җирле (муниципаль) әһәмияттәге мәдәни мирас объектларын (тарихи һәм мәдәни һәйкәлләрне) саклауны тәэмин итә;

  9.4. туризмны үстерү өчен шартлар тудыра;

  9.5. җирле традицион халык сәнгате иҗатын үстерү өчен шартлар тудыра, Казан шәһәрендә халык сәнгать һөнәрчелеген саклап калу, торгызу һәм үстерүдә катнаша;

  9.6. җирле (муниципаль) әһәмияттәге истәлекле урын территориясе чикләрендә эшчәнлекне гамәлгә ашыру таләпләрен, җирле (муниципаль) әһәмияттәге истәлекле урын территориясе чикләрендә шәһәр төзелеше регламентына таләпләр билгели;

  9.7. Казан шәһәренең музейларын булдыра;

  9.8. Казан шәһәре территориясендә җирле милли-мәдәни автономияләрнең хокукларын гамәлгә ашыру белән бәйле эшчәнлекне тормышка ашыру өчен шартлар тудыра;

  9.9. Россия Федерациясе халыкларының милли-мәдәни үсешенә һәм Казан шәһәре территориясендә милләтара мөнәсәбәтләр өлкәсендәге чараларны тормышка ашыруга ярдәм итә;

  9.10. мәгариф һәм мәдәният өлкәсендә законнарда каралган башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра.

  10. Элемтә, сәүдә, җәмәгать туклануы һәм халыкка көнкүреш хезмәте күрсәтү өлкәсендә:

  10.1. Казанда яшәүчеләрне элемтә, җәмәгать туклануы, сәүдә һәм көнкүреш хезмәте белән тәэмин итү өчен шартлар тудыра;

  10.2. үз компетенциясе чикләрендә ваклап сату базарында товарлар сату (эшләр башкару, хезмәтләр күрсәтү) эшчәнлеген оештыру һәм гамәлгә ашыруны контрольдә тотуда катнаша;

  10.3. ваклап сату базарын оештыру хокукына рөхсәт бирү яки аны бирүдән баш тарту турында карар кабул итә;

  10.4. ваклап сату базарын оештыру хокукына рөхсәт бирә;

  10.5. ваклап сату предприятиеләре өчен эш сәгатьләренең чикләрен билгели;

  10.6. ярминкәләрне Татарстан Республикасы норматив хокукый актларында билгеләнгән тәртиптә оештыра;

  10.7. ярминкәне оештыру һәм анда товарлар сату (эшләр башкару, хезмәтләр күрсәтү) буенча чаралар планын эшли һәм раслый, шулай ук ярминкәнең эш режимын, ярминкәне оештыру тәртибен, ярминкәдә товарлар сату (эшләр башкару, хезмәтләр күрсәтү) өчен урыннар бирү тәртибен билгели;

  10.8. халыкның минималь тәэмин ителеше нормативларын исәпкә алып, стационар булмаган сәүдә объектларын урнаштыру схемасын эшли һәм раслый;

  10.9. сәүдә объектларын төзүне, урнаштыруны территориаль планлаштыру документларында, җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләрендә күздә тота;

  10.10. социаль юнәлешле сәүдә инфраструктурасы объектларын төзүгә, урнаштыруга ярдәм итү һәм сәүдә эшчәнлеген гамәлгә ашыручы хуҗалык итүче субъектларга муниципаль милектәге мөлкәтне сатып алу мөмкинлеген тәэмин итү буенча икътисади кызыксындыру чаралары күрә;

  10.11. Казан шәһәре территориясендә сәүдә торышының финанс, икътисади, социаль һәм башка күрсәткечләренә анализ ясый һәм Казан шәһәре территориясендә сәүдә эшчәнлеген үстерү чараларын куллануның нәтиҗәлелегенә анализ ясый;

  10.12. сәүдә эшчәнлеге өлкәсендә муниципаль контрольне гамәлгә ашыра;

  10.13. авыл хуҗалыгы продукциясе, чимал һәм азык-төлек базарын киңәйтү өчен шартлар тудыра;

  10.14. кече һәм урта эшкуарлыкны үстерүгә ярдәм итә;

  10.15. "Кулланучылар хокукларын яклау турында" 1992 елның 7 февраленнән 2300-1 номерлы Россия Федерациясе Законында каралган кулланучылар хокукларын яклау чараларын гамәлгә ашыра;

  10.16. законнарда каралган элемтә, сәүдә, җәмәгать туклануы һәм халыкка көнкүреш хезмәте күрсәтү өлкәсендә башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра.

  11. Физкультура, спорт, ял оештыру өлкәсендә:
  
  

  11.1. яшьләр сәясәтен гамәлгә ашыруда катнаша;

  11.2. Казан шәһәре территориясендә яшьләрнең хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен тәэмин итү һәм яклау чараларын эшли һәм гамәлгә ашыра;

  11.3. Казан шәһәре территориясендә яшьләр белән эшләү чараларын оештыра һәм үткәрә;

  11.4. яшьләр сәясәтен гамәлгә ашыруның төп юнәлешләре буенча муниципаль программалар эшли;

  11.5. Казан шәһәре территориясендә яшьләр сәясәтен гамәлгә ашыру мониторингын оештыра һәм гамәлгә ашыра;

  11.6. Казан шәһәре территориясендә физик культура, мәктәп спорты һәм массакүләм спорт үсеше өчен шартлар тәэмин итә, Казан шәһәренең рәсми физкультура-сәламәтләндерү һәм спорт чараларын үткәрүне оештыра;

  11.7. Казанда яшәүчеләргә массакүләм ял итү өчен шартлар тудыра һәм халык күпләп ял итә торган урыннарны төзекләндерүне оештыра;

  11.8. инвалидларның иҗтимагый берләшмәләре белән берлектә физик культура, физик тәрбия һәм спорт системасына физик мөмкинлекләре чикләнгән затларның физкультура-спорт оешмалары аша интеграциясенә ярдәм итә;

  11.9. физик мөмкинлекләре чикләнгән затлар һәм инвалидлар катнашында физкультура чаралары һәм спорт чараларын үткәрүне оештыруда катнаша, балалар-яшүсмерләр спорт-адаптив мәктәпләре, адаптив балалар-яшүсмерләр физик әзерлек клублары оештыра;

  11.10. инвалидлар, сәламәтлек мөмкинлекләре чикләнгән затлар өчен физик культура һәм спортны үстерүгә, адаптив физик культура һәм адаптив спортны үстерүгә ярдәм итә;

  11.11. Казан шәһәренең муниципаль рәсми физкультура чаралары һәм спорт чаралары үткәрүне оештыра, шулай ук гражданнарның яшәү урыны буенча физкультура-спорт эшен оештыра;

  11.12. халыкның төрле төркемнәре арасында физик культура һәм спортны популярлаштыруга ярдәм итә;

  11.13. Казан шәһәре территориясендә массакүләм спортны үстерүгә һәм һәркем файдалана алырлык итүгә ярдәм итә, балалар-яшүсмерләр спортын (шул исәптән мәктәп спортын) үстерә;

  11.14. Казан шәһәренең рәсми физкультура чараларын һәм спорт чараларын медицина белән тәэмин итүне оештыра;

  11.15. Казан шәһәре территориясендә рәсми физкультура чаралары һәм спорт чаралары үткәргәндә җәмәгать тәртибен һәм җәмәгать куркынычсызлыгын тәэмин итүгә булышлык итә;

  11.16. яшьләр сәясәте физкультура, спорт һәм ял оештыру өлкәсендә законнарда каралган башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра;
  
  11.17. коммерциячел булмаган оешмаларга ГТО комплексы сынаулары (тестлары) нормативларын үтәүне бәяләү хокукы бирә;
  
  11.18. спорт объектларын төзүне, төзекләндерүне һәм ремонтлауны, муниципаль милектә булган башка спорт корылмаларын төзүне һәм карап тотуны оештыра;
  

  11.19. спорт объектларын төзүне, төзекләндерүне һәм ремонтлауны, муниципаль милектә булган башка спорт корылмаларын төзүне һәм карап тотуны оештыра;

  11.20. яшьләр сәясәте, физкультура, спорт һәм ял итүне оештыру өлкәсендә законнарда каралган башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра.

  12. Социаль яклау өлкәсендә:

  12.1. Казан шәһәренең социаль инфраструктурасын комплекслы үстерү программаларын эшли һәм раслый;

  12.2. "Россия Федерациясендә инвалидларны социаль яклау турында" 1995 елның 24 ноябрендәге 181-ФЗ номерлы Федераль закон нигезендә социаль, инженерлык һәм транспорт инфраструктурасы объектларына, ял итү урыннарына һәм аларда күрсәтелә торган хезмәтләргә инвалидларның (кресло-коляскалар һәм озатучы этләрдән файдалана торган инвалидларны да кертеп) тоткарлыксыз үтеп керүенә шартлар тәэмин итә;

  12.3. законнар нигезендә аз тәэмин ителгән гражданнар категорияләренә адреслы социаль ярдәм итү чараларын күрсәтә;

  12.4. закон нигезендә балигъ булмаганнарның күзәтүчесезлеген һәм хокук бозуларын профилактикалау эшчәнлегендә катнаша;

  12.5. опека һәм попечительлек эшчәнлеген тормышка ашыруда катнаша;

  12.6. кеше хокукларын тәэмин итүгә җәмәгать контролен гамәлгә ашыручы иҗтимагый күзәтчелек комиссияләренә ярдәм күрсәтә һәм мәҗбүри карап тоту урыннарында булган затларга ярдәм күрсәтә;

  12.7. "Россия Федерациясендә инвалидларны социаль яклау турында" 1995 елның 24 ноябрендәге 181-ФЗ номерлы Федераль закон нигезендә инвалидларның иҗтимагый берләшмәләренә, шулай ук Гомумроссия инвалидлар иҗтимагый берләшмәләре оештырган оешмаларга ярдәм күрсәтә;

  12.8. законнарда каралган социаль яклау өлкәсендә башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра.

  13. Архив эше өлкәсендә:

  13.1. муниципаль архивны формалаштыра һәм карап тота;

  13.2. муниципаль милектә булган архив документларын һәм архив фондларын саклауны, туплауны, исәпкә алуны һәм куллануны гамәлгә ашыра;

  13.3. муниципаль милектә булган архив документларын Россия Федерациясе, Татарстан Республикасы, Россия Федерациясенең башка субъектлары һәм (яки) муниципаль берәмлекләр милкенә тапшыру турындагы мәсьәләләрне хәл итә;

  13.4. архив эше өлкәсендә законнарда каралган башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра.

  14. Төзекләндерү, яшелләндерү, санитар-эпидемиология иминлеге өлкәсендә:

  14.1. Казан шәһәре территориясен төзекләндерү кагыйдәләрен үтәүне контрольдә тота;

  14.2. Казан шәһәре территориясен төзекләндерү кагыйдәләре нигезендә Казан шәһәре территориясен төзекләндерүне оештыра;

  14.3. Казан шәһәре чикләрендә урнашкан шәһәр урманнарын, аеруча саклаулы табигать территорияләрен куллануны, саклауны, яклауны, яңадан торгызуны оештыра;

  14.4. килешү нигезендә эшмәкәрләрне, предприятиеләрне, учреждениеләрне, оешмаларны, шулай ук шәһәр территориясен төзекләндерү эшенә халыкны җәлеп итә.;

  14.5. учреждение такталары һәм режим табличкаларыннан тыш, тышкы мәгълүмат чараларын (паспортларны) урнаштыру проектларын, килештерә;

  14.6. Казан шәһәре территориясендә яки аның территориясенең бер өлешендә урнаштыруга рөхсәт ителгән һәм рөхсәт ителмәгән реклама конструкцияләренең төрләрен һәм төрләрен, шул исәптән, мондый реклама конструкцияләренә карата таләпләрне билгели, Казан шәһәренең барлыкка килгән төзелешенең тышкы архитектур йөзен саклау зарурлыгын исәпкә алып, реклама конструкцияләрен урнаштыру схемасын раслый, Казан шәһәре территориясендә реклама конструкцияләрен урнаштыруга һәм эксплуатацияләүгә рөхсәт бирә, мондый рөхсәтләрне гамәлдән чыгара, Казан шәһәре территориясендә үз белдеге белән урнаштырылган реклама конструкцияләрен демонтажлау турында күрсәтмәләр бирә, бу эшләрне "Реклама турында" Федераль закон нигезендә башкара;

  14.7. урамнарны яктыртуны, территорияләрне яшелләндерүне, урам исемнәре һәм йорт номерлары язылган күрсәткечләр урнаштыруны, кече архитектура формаларын урнаштыруны һәм карап тотуны оештыра;

  14.8. 2024 елның 31 маеннан төшереп калдырылган. – Казан шәһәре Думасының 2024 елның 26 апрелендәге 21-29 номерлы карары;

  14.9. халыкның санитар-эпидемиологик иминлеген тәэмин итү өлкәсендә Россия Федерациясе законнары таләпләрен үтәүне тәэмин итә;

  14.10. каты коммуналь калдыкларны җыю (шул исәтән аерым төрләргә бүлеп җыю), туплау, ташу, эшкәртү, утильләштерү, зарарсызландыру, күмү эшчәнлеген оештыруда катнаша;
  
  14.11. Казан шәһәре территориясендә эпидемиягә каршы, эпизоотиягә каршы, эпифитотиягә каршы чараларны гамәлгә ашыруда катнаша;
  

  14.12. законнарда каралган төзекләндерү, яшелләндерү, санитар-эпидемиологик иминлек өлкәсендә башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра.

  15. Шәһәр төзелеше эшчәнлеге өлкәсендә:

  15.1. Казан шәһәренең территориаль планлаштыру документларын (генераль план) әзерләүне гамәлгә ашыра;

  15.2. Казан шәһәре чикләрендә урнашкан җир кишәрлегенең шәһәр төзелеше планын бирә;

  15.3. Казан шәһәре территориясендә урнашкан капиталь төзелеш объектларын төзегәндә, үзгәртеп корганда объектларны файдалануга тапшыруга рөхсәт бирә (Россия Федерациясе Шәһәр төзелеше кодексында, башка федераль законнарда каралган очраклардан тыш);

  15.4. шәхси торак төзелеше яисә бакча йорты параметрларын планлаштырыла торган төзелеш турында хәбәрнамәдә күрсәтелгән параметрлар һәм җир кишәрлегендә шәхси торак төзелеше объектын яки бакча йортын урнаштыру мөмкинлеге турында хәбәрнамәне җибәрә, шәхси торак төзелеше яисә бакча йорты параметрлары планлаштырыла торган төзелеш турында хәбәрнамәдә күрсәтелгән параметрларның туры килмәве һәм (яки) шәхси торак төзелеше объектын яки бакча йортын җир кишәрлегендә урнаштырырга ярамау турында хәбәрнамә, Казан шәһәре территориясендә урнашкан җир кишәрлекләрендә шәхси торак төзелеше яки бакча йортының төзелгән яки үзгәртеп корылган объектларының яки бакча йортларының төзелеше яки реконструкцияләгәндә шәһәр төзелеше эшчәнлеге турындагы законнар таләпләренә туры килүе яисә туры килмәве турында хәбәрнамә юллый;

  15.5. Россия Федерациясе гражданлык законнары нигезендә үз белдеге белән төзелгән корылманы сүтү яки аны билгеләнгән таләпләргә туры китерү турында карар кабул итә;

  15.6. Россия Федерациясе Шәһәр төзелеше кодексында каралган очракларда үз белдеге белән төзелгән корылманы сүтүне яисә аны билгеләнгән таләпләргә туры китерүне гамәлгә ашыра;

  15.7. Россия Федерациясе Шәһәр төзелеше кодексы нигезендә Казан шәһәре территориясендә гамәлгә ашырыла торган шәһәр төзелеше эшчәнлеген тәэмин итүнең мәгълүмати системаларын алып бара;

  15.8. адресация объектларына адресларны бирә, адресация объектларының адресларын үзгәртә, Россия Федерациясе Хөкүмәте билгеләгән адресларны бирү, үзгәртү, гамәлдән чыгару кагыйдәләре нигезендә аларны гамәлдән чыгара;

  15.9. дәүләт адреслар реестрын алып бару тәртибе нигезендә адреслар турында дәүләт адреслар реестрындагы мәгълүматны урнаштыра, үзгәртә, гамәлдән чыгара;

  15.10. урам-юл челтәре элементларына (федераль әһәмияттәге автомобиль юлларыннан, төбәк әһәмиятендәге яки муниципальара әһәмияттәге автомобиль юлларыннан тыш), Казан шәһәре чикләрендә планлаштыру структурасы элементларының исемнәрен үзләштерә, мондый атамаларны үзгәртә, гамәлдән чыгара;

  15.11. Казан шәһәренең Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләре проектын әзерләүне гамәлгә ашыра, җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләре проектын әзерләү комиссиясе составын һәм эшчәнлек тәртибен раслый;

  15.12. капиталь төзелеш объектларын рөхсәт ителгән төзелешнең, реконструкцияләүнең чик параметрларыннан читләшүгә рөхсәт бирү яки кабул ителгән карарның сәбәпләрен күрсәтеп, мондый рөхсәт бирүдән баш тарту турында карар кабул итә;

  15.13. муниципаль хокукый актларны, башка рәсми мәгълүматны рәсми бастырып чыгару өчен билгеләнгән тәртиптә территорияне планлаштыру проектларын һәм территорияне межалау проектларын бастырып чыгаруны тәэмин итә һәм мондый документлар турында мәгълүматны Казан шәһәре җирле үзидарә органнарының рәсми порталында урнаштыра (www.kzn.ru);

  15.14. капиталь төзелеш объектларын төзүне, үзгәртеп коруны, капиталь ремонтлауны оештырганда, шулай ук инженерлык эзләнүләрен башкарганда, муниципаль милектә булган җир кишәрлекләрендә төзелеш, реконструкция, капиталь ремонт өчен проект документларын әзерләгәндә заказ бирүче, төзүче, заказчы функцияләрен башкара;

  15.15. Казан шәһәре территориясендә үз белдеге белән төзелеш, реконструкция, капиталь ремонт фактларын булдырмау буенча эш башкара, гамәлдәге законнар нигезендә хокук бозучыларга карата чаралар күрә;

  15.16. территорияне планлаштыру буенча документларны әзерли һәм раслый;

  15.17. шәһәр төзелеше проектларының җирле нормативларын әзерләү, раслау һәм аңа үзгәрешләр кертү тәртибен билгеләү турында муниципаль хокукый акт әзерләүне гамәлгә ашыра;

  15.18. шәһәр төзелеше проектларының җирле нормативларын әзерләүне һәм аларга үзгәрешләр кертүне гамәлгә ашыра;

  15.19. Россия Федерациясе Шәһәр төзелеше кодексында каралган очракларда биналарны, корылмаларны карауны һәм мондый тикшерүләр барышында ачыкланган кагыйдә бозуларны бетерү турында тәкъдимнәр бирүне гамәлгә ашыра;

  15.20. "Кадастр эшчәнлеге турында" 2007 елның 24 июленнән 221-ФЗ номерлы Федераль закон нигезендә комплекслы кадастр эшләрен башкаруны һәм территориянең карта-планын раслауны оештыра;

  15.21. җир кишәрлекләре һәм (яки) аларда урнашкан күчемсез милек объектлары хокукына ия булучылар инициативасы буенча территорияне комплекслы үстерү турында шартнамәләр төзи;

  15.22. җирле үзидарә органы инициативасы буенча территорияне комплекслы үстерү турында карар кабул итә;

  15.23. законнарда каралган планлаштыру һәм төзелеш өлкәсендә башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра.

  16. Автомобиль юлларыннан файдалану, юл эшчәнлеген һәм юл хәрәкәтен гамәлгә ашыру өлкәсендә:

  16.1. җирле әһәмияттәге автомобиль юлларының сакланышын тәэмин итүгә муниципаль контрольне гамәлгә ашыра;

  16.2. җирле әһәмияттәге автомобиль юлларының сакланышын тәэмин итүгә муниципаль контрольне гамәлгә ашыру тәртибен билгели;

  16.3. җирле әһәмияттәге автомобиль юлларын үстерү өлкәсендә инвестицион сәясәтнең төп юнәлешләрен эшли;

  16.4. җирле әһәмияттәге гомуми файдаланудагы автомобиль юлларын, күрсәтелгән автомобиль юллары участокларын түләүле нигездә файдалану һәм мондый файдалануны туктату турында карар кабул итә;

  16.5. җирле әһәмияттәге гомуми файдаланудагы автомобиль юлларында урнашкан парковкаларны (парковка урыннарын) түләүле нигездә төзү һәм алардан файдалану турында һәм мондый файдалануны туктату хакында карар кабул итә;

  16.6. җирле әһәмияттәге гомуми файдаланудагы автомобиль юлларында урнашкан парковкаларны (парковка урыннарын), шул исәптән түләүле нигездә, булдыру һәм куллану тәртибен билгели;

  16.7. җирле әһәмияттәге гомуми файдаланудагы автомобиль юлларында урнашкан парковкаларны (парковка урыннарын) түләүле нигездә файдаланган өчен түләү күләмен билгели;

  16.8. җирле әһәмияттәге гомуми файдаланудагы түләүле автомобиль юлларыннан, күрсәтелгән автомобиль юлларының түләүле участокларыннан транспорт чараларын йөрткән өчен түләүнең максималь күләмен һәм исәпләү методикасын билгели;

  16.9. җирле әһәмияттәге гомуми файдаланудагы автомобиль юллары исемлеген, җирле әһәмияттәге гомуми файдалануда булмаган автомобиль юллары исемлеген раслый;

  16.10. җирле әһәмияттәге автомобиль юлларына карата юл эшчәнлеген гамәлгә ашыра;

  16.11. 2024 елның 31 маеннан гамәлдән чыгарылган. – Казан шәһәре Думасының 2024 елның 26 апрелендәге 21-29 номерлы карары;

  16.12. җирле әһәмияттәге гомуми файдаланудагы автомобиль юлларына юл сервисы объектларын тоташтыру буенча хезмәт күрсәтүләр бәясен һәм исемлеген билгели;

  16.13. Россия Федерациясе законнары нигезендә гражданлык оборонасы, мобилизацион әзерлек буенча чаралар, Россия Федерациясенең халыкны һәм территорияләрне гадәттән тыш хәлләрдән саклау өлкәсендәге законнары нигезендә автомобиль юлларында туган гадәттән тыш хәлләр нәтиҗәләрен юк итү буенча чаралар оештырган һәм үткәргән вакытта автомобиль юлларыннан файдалануны гамәлгә ашыра;

  16.14. җирле әһәмияттәге гомуми файдаланудагы автомобиль юлларыннан файдаланучыларны мәгълүмат белән тәэмин итүне гамәлгә ашыра;

  16.15. җирле әһәмияттәге автомобиль юлларын капиталь ремонтлауга, ремонтлауга, карап тотуга финанс чыгымнары нормативларын һәм күрсәтелгән максатларга җирле бюджет ассигнованиеләре күләмен исәпләү кагыйдәләрен раслый;

  16.16. җирле әһәмияттәге автомобиль юлларында, шул исәптән урам-юл челтәре объектларында, Казан шәһәре чикләрендә, юл эшчәнлеген башкарганда, шул исәптән, юл хәрәкәте иминлеген тәэмин итү чараларын гамәлгә ашыра:

  16.16.1. Казан шәһәре чикләрендә юл хәрәкәте иминлеген тәэмин итү максатларында җирле әһәмияттәге автомобиль юлларында транспорт чаралары хәрәкәтен вакытлыча чикләү яисә туктату турында карар кабул итү;

  16.16.2. ел саен (хисап елыннан соң килә торган елның 1 июленә кадәр) юллардагы авария-куркыныч участоклар исемлеген раслау һәм юл-транспорт һәлакәтләренең сәбәпләрен һәм шартларын бетерүгә юнәлдерелгән беренче чираттагы чаралар эшләү;

  16.16.3. Казан шәһәре территориясендә балаларның юл-транспорт имгәнүләрен кисәтү буенча чараларны тормышка ашыруда катнашу;

  16.17. гомуми файдаланудагы җирле әһәмиятле автомобиль юлларында юл хәрәкәтен оештыруны, шул исәптән юл хәрәкәтен күзәтүне гамәлгә ашыра;

  16.18. төбәк яисә муниципальара әһәмияттәге автомобиль юлларында урнашкан гомуми файдаланудагы машина кую урыннарыннан тыш, Казан шәһәре территориясендә урнашкан гомуми файдаланудагы парковкалар реестрын алып бара;

  16.19. гомуми файдаланудагы җирле әһәмияттәге автомобиль юлларында юл хәрәкәтен оештыруның техник чараларын урнаштыруны, алмаштыруны, сүтүне һәм карап тотуны тәэмин итә;

  16.20. "Россия Федерациясендә юл хәрәкәтен оештыру һәм Россия Федерациясенең аерым закон актларына үзгәрешләр кертү турында" 2017 елның 29 декабрендәге 443-ФЗ номерлы Федераль законы, "Россия Федерациясендә автомобиль юллары һәм юл эшчәнлеге турында һәм Россия Федерациясенең аерым закон актларына үзгәрешләр кертү хакында" 2007 елның 8 ноябрендәге 257-ФЗ номерлы Федераль законы һәм башка федераль законнар белән автомобиль юлларыннан файдалану, юл эшчәнлеген һәм юл хәрәкәтен гамәлгә ашыру өлкәсендә җирле үзидарә органнары вәкаләтләренә кертелгән башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра.

  17. Җир мөнәсәбәтләре өлкәсендә:

  17.1. җир кишәрлекләрен төзү эшләрен башкара;

  17.2. Казан шәһәрендә җир кишәрлекләре һәм (яки) җирләргә карата ачык сервитутлар билгеләү турында карар кабул итә;

  17.3. җир законнарында каралган очракларда җир кишәрлеген арендалау шартнамәсе төзү хокукына аукцион яки җир кишәрлекләрен сату буенча торглар (аукционнар) үткәрүне оештыра;

  17.4. Россия Федерациясе Җир кодексы нигезендә, үз компетенциясе чикләрендә җир кишәрлекләрен бирә;

  17.5. максатчан билгеләнеше буенча кулланылмаган яки Россия Федерациясе законнарын бозып файдаланыла торган җир кишәрлеген тартып алу турында карар кабул итә;

  17.6. Казан шәһәре чикләрендә муниципаль җир контролен гамәлгә ашыра;

  17.7. җирле әһәмияттәге махсус сакланыла торган табигый территорияләрдән файдалану һәм аларны саклау өлкәсендә муниципаль контрольне гамәлгә ашыра;

  17.8. шәһәр җирләреннән файдалану һәм саклау буенча җирле программаларны эшли, раслый һәм тормышка ашыра;

  17.9. җир төзелеше документларын килештерә һәм раслый, үз компетенциясе кысаларында җир төзүне оештыра һәм үткәрә;

  17.10. шәһәр җирләрен инвентаризацияләү буенча җирле программаларны эшли, раслый һәм тормышка ашыра;

  17.11. Казан шәһәре җирләрен мониторинглауның җирле программаларын эшли, раслый һәм тормышка ашыра;

  17.12. җир кишәрлегенең сатып алу бәясен билгеләү актларын, сату-алу шартнамәләрен, аренда шартнамәләрен, Казан шәһәре милкендәге җир кишәрлекләреннән, шулай ук дәүләт милке чикләнмәгән җир кишәрлекләреннән түләүсез вакытлыча файдалану килешүләрен рәсмиләштерә һәм бирә;

  17.13. Казан шәһәре милкендәге җир өчен аренда түләвен түләүчеләрнең шәхси исәбен алып бара, аны алу, исәпләү, түләү һәм бюджетка керүнең тулылыгын контрольдә тота;

  17.14. закон нигезендә җир кишәрлекләрен ипотекага бирү турында карар кабул итә;

  17.15. шәһәр төзелеше регламентлары гамәлгә кертелмәгән яки шәһәр төзелеше регламентлары федераль законнар нигезендә билгеләнмәгән җир кишәрлекләрен куллануны билгели;

  17.16. Казан шәһәре ихтыяҗлары өчен ясалма җир кишәрлекләре булдыру өчен кирәкле эшләрне башкаруны тәэмин итә, федераль закон нигезендә ясалма җир участогы төзү турында килешү төзү хокукына ачык аукцион үткәрә;

  17.17. җир кишәрлеге хуҗасы гаризасы буенча җир кишәрлегеннән файдалану төренең рөхсәт ителгән җир кишәрлегеннән файдалану төрләре классификаторына туры килү-килмәүне билгеләү турында федераль башкарма хакимият органы тарафыннан расланган муниципаль хокукый акт проектын әзерләүне гамәлгә ашыра;

  17.18. җир мөнәсәбәтләре өлкәсендә башка вәкаләтләрне, җирләрдән файдалану һәм аларны саклау өлкәсендә законнарда каралган җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итү вәкаләтләрен гамәлгә ашыра;
  
  17.19. «Шәхси ярдәмче хуҗалык турында» 2003 елның 7 июлендәге 112-ФЗ номерлы Федераль закон нигезендә гражданнар алып барган шәхси ярдәмче хуҗалыкларны хуҗалык кенәгәләрендә исәпкә ала»;
  
  17.20. «Шәхси ярдәмче хуҗалык турында» 2003 елның 7 июлендәге 112-ФЗ номерлы Федераль закон нигезендә гражданнар алып барган шәхси ярдәмче хуҗалыкларны хуҗалык кенәгәләрендә исәпкә ала».

  18. Халык белән үзара бәйләнешләр өлкәсендә:

  18.1. территориаль иҗтимагый үзидарә органнарына аларның эшчәнлегендә, шул исәптән алар белән килешүләр төзү юлы белән дә ярдәм итә;

  18.2. гражданнарны кабул итүне оештыра, шулай ук гражданнарның шикаятьләрен, гаризаларын һәм тәкъдимнәрен карауны оештыра, алар буенча үз компетенциясе чикләрендә кирәкле чаралар күрә;

  18.3. муниципаль хокукый актларны игълан итү, рәсми мәгълүматны Казан шәһәре халкына җиткерү өчен басма массакүләм мәгълүмат чарасын, челтәр басмасын гамәлгә куя;

  18.4. җыелышлар, митинглар, урам йөрешләре, демонстрацияләр һәм пикетлар уздыруга бәйле законнарда каралган гамәлләрне тормышка ашыра;

  18.5. Казан шәһәрендә балалар һәм яшьләр белән эшләү чараларын оештыра һәм гамәлгә ашыра;

  18.6. социаль юнәлешле коммерциягә нигезләнмәгән оешмаларга, хәйрия эшчәнлегенә һәм үзиреклелелеккә (волонтерлыкка) ярдәм күрсәтә;

  18.7. шәһәр округы өчен социаль әһәмияткә ия булган эшләрне (шул исәптән кизү торуны) ирекле нигездә оештыра;

  18.8. физик затлар - шәхси эшмәкәрләр булмаган эш бирүчеләр һәм эшчеләр арасында төзелгән хезмәт килешүләрен теркәүне тәэмин итә;
  
  18.9. Инициатив проектларга кагылышлы мәсьәләләр, шулай ук Башкарма комитетка проектлар инициаторлары тарафыннан кертелгән инициатив проектларны карауга һәм гамәлгә ашыруга бәйле чаралар буенча муниципаль хокукый актлар әзерли;
  

  18.10. Гражданнарның үзара салым акчаларын кертү һәм куллану мәсьәләсе буенча гражданнар җыены үткәрелә торган Казан шәһәренең торак пункты территориясенең бер өлешенең чикләрен билгеләүче муниципаль хокукый акт әзерли;

  18.11. законнарда каралган халык белән хезмәттәшлек өлкәсендә башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра.

  19.1. Башка өлкәләрдә:

  19.1. Казан шәһәренең хезмәт күрсәтелә торган административ участогында полиция участок уполномоченные вазифасын биләүче хезмәткәргә эш өчен бина бирә;

  19.2. 2017 елның 1 гыйнварына кадәр полиция участок уполномоченные вазифасын биләп торучы хезмәткәргә һәм аның гаилә әгъзаларына хезмәткәр тарафыннан күрсәтелгән вазифа буенча бурычларны үтәү чорында торак урыны бирә;

  19.3. Казан шәһәре территориясендә урнашкан муниципаль предприятиеләрне һәм учреждениеләрне мобилизацион әзерләү чараларын оештыра һәм гамәлгә ашыра;

  19.4. Казан шәһәре чикләрендә коррупциягә каршы тору чараларын гамәлгә ашыра;

  19.5. авыл хуҗалыгы җитештерүен үстерү өчен шартлар тудыра;

  19.6. җәмәгать контролен гамәлгә ашыру өчен шартлар тудыра;

  19.7. җирле әһәмияттәге мәсьәләләр буенча кабул ителгән муниципаль хокукый актларда билгеләнгән таләпләрнең үтәлешенә, ә тиешле контроль төрләре федераль законнар белән җирле үзидарә органнары вәкаләтләренә кертелгән очракта, шулай ук федераль законнарда, Татарстан Республикасы законнарында билгеләнгән таләпләрнең үтәлешенә муниципаль контрольне оештыра һәм гамәлгә ашыра.;

  19.8. тиешле эшчәнлек өлкәләрендә муниципаль контрольне гамәлгә ашыруның административ регламентларын эшли;

  19.9. эшчәнлекнең тиешле өлкәләрендә муниципаль контрольнең нәтиҗәлелегенә мониторинг оештыра һәм үткәрә, аны үткәрү күрсәткечләре һәм методикасы Россия Федерациясе Хөкүмәте тарафыннан раслана;
  

  19.10. дәүләт контролен (күзәтчелеген), муниципаль контрольне гамәлгә ашырганда бердәм дәүләт сәясәтен тормышка ашыруда катнаша;

  19.11. административ комиссия төзи, рәисне, рәис урынбасарын, җаваплы сәркатипне һәм административ комиссия әгъзаларын билгели, аның эш регламентын раслый;
  

  19.12. федераль законнар белән билгеләнгән тәртиптә һәм шартларда оешмалар тарафыннан хезмәт күрсәтү сыйфатын бәйсез бәяләүне оештыру өчен шартлар тудыра, шулай ук ведомство буйсынуындагы оешмалар җитәкчеләре эшчәнлеген бәяләгәндә оешмалар тарафыннан хезмәт күрсәтү шартларын бәйсез бәяләү нәтиҗәләрен куллана һәм оешмалар тарафыннан хезмәт күрсәтү шартларын бәйсез бәяләү нәтиҗәләре буенча ачыкланган җитешсезлекләрне бетерү буенча чаралар күрүне, федераль законнар нигезендә, контрольдә тота;

  19.13. Казан шәһәре территориясендә яшәүче хуҗасыз хайваннар белән эш итү буенча эшчәнлекне законнар нигезендә гамәлгә ашыра;

  19.14. үз компетенциясе чикләрендә этләрне урамда йөртү урыннарын билгели һәм җиһазландыра, югалган йорт хайваннары хуҗаларын эзләү буенча чаралар күрә, Россия Федерациясе законнары һәм Татарстан Республикасы законнары нигезендә йорт хайваннарын тоту өлкәсендә башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра;
  
  19.21. ритуаль хезмәтләр күрсәтүне һәм җирләү урыннарын карап тотуны оештыра;

  19.22. Казан шәһәре территориясендә урнашкан, Ватанны саклаганда һәлак булганнарның истәлеген мәңгеләштерүче хәрби каберлекләрне, мемориаль корылмаларны һәм объектларны тәртиптә тоту һәм төзекләндерү буенча чаралар, шулай ук Россия Федерациясе территориясендә чит ил хәрбиләренең каберлекләрен карап тоту буенча хөкүмәтара килешүләрне гамәлгә ашыру буенча эшләр башкара;

  19.23. яңа хәрби каберлекләр өчен мәйданнар резервын булдыра;

  19.24. хәрби каберлекләрдән читтә урнашкан һәм Мәңгелек ут яки Хәтер уты булган мемориаль корылмаларның үзәкләштерелгән исәбен оештыру максатыннан, Ватанны саклаганда һәлак булганнарның истәлеген мәңгеләштерү буенча вәкаләтле федераль башкарма хакимият органы белән хезмәттәшлек итә.
  

  20. Законнар белән җирле үзидарә органнары компетенциясенә кертелгән башка вәкаләтләрне, шулай ук әлеге Устав һәм (яисә) норматив хокукый актлар белән Башкарма комитет компетенциясенә кертелгән вәкаләтләрне, законда һәм әлеге Устав тарафыннан җирле үзидарәнең вәкиллекле яисә контроль-хисап органы компетенциясенә кертелгән вәкаләтләрдән тыш, гамәлгә ашыра.
• 41 маддә. Башкарма комитет Җитәкчесен билгеләү тәртибе
  

• 1. Башкарма комитет Җитәкчесе конкурс нигезендә билгеләнә.

  2. Башкарма комитет Җитәкчесенең контракт шартлары Шәһәр Думасы тарафыннан раслана. Федераль закон яки Татарстан Республикасы законы нигезендә Казан шәһәренең җирле үзидарә органнарына аерым дәүләт вәкаләтләре бирелгән очракта контрактка Татарстан Республикасы законы белән билгеләнгән шартлар мәҗбүри рәвештә кертелә.

  3. Башкарма комитет Җитәкчесе вазифасына кандидатлар түбәндәгеләргә ия булырга тиеш:

  - эшчәнлек юнәлешенә туры килүче югары һөнәри белемгә;

  - ике елдан да ким булмаган муниципаль хезмәт стажы яки белгечлек, юнәлеш буенча дүрт елдан да ким булмаган эш стажы.;

  - оешма җитәкчесе, җитәкче урынбасары, дәүләт органы, җирле үзидарә органы җитәкчесе, шулай ук аларның структур бүлекчәләре җитәкчеләре вазифаларында биш елдан да ким булмаган идарә итү эшчәнлеге тәҗрибәсе.

  4. Башкарма комитет Җитәкчесе вазифасын биләүгә конкурс әлеге Устав һәм Шәһәр Думасы карары белән билгеләнгән тәртиптә үткәрелә.

  Башкарма комитет Җитәкчесе белән контракт Шәһәр Думасы йөкләмәсе буенча Казан шәһәре Мэры тарафыннан төзелә.

  5. Башкарма комитет Җитәкчесе белән контракт әлеге затны Башкарма комитет Җитәкчесе вазифасына билгеләү турында карар кабул иткән Шәһәр Думасы вәкаләтләре срогына (яңа чакырылыш Шәһәр Думасы эшли башлаган көнгә кадәр), әмма ике елдан кимрәк булмаган срокка төзелә.

  6. Казан шәһәре Мэры белән якын туганлыкта яки туганлык мөнәсәбәтендә (әти-әнисе, ире яки хатыны, балалары, ир туганнары, кыз туганнары, шулай ук ире яки хатынының ир туганнары, кыз туганнары, әти-әниләре һәм балаларының ире яки хатыны) торган очракта гражданин контракт буенча Башкарма комитет Җитәкчесе вазифасына билгеләнә алмый, ә муниципаль хезмәткәр контракт буенча Башкарма комитет Җитәкчесе вазифасын били алмый.

• 42 маддә. Башкарма комитетның вазифаи затлары
  

• 1. Башкарма комитетның вазифаи затлары булып җирле әһәмияткә ия мәсьәләләрне хәл итү һәм (яки) Башкарма комитет һәм (яки) аның органнары эшчәнлеген оештыру буенча башкару-оештыру вәкаләтләренә ия муниципаль хезмәткәрләр тора.

  2. Башкарма комитетның вазифаи затларына җирле үзидарәнең түбәндәге вазифаи затлары керә:

  - Башкарма комитет Җитәкчесе;

  - Башкарма комитет Җитәкчесенең беренче урынбасарлары;

  - Башкарма комитет Җитәкчесенең урынбасарлары;

  - Башкарма комитет аппараты җитәкчесе;

  - Казан шәһәре районнарының администрация башлыклары;

  - территория префекты;

  - Башкарма комитет органнары җитәкчеләре;

  - шулай ук даими һәм вакытлыча яки махсус вәкаләт буенча хакимият вәкиле функцияләрен башкаручы муниципаль хезмәткәрләр.

  3. Россия Федерациясе, Татарстан Республикасы законнары нигезендә хакимият вәкилләре функцияләрен башкаручы муниципаль хезмәткәрләр исемлеге Казан шәһәренең муниципаль хокукый актлары белән раслана.

• 43 маддә. Башкарма комитет Җитәкчесенең вәкаләтләре
  

• 1. Башкарма комитет Җитәкчесе:

  Башкарма комитет эшчәнлеге белән бер кеше идарә итү принципларында җитәкчелек итә һәм Башкарма комитетның үз компетенциясендә булган вәкаләтләрен үтәве өчен шәхси җавап тота;

  Казан шәһәре Думасы, Казан шәһәре Мэры, Казан шәһәре җирле үзидарәсенең башка органнары һәм вазифаи затлары һәм башка муниципаль берәмлекләр, дәүләт хакимияте органнары, гражданнар һәм оешмалар белән мөнәсәбәтләрдә Башкарма комитетны тәкъдим итә;

  Шәһәр Думасына Казан шәһәре бюджеты проектларын һәм аның үтәлеше турындагы хисапларны тәкъдим итә;

  Шәһәр Думасының салымнар һәм җыемнарны билгеләүне, үзгәртүне һәм гамәлдән чыгаруны, җирле бюджет чараларыннан чыгымнар ясауны күздә тотучы норматив-хокукый актлары проектларын карап тикшерү өчен Шәһәр Думасына кертә;

  Шәһәр Думасының салымнар һәм җыемнарны билгеләүне, үзгәртүне һәм гамәлдән чыгаруны, җирле бюджет чараларыннан чыгымнар ясауны күздә тотучы норматив-хокукый актлары проектлары буенча бәяләмә бирә;

  Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең социаль-икътисади үсеше стратегиясе проектын шәһәр Думасы каравына тәкъдим итә;

  Башкарма комитет структурасы проектын, Башкарма комитет хезмәткәрләренең уртача санын һәм аларның хезмәт хакы фондын шәһәр Думасы раславына кертә, Башкарма комитетның штат расписаниесен раслый, хезмәткәрләрнең уртача санын һәм хезмәт өчен түләү фондын билгели;

  Башкарма комитет органнары турында юридик затлар буларак төзелә торган нигезләмәләр проектларын Шәһәр Думасына кертә;

  Башкарма комитет идарәсенең юридик зат булып тормаган органнары турындагы нигезләмәләрне раслый;

  Казан шәһәре Мэры белән килештереп, Башкарма комитетның вазифаи затларын вазифаларына билгели һәм вазифаларыннан азат итә;

  Казан шәһәре мэры белән килештереп, Башкарма комитет җитәкчесе урынбасарларын, Башкарма комитет органнары җитәкчеләрен вазифадан азат итә, үз урынбасарлары арасында вазифаларны бүлә, муниципаль хезмәткәрләрне һәм Башкарма комитетның башка хезмәткәрләрен вазифага билгели һәм вазифадан азат итә, аларга карата кызыксындыру һәм дисциплинар җаваплылык чараларын куллана;

  расланган бюджет нигезендә Казан шәһәре муниципаль берәмлеге чаралары белән эш итә, Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең бюджет һәм башка счетларын закон нигезендә ача һәм яба; 

  Башкарма комитет тарафыннан җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итү һәм Казан шәһәре җирле үзидарә органнарына федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән тапшырылган аерым дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыруны тәэмин итә; 

  тиешле законнар нигезендә һәм аларны үтәү йөзеннән, тапшырылган дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыруга бәйле мәсьәләләр буенча Башкарма комитетның хокукый актларын чыгара;

  Башкарма комитетның хокукый актларын - Башкарма комитет компетенциясенә кертелгән җирле әһәмияттәге мәсьәләләр буенча карарлар һәм күрсәтмәләр, шулай ук Башкарма комитет эшен оештыру мәсьәләләре буенча хокукый актлар чыгара;

  ел саен Шәһәр Думасына Башкарма комитет эшчәнлеге турында хисаплар тапшыра;

  халыкка даими рәвештә Башкарма комитет эшчәнлеге турында мәгълүмат бирә, Башкарма комитет хезмәткәрләре тарафыннан гражданнарны кабул итүне оештыра, гражданнарны шәхсән кабул итә, гражданнарның тәкъдимнәрен, гаризаларын, шикаятьләрен карап тикшерә, алар буенча карарлар кабул итә;

  Дәүләт органнарында һәм башка органнарда Казан шәһәренең мәнфәгатьләрен тәэмин итү һәм яклау буенча чаралар башкара, Башкарма комитет исеменнән судка гариза һәм ышаныч кәгазьләре бирә;

  Шәһәр Думасы утырышларына хәл ителәсе мәсьәләләр буенча әзерләнү өчен мәгълүмат бирүне тәэмин итә;

  Шәһәр Думасы утырышында хәл ителәсе мәсьәләләрне карап тикшерү өчен кирәкле материалларны әзерләүне тәэмин итә;

  Казан шәһәренең җирле үзидарә органнарын оештыру-хокукый, мәгълүмати, матди-техник яктан тәэмин итә;

  Казан шәһәре муниципаль берәмлеге территориясендә гражданлык оборонасы белән җитәкчелек итә;

  капиталь төзелеш объектларын төзүнең, реконструкцияләүнең рөхсәт ителгән чик параметрларыннан тайпылуга рөхсәт бирү турында яки, кабул ителгән карарның сәбәпләрен аңлатып, мондый рөхсәт бирүдән баш тарту турында карар кабул итә;

  Казан шәһәре Мэры йөкләмәсе буенча Казан шәһәре муниципаль берәмлеге исеменнән эш йөртә;
  
  Россия Федерациясе шәһәр төзелеше кодексының 66 маддәсенең 2 өлешендәге 1 һәм 2 пунктларында каралмаган очракларда территорияне комплекслы үстерү турында карар кабул итә;
  

  законнар, әлеге Устав, Шәһәр Думасы карарлары нигезендә башка вәкаләтләрне башкара.

  2. Үз вәкаләтләрен контракт нигезендә башкаручы Башкарма комитет Җитәкчесе:

  1) Шәһәр Думасы контролендә тора һәм аның каршында хисап тота;

  2) үз эшчәнлеге һәм Башкарма комитет эшчәнлеге нәтиҗәләре турында, шул исәптән Шәһәр Думасы тарафыннан куелган мәсьәләләрне хәл итү турында Шәһәр Думасына ел саен хисап бирә;

  3) Башкарма комитет тарафыннан җирле әһәмияткә ия мәсьәләләрне хәл итү буенча вәкаләтләрне һәм федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән җирле үзидарә органнарына бирелгән аерым дәүләт вәкаләтләрен башкаруны тәэмин итә;
  
  4) Казан шәһәре Мэрына Россия Федерациясе гражданлыгын туктату йә чит ил гражданлыгы – Россия Федерациясе халыкара шартнамәсендә катнашучы чит ил гражданлыгы турында язма рәвештә хәбәр итәргә тиеш, – аның нигезендә чит ил гражданы җирле үзидарә органнарына сайланырга, чит ил гражданлыгы (буйсыну) алу яисә чит ил гражданы территориясендә даими яшәү хокукын раслаучы башка документ, яисә Россия Федерациясенең халыкара шартнамәсе нигезендә җирле үзидарә органнарына сайланырга хокукы булган чит ил гражданины җирле үзидарә органнарына сайлана ала, ул җирле үзидарә органнарына бу хакта билгеле булган көнне сайланырга хокуклы, – әмма Россия Федерациясе гражданлыгы я чит ил гражданлыгы туктатылганнан яисә гражданлык (буйсыну ) алганнан соң биш эш көненнән дә соңга калмыйча.
  

  3. Үз вәкаләтләрен башкарганда Башкарма комитет Җитәкчесе федераль законнар, Татарстан Республикасы законнары, муниципаль хокукый актлар һәм контракт шартлары белән билгеләнгән хокукларга ия һәм йөкләмәләрне башкара;

  4. Башкарма комитет Җитәкчесе 2008 елның 25 декабрендәге «Коррупциягә каршы тору турында»гы 273-ФЗ номерлы Федераль закон, 2012 елның 3 декабрендәге «Дәүләт вазифаларын биләүче затларның һәм башка затларның чыгымнарының аларның керемнәренә туры килүен контрольдә тоту турында»гы 230-ФЗ номерлы Федераль закон, 2013 елның 7 маендагы «Аерым категориягә караган затларга Россия Федерациясе территориясеннән читтә урнашкан чит ил банкларында счетлар (кертемнәр) ачуны һәм тотуны, акчаларны һәм кыйммәтле әйберләрне саклауны, чит ил финанс инструментларына ия булуны һәм (яки) аларны куллануны тыю турында»гы 79-ФЗ номерлы Федераль закон нигезендә билгеләнгән чикләүләрне, тыюларны үтәргә, йөкләмәләрне башкарырга тиеш.
  
  5. Башкарма комитет җитәкчесе 2003 елның 6 октябрендәге 131-ФЗ номерлы «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы федераль закон һәм башка федераль законнар белән коррупциягә каршы тору максатыннан билгеләнгән чикләүләрне һәм тыюларны, мәнфәгатьләр каршылыгын булдырмау яки җайга салу турындагы таләпләрне, йөкләмәләрне үтәмәгән өчен, әгәр мондый чикләүләрне, тыюларны һәм таләпләрне үтәмәү, шулай ук мондый йөкләмәләрне үтәмәү 2008 елның 25 декабрендәге 273-ФЗ номерлы «Коррупциягә каршы тору турында»гы федераль законның 13 статьясындагы 3-6 өлешләрендә каралган тәртиптә аңа бәйле булмаган хәлләр нәтиҗәсе булып танылса, җаваплылыктан азат ителә.

• 44 маддә. Башкарма комитетның башка вазифаи затларының вәкаләтләре
  

• 1. Башкарма комитетның вазифаи затлары (Башкарма комитет Җитәкчесенең беренче урынбасарлары, Башкарма комитет Җитәкчесе урынбасарлары, Башкарма комитет аппараты җитәкчесе, Казан шәһәре районнарының администрация башлыклары, территория префекты, Башкарма комитет органнары җитәкчеләре) вазифалары кысаларындагы мәсьәләләрне хәл итү өчен боерыклар һәм (яки) приказлар формасында хокукый актлар чыгару хокукына ия.

  2. Башкарма комитетның әлеге статьяның 1 өлешендә санап кителгән вазифаи затларына, Башкарма комитетның хокукый акты белән раслана торган Казан шәһәре муниципаль берәмлеге Башкарма комитетының вазифаи затлары арасында вәкаләтләрне бүлешү турындагы нигезләмәгә таянып, җирле әһәмияткә ия мәсьәләләрне хәл итү буенча һәм Башкарма комитетның һәм аның структур бүлекчәләренең эшчәнлеген оештыру буенча башкару-оештыру вәкаләтләре бирелә.

  Башкарма комитет Җитәкчесе урынында булмаган вакытта аның вәкаләтләрен башкару Казан шәһәре Мэры тарафыннан Башкарма комитет Җитәкчесе урынбасарларының берсенә, Башкарма комитет Аппараты Җитәкчесенә йөкләнә.

• 45 маддә. Башкарма комитет Җитәкчесе вәкаләтләренең вакытыннан алда туктатылуы
  

• 1. Башкарма комитет Җитәкчесенең вәкаләтләре вакытыннан алда түбәндәге очракларда туктатыла:

  1) вафаты;

  2) үз теләге белән эштән китүе;

  3) әлеге статьяның 2 яки 3 өлешләре нигезендә контрактны өзү;

  4) «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы Федераль законның 74 статьясы нигезендә вазифасыннан ваз кичкәндә;

  5) суд тарафыннан эшкә сәләтсез яки эшкә сәләте чикле дип танылганда;

  6) суд тарафыннан хәбәрсез югалган дип танылганда яки үлгән дип игълан ителгәндә;

  7) суд тарафыннан аңа карата билгеләнгән гаепләү карары законлы көченә кергәндә;

  8) Россия Федерациясеннән читкә даими яшәү урынына күчкәндә;

  9) Россия Федерациясе гражданлыгын яисә чит ил гражданлыгын туктату - аның нигезендә чит ил гражданы җирле үзидарә органнарына сайланырга, чит ил гражданлыгы  (алу) яисә чит ил гражданы яисә чит ил гражданы территориясендә даими яшәү хокукын раслаучы башка документ булырга хокуклы, аның нигезендә чит ил гражданы җирле үзидарә органнарына сайланырга, чит ил гражданы яисә чит ил гражданы яисә Россия Федерациясенең халыкара шартнамәсе нигезендә җирле үзидарә органнарына сайланырга хокуклы булган чит ил гражданы яисә чит ил гражданының даими яшәү хокукын раслаучы башка документ булырга, әгәр Россия Федерациясенең халыкара килешүендә башкасы каралмаган булса;

  10) хәрби хезмәткә яки аны алыштыра торган альтернатив гражданлык хезмәтенә чакырылганда;

  11) «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында» Федераль законының 13-нче маддәсе нигезендә гамәлгә ашырыла торган Казан шәһәре муниципаль берәмлеген үзгәртеп кору, шулай ук муниципаль берәмлек бетерелгән очракта;

  12) Казан шәһәрендә сайлаучылар саны Казан шәһәре чикләрен үзгәртү яки җирлекне шәһәр округы белән берләштерү нәтиҗәсендә 25 проценттан күбрәккә артса.

  2. Беренче чакырылыш Башкарма комитет Җитәкчесе белән төзелгән контракт яклар килешүе буенча яки суд тәртибендә түбәндәге очракларда өзелергә мөмкин:

  1) контрактның җирле әһәмияткә ия мәсьәләләрне хәл итүгә кагылышлы өлешендәге шартлар бозылу белән бәйле, шулай ук 2003 елның 6 октябрендәге «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы 131-ФЗ номерлы Федераль законның 37 статьясындагы 9 өлешенә нигезләнеп билгеләнгән чикләүләрне үтәмәү белән бәйле очракларда – Шәһәр Думасы яки Казан шәһәре Мэры гаризасы нигезендә;

  2) контрактның федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары нигезендә җирле үзидарә органнарына бирелгән аерым дәүләт вәкаләтләрен башкаруга кагылышлы өлешендәге шартларын бозу белән бәйле, шулай ук 2003 елның 6 октябрендәге «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы 131-ФЗ номерлы Федераль законның 37 статьясындагы 9 өлешенә нигезләнеп билгеләнгән чикләүләрне үтәмәү белән бәйле очракларда – Татарстан Республикасы Президенты гаризасы нигезендә;

  3) контракт шартлары Казан шәһәре җирле үзидарә органнары һәм (яки) Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте органнары тарафыннан бозылган очракта – Башкарма комитет Җитәкчесе гаризасы нигезендә.

  3. Россия Федерациясенең коррупциягә каршы тору турындагы законнары нигезендә бирелә торган керемнәр, чыгымнар, милек һәм милек өлкәсендәге йөкләмәләр турында мәгълүматларның дөреслеген һәм тулылыгын тикшерү нәтиҗәсендә 2008 елның 25 декабрендәге 273-ФЗ номерлы «Коррупциягә каршы тору турында»гы Федераль закон, 2012 елның 3 декабрендәге 230-ФЗ номерлы «Дәүләт вазифаларын биләүче затлар һәм башка затлар чыгымнарының аларның керемнәренә туры килүен контрольдә тоту турында»гы Федераль закон, 2013 елның 7 маендагы 79-ФЗ номерлы «Аерым категориядәге затларга Россия Федерациясе территориясеннән читтә урнашкан чит ил банкларында счетлар (кертемнәр) ачуны һәм булдыруны, акча һәм кыйммәтле әйберләр саклауны, чит ил финанс инструментларына ия булуны һәм (яисә) алардан файдалануны тыю турында»гы Федераль закон белән билгеләнгән чикләүләрне, тыюларны, йөкләмәләрне үтәмәве ачыкланган очракта Башкарма комитет Җитәкчесе белән контракт Татарстан Республикасы Президенты гаризасы нигезендә суд тәртибендә өзелергә мөмкин.

• VI бүлек. Контроль-хисап палатасы 
• 46 маддә. Контроль-хисап палатасының статусы
  

• 1. Контроль-хисап палатасы Казан шәһәренең җирле үзидарә органы булып тора. Аны Шәһәр Думасы оештыра, һәм ул Шәһәр Думасы тарафыннан расланган Казан шәһәренең Контроль-хисап палатасы турындагы нигезләмә (алга таба – Контроль-хисап палатасы турында нигезләмә) буенча юридик зат хокукларына ия.

  2. Контроль-хисап палатасы тышкы муниципаль финанс контроленең даими рәвештә гамәлдә торучы органы булып тора.

  Тышкы муниципаль финанс контроле Контроль-хисап палатасы тарафыннан түбәндәгеләргә карата алып барыла:

  1) Казан шәһәренең җирле үзидарә органнарына һәм муниципаль органга, муниципаль учреждениеләргә һәм унитар предприятиеләргә, шулай ук, әгәр Казан шәһәре муниципаль милкендә булган милектән файдалансалар, башка оешмаларга карата;

  2) җирле бюджет чаралары хисабыннан субсидияләр, кредитлар, гарантияләр бирү турындагы килешүләрдә оешмаларда тикшерү үткәрү мөмкинлеге билгеләнгән булса, әлеге чараларны биргән җирле бюджетның төп бүлүчеләре (бүлүчеләре) һәм алучылары эшчәнлеген контрольдә тоту тәртибендә җирле бюджет чаралары хисабыннан субсидияләр, кредитлар, гарантияләр алу шартлары үтәлешен тикшерү аша башка оешмаларга карата.

  3. Контроль-хисап палатасы оештыру ягыннан һәм функциональ яктан бәйсезлеккә ия, үз эшчәнлеген ул, законлылык, объективлык, нәтиҗәлелек, бәйсезлек һәм ачыклык принципларына таянып, мөстәкыйль рәвештә алып бара.

  4. Контроль-хисап палатасы рәистән, рәис урынбасарыннан, аудиторлардан һәм Контроль-хисап палатасы аппаратыннан тора.

  Контроль-хисап палатасы аппаратына инспекторлар һәм муниципаль хезмәт вазифасын биләүче башка штат хезмәткәрләре керә.

  Контроль-хисап палатасының штаттагы хезмәткәрләре саны Шәһәр Думасы карары белән билгеләнә.

  5. Контроль-хисап палатасының рәисе, рәис урынбасары, аудиторлары үз вазифаларына, Контроль-хисап палатасы турындагы нигезләмәгә таянып, Шәһәр Думасы карары белән Шәһәр Думасы вәкаләтләре срогы тәмамланчыга кадәр билгеләнә.

  6. Контроль-хисап палатасының рәисе, рәис урынбасары, аудиторлары һәм инспекторлары Контроль-хисап палатасының вазифаи затлары булып тора.

  7. Контроль-хисап палатасы хезмәткәрләренең хокуклары, вазифалары һәм җаваплылыгы контроль-хисап органнары турындагы законнар, муниципаль хезмәт турындагы законнар, хезмәт законнары, хезмәт хокуклары нормаларын үз эченә алган башка норматив-хокукый актлар һәм Контроль-хисап палатасы турындагы нигезләмә буенча билгеләнә.

  8. Контроль-хисап палатасы эшчәнлеге туктатыла алмый, шул исәптән Шәһәр Думасы вәкаләтләре вакытыннан алда туктатылса да.

  9. Контроль-хисап палатасы эшчәнлеген тәэмин итүгә чыгымнар җирле бюджетта аңа йөкләнгән вәкаләтләрне алып барырга мөмкинлек бирә торган күләмдә карала.

  Контроль-хисап палатасы чыгымнары составында тикшерү нәтиҗәләрен, Контроль-хисап палатасы эшчәнлеге турындагы хисапларны һәм башка материалларны бастырып чыгаруга акча аерым карала.

  10. Контроль-хисап палатасы Шәһәр Думасына ел саен үз эшчәнлеге турында хисап бирә.
• 46.1маддә. Контроль-хисап палатасы вәкаләтләре
  

• Контроль-хисап палатасы түбәндәге төп вәкаләтләрне башкара:

  1) Россия Федерациясенең бюджет законнарынының һәм җирле бюджетны үтәү барышында бюджет хокукы мөнәсәбәтләрен җайга салучы башка норматив-хокукый актларның үтәлешен контрольдә тотуны;

  2) бюджет чаралары буенча төп администраторларның бюджет хисабын, җирле бюджетның үтәлеше турындагы квартал хисапларын һәм еллык хисапларны төзүнең һәм бирүнең дөреслеген, тулылыгын һәм норматив таләпләргә туры килүен контрольдә тотуны;

  3) бюджет чараларын файдалануның сакчыл һәм нәтиҗәле булуын билгеләүгә юнәлтелгән нәтиҗәлелек аудиты үткәрүне;

  4) Шәһәр Думасының җирле бюджет турындагы карар проектларына, Шәһәр Думасының җирле бюджет турындагы карарына үзгәрешләр кертү турындагы карар проектларына, шул исәптән җирле бюджет күрсәткечләренең (параметрларының һәм характеристикаларының) нигезле булуына экспертиза ясауны;

  5) муниципаль программаларга экспертиза ясауны;

  6) Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең бюджет эшчәнлеген анализлау һәм мониторинглау, шул исәптән бюджет эшчәнлегендә ачыкланган кимчелекләрне бетерү буенча тәкъдимнәр әзерләүне;

  7) бюджет чараларының төп администраторлары тарафыннан эчке финанс контролен һәм эчке финанс аудитын башкаруны камилләштерү буенча тәкъдимнәр әзерләүне;

  8) тышкы муниципаль финанс контроле өлкәсендә федераль законнар, Татарстан Республикасы законнары, әлеге Устав һәм Казан шәһәренең башка муниципаль хокукый актлары белән билгеләнгән башка вәкаләтләрне.
• 47 маддә. Контроль-хисап палатасы рәисе
  

• 1. Контроль-хисап палатасы рәисе вазифасына югары белемле һәм дәүләт идарәсе, муниципаль идарә, дәүләт контроле (аудиты), муниципаль контроль (аудит), икътисад, финанс, юриспруденция өлкәсендә эш тәҗрибәсе биш елдан ким булмаган Россия Федерациясе гражданины билгеләнә.

  1.1. Контроль-хисап палатасы рәисе үз вәкаләтләрен Шәһәр Думасы исеменнән Казан шәһәре Мэры имзалый торган сроклы хезмәт килешүе шартларында даими нигездә башкара.

  2. Контроль-хисап палатасы рәисе:

  - Контроль-хисап палатасы турындагы нигезләмә буенча Контроль-хисап палатасы эшчәнлеге белән җитәкчелек итә һәм аның эшен оештыра;

  - Казан шәһәре җирле үзидарә органнары һәм вазифаи затлары, дәүләт хакимияте органнары, дәүләт һәм муниципаль учреждениеләр һәм оешмалар белән мөнәсәбәтләрдә Контроль-хисап палатасы исеменнән эш йөртә;

  - бүлеп бирелгән ассигнацияләү чикләрендә Контроль-хисап палатасының бюджет сметасын, структурасын һәм штат расписаниесен раслый;

  - үз вәкаләтләренә караган мәсьәләләр буенча боерыклар һәм приказлар чыгара;

  - Россия Федерациясе законнары, Татарстан Республикасы законнары, әлеге Устав, Контроль-хисап палатасы турындагы нигезләмә, Казан шәһәренең башка муниципаль хокукый актлары нигезендә башка хокук һәм йөкләмәләрне тормышка ашыра.

  3. Контроль-хисап палатасы рәисе Шәһәр Думасы утырышларында, Шәһәр Думасының даими комиссияләре утырышларында киңәшмә тавыш бирү хокукы белән катнашырга хокуклы.

  4. Контроль-хисап палатасы рәисе вәкаләтләре вакытыннан алда туктатылган очракта, Шәһәр Думасы тарафыннан яңа рәис билгеләнгәнче, аның вазифаларын Контроль-хисап палатасы рәисе урынбасары башкара.
• VII бүлек. Казан шәһәренең Сайлау комиссиясе
  
• 48 маддә. Казан шәһәренең Сайлау комиссиясен формалаштыру тәртибе
  

• 1. Казан шәһәренең Сайлау комиссиясе Татарстан Республикасы Сайлау кодексының 11 статьясындагы 2 өлештә күрсәтелгән тәкъдимнәр нигезендә, шулай ук сайлаучыларның яшәү, эшләү, хезмәт итү, уку урыны буенча уздырылган җыелышлары тәкъдимнәре, Казан шәһәре Сайлау комиссиясенең элеккеге составы, хәлиткеч тавыш хокукына ия ун әгъзасы булган Татарстан Республикасы Үзәк сайлау комиссиясенең тәкъдимнәре нигезендә Шәһәр Думасы тарафыннан формалаштырыла;

  2. Казан шәһәренең Сайлау комиссиясе составы буенча тәкъдимнәр, Казан шәһәренең сайлау комиссиясен формалаштыру турындагы белдерү рәсми массакүләм мәгълүмат чараларында бастырылган көннән алып, бер ай эчендә кабул ителә. Казан шәһәренең Сайлау комиссиясен формалаштыру турындагы белдерү рәсми массакүләм мәгълүмат чараларында Казан шәһәре Сайлау комиссиясе вәкаләтләренең срогы бетәргә кимендә ике ай кала бастырылырга тиеш.

  3. Шәһәр Думасы Казан шәһәренең Сайлау комиссиясе әгъзаларының гомуми санының яртысын түбәндәгеләрдән кабул ителгән тәкъдимнәр нигезендә билгеләргә тиеш;

  а) Россия Федерациясе Федераль Җыенының Дәүләт Думасында депутатлык мандатларын бүлеп бирүгә рөхсәт ителгән кандидатларның федераль исемлеген тәкъдим иткән сәяси партияләрдән;

  б) Татарстан Республикасы Дәүләт Советында депутатлык мандатларын бүлеп бирүгә рөхсәт ителгән кандидатларның исемлеген тәкъдим иткән сәяси партияләрдән;

  в) Шәһәр Думасында депутатлык мандатларын бүлеп бирүгә рөхсәт ителгән кандидатларның исемлекләрен тәкъдим иткән сайлау берләшмәләреннән.

  4. Шәһәр Думасы Казан шәһәренең Сайлау комиссиясе әгъзаларының гомуми санының яртысын Татарстан Республикасы Үзәк сайлау комиссиясеннән кабул ителгән тәкъдимнәр нигезендә билгеләргә тиеш;

  5. Әгәр дә әлеге статьяның 3 яки 4 өлешләрендә күрсәтелгән кабул ителгән тәкъдимнәр әлеге статьяның 3 яки 4 өлешен тормышка ашыру өчен җитәрлек булмаса, комиссиянең калган әгъзалары әлеге статьяның 1 өлешендә күздә тотылган тәкъдимнәр нигезендә билгеләнә.

• 49 маддә. Казан шәһәренең Сайлау комиссиясе статусы һәм вәкаләтләре
  

• 1. Казан шәһәренең Сайлау комиссиясе Казан шәһәре җирле үзидарә органнары структурасына керми торган муниципаль орган булып тора.

  2. Казан шәһәре Сайлау комиссиясенең вәкаләтләре срогы 5 елны тәшкил итә. Әгәр дә Казан шәһәре Сайлау комиссиясенең вәкаләтләре срогы Казан шәһәре Сайлау комиссиясе катнаша торган сайлау кампаниясе чорында чыга икән, аның вәкаләтләре срогы бу сайлау кампаниясе төгәлләнгәнчегә кадәр озайтыла. Бу кагыйдә Шәһәр Думасы депутатларын кабат сайлау һәм өстәмә сайлау үткәргәндә кулланылмый.

  3. Казан шәһәренең Сайлау комиссиясе Шәһәр Думасы депутатларын сайлауларны, җирле референдумны, Шәһәр Думасы депутатын чакыртып алу буенча тавыш бирүне, Казан шәһәре чикләрен үзгәртү, Казан шәһәрен үзгәртү, гражданнардан сораштыру үткәрү буенча нәтиҗәләр чыгару, гражданнарның хокукый актлар чыгару инициативасын дөрес итеп рәсмиләштерүне тикшерү мәсьәләләре буенча тавыш бирүне әзерләү һәм үткәрүне оештыручы даими гамәлдә булган орган булып тора.

  4. Казан шәһәре Сайлау комиссиясе вәкаләтләре, аның эшчәнлегенең тәртибе һәм гарантияләре федераль законнар, алар нигезендә кабул ителгән Татарстан Республикасы законнары, әлеге Устав нигезендә тәртипкә салына. Казан шәһәренең Сайлау комиссиясе түбәндәгеләрне башкара:

  а) Казан шәһәре территориясендә гражданнарның сайлау хокукларын саклауны контрольдә тота;

  б) Казан шәһәре территориясендә муниципаль сайлауларны әзерләүгә һәм үткәрүгә, тиешле басма продукцияне бастырып чыгаруга бәйле булган чараларны тормышка ашыруны тәэмин итә;

  в) Казан шәһәре территориясендә муниципаль сайлаулар үткәргәндә сайлау алды агитациясен уздыру өчен эфир вакытын һәм басма мәйданны теркәлгән кандидатлар, сайлау берләшмәләре арасында бүлүнең бердәм тәртибен саклауны тәэмин итү буенча чараларны тормышка ашыра;

  г) Казан шәһәре территориясендә муниципаль сайлаулар үткәргәндә тавыш бирү нәтиҗәләрен, сайлау нәтиҗәләрен билгеләүнең бердәм тәртибен саклауны тәэмин итү чараларын тормышка ашыра;

  д) Казан шәһәре территориясендә муниципаль сайлаулар үткәргәндә тавыш бирү нәтиҗәләрен һәм сайлауларның нәтиҗәләрен бастырып чыгаруның бердәм тәртибен саклауны тәэмин итү буенча чараларны тормышка ашыра;

  е) Казан шәһәре территориясендә муниципаль сайлаулар әзерләү һәм үткәрүне финанслауны оештыру чараларын тормышка ашыра, муниципаль сайлауларны әзерләү һәм үткәрүне финанс яктан тәэмин итү өчен җирле бюджеттан бирелгән чараларны бүлә, әлеге чараларны максатчан куллануны контрольдә тота;

  ж) түбәнрәк дәрәҗәдәге сайлау комиссияләренә хокукый, методик, оештыру-техник яктан ярдәм күрсәтә;

  з) муниципаль сайлаулар әзерләүгә һәм үткәрүгә бәйле мәсьәләләр турында җирле үзидарә органнарының хәбәрләрен тыңлый;

  и) түбәнрәк дәрәҗәдәге сайлау комиссияләренең карарларына һәм гамәлләренә (гамәл кылмауларына) карата шикаятьләрне (гаризаларны) карап тикшерә һәм әлеге шикаятьләр (гаризалар) буенча нигезле карарлар кабул итә;

  к) бер мандатлы сайлау округларының схемасын билгели һәм Шәһәр Думасына карап тикшерү өчен тапшыра;

  л) үз көчен югалтты. – Казан шәһәре Думасының 2007 елның 16 августындагы 7-19 нчы номерлы карары;

  м) сайлау берләшмәләре тарафыннан күрсәтелгән кандидатлар исемлеген раслый;

  н) кандидатлар, шулай ук бердәм сайлау округы буенча тәкъдим ителгән кандидатлар исемлеген терки;

  о) теркәлгән кандидатлар исемлеген бастырып чыгара;

  п) сайлау берләшмәләренең финанс мәсьәләләре буенча ышанычлы затларны, вәкаләтле вәкилләрне терки;

  р) сайлау берләшмәләре тарафыннан тәкъдим ителгән кандидатлар исемлегенә кертелгән кандидатлардан кайсысының бердәм сайлау округы буенча Шәһәр Думасы депутатлары булып сайланганлыгын ачыклый һәм аларга сайланулары турындагы таныклык тапшыра;

  с) Шәһәр Думасы депутаты булып сайланган затларның исемлекләрен төзи, әлеге исемлекләрне һәм тиешле документларны Шәһәр Думасына тапшыра;

  т) Шәһәр Думасы депутатларын сайлауның гомуми нәтиҗәләрен билгели һәм аларны рәсми рәвештә бастырып чыгара;

  у) төшереп калдырылды. – Казан шәһәре Думасының 2010 елның 10 мартындагы 11-48 нче номерлы карары.

  ф) округ комиссияләрен төзи һәм аларның рәисләрен билгели;

  х) округ комиссияләре төзелмәгән яисә аларның вәкаләтләре тиешле тәртиптә башка комиссияләргә йөкләнмәгән очракларда округ комиссияләре вазифаларын башкара;

  ц) федераль законнар, Татарстан Республикасы законнары, әлеге Устав нигезендә башка вәкаләтләрне тормышка ашыра.

  5. Шәһәр Думасы мөрәҗәгате нигезендә кабул ителгән Татарстан Республикасының Үзәк сайлау комиссиясе карары буенча Казан шәһәренең Сайлау комиссиясе вәкаләтләре Территориаль сайлау комиссиясенә йөкләнергә мөмкин.

  6. Казан шәһәренең Сайлау комиссиясе федераль законнар, Татарстан Республикасы законнары, әлеге Устав нигезендә үз вәкаләтләренә кертелгән мәсьәләләр буенча карарлар кабул итә.

  7. Казан шәһәренең Сайлау комиссиясе эшчәнлеген финанс яктан тәэмин итү, Шәһәр Думасының чираттагы финанс елына Казан шәһәре бюджеты турындагы карарына нигезләнеп, әлеге максатларга каралган ассигнацияләр кысаларында Казан шәһәре бюджеты чаралары хисабына башкарыла.

  8. Казан шәһәренең Сайлау комиссиясе рәисен сайлау тәртибе, аның статусы, вәкаләтләрен туктату нигезләре, Казан шәһәренең Сайлау комиссиясе эшчәнлеген оештыруның башка мәсьәләләре Шәһәр Думасы тарафыннан расланган Казан шәһәренең Сайлау комиссиясе турындагы нигезләмә, Татарстан Республикасының Сайлау кодексы белән билгеләнә.

• VII бүлек. (I).  Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең иҗтимагый советы
• 47.1 маддә. Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең иҗтимагый советы

• 1. Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең иҗтимагый советы (алга таба ‒ Казан шәһәре Иҗтимагый советы) Казан шәһәре территориясендә яшәүче Россия Федерациясе гражданнарының (алга таба ‒ гражданнар) һәм Казан шәһәре территориясендә эшчәнлек алып баручы һөнәри һәм социаль төркемнәрнең хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен тәкъдим итү һәм яклау өчен төзелгән коммерциягә карамаган оешмаларның (алга таба ‒ коммерциягә карамаган оешмалар) Казан шәһәре территориясендә федераль законнар нигезендә аерым гавами вәкаләтләрне гамәлгә ашыручы Казан шәһәре җирле үзидарә органнары һәм муниципаль оешмалар эшчәнлегенә җәмәгать контролен гамәлгә ашыру максатларында дәүләт сәясәтен формалаштырганда һәм гамәлгә ашырганда гражданнарның ихтыяҗларын һәм мәнфәгатьләрен исәпкә алу, гражданнарның хокукларын һәм ирекләрен, коммерциягә карамаган оешмаларның хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен яклау максатларында Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары белән үзара хезмәттәшлеген тәэмин итә. 
  

  2. Казан шәһәренең Иҗтимагый советы җәмәгать контролен Казан шәһәре Думасы карары белән билгеләнгән тәртиптә гамәлгә ашыра.

  3. Казан шәһәренең Иҗтимагый советын формалаштыру тәртибе һәм аның эшчәнлеген оештыруның башка мәсьәләләре Казан шәһәре Думасы карары белән билгеләнә.

  4. Казан шәһәренең Иҗтимагый советы юридик зат түгел.

  5. Казан шәһәренең Иҗтимагый советы эшчәнлеген финанс белән тәэмин итү Казан шәһәренең чыгымлы бурычы булып тора». 

• VIII бүлек. Муниципаль хезмәтне башкару һәм муниципаль вазифаларны биләү
• 50 маддә. Гомуми нигезләмәләр
  

• 1. Муниципаль хезмәт – гражданнарның хезмәт килешүе (контракт) төзү юлы белән муниципаль хезмәт вазифаларында даими нигездә башкарыла торган һөнәри эшчәнлеге.

  2. Муниципаль хезмәт вазифалары Татарстан Республикасы законы белән раслана торган Татарстан Республикасында муниципаль хезмәт вазифалары реестры нигезендә Казан шәһәре Мэры тәкъдиме буенча Шәһәр Думасы тарафыннан билгеләнә.

  3. Муниципаль хезмәт Казан шәһәре бюджеты акчалары хисабына финанслана.

  4. Россия Федерациясе дәүләт телен белүче гражданнар муниципаль хезмәткә бертигез дәрәҗәдә алыналар һәм, җенесенә, расасына, милләтенә, чыгышына, мөлкәти һәм вазыйфаи хәленә, яшәү урынына, дингә мөнәсәбәтенә, инануларына, җәмәгать берләшмәләрендә торуы-тормавына, шулай ук муниципаль хезмәткәрнең профессиональ һәм эшлекле сыйфатларына бәйле булмаган башка хәлләргә бәйсез рәвештә муниципаль хезмәт узуга аларның шартлары бертигез була.

  Муниципаль хезмәт вазифаларын биләү өчен кирәкле белгечлек, әзерлек юнәлеше буенча муниципаль хезмәт стажына, муниципаль хезмәт вазифаларын биләү өчен кирәкле һөнәри белем дәрәҗәсенә, муниципаль хезмәт стажына яисә эш стажына квалификация таләпләре муниципаль хезмәт турында Татарстан Республикасы кодексы белән билгеләнгән муниципаль хезмәт вазифаларын биләү өчен типлаштырылган квалификация таләпләре нигезендә муниципаль хокукый актлар белән билгеләнә. Вазифаи бурычларны үтәү өчен кирәк булган белемнәргә һәм күнекмәләргә квалификация таләпләре муниципаль хезмәткәрнең һөнәри хезмәт эшчәнлеге өлкәсенә һәм төренә бәйле рәвештә аның вазифаи инструкциясе белән билгеләнә. Муниципаль хезмәткәрнең вазифаи инструкциясе белән шулай ук белгечлек, әзерлек юнәлеше буенча квалификация таләпләре каралырга мөмкин.
  
• 51 маддә. Муниципаль хезмәт вазифасы
  

• 1. Муниципаль хезмәт вазифасы – муниципаль берәмлек уставы нигезендә төзелә торган җирле үзидарә органындагы, муниципаль берәмлекнең сайлау комиссиясе аппаратындагы вазифа. Аңа җирле үзидарә органы, муниципаль берәмлекнең сайлау комиссиясе яисә муниципаль вазифа биләүче зат вәкаләтләрен башкаруны тәэмин итү буенча билгеләнгән бурычлар керә.

• 52 маддә. Муниципаль вазифа биләүче зат, муниципаль хезмәткәр
  

• 1. Шәһәр Думасы депутатлары, Казан шәһәре Мэры, Казан шәһәре муниципаль берәмлеге Башлыгының беренче урынбасары, Казан шәһәре муниципаль берәмлеге Башлыгы урынбасарлары, Казан шәһәре Думасы сәркатибе, Казан шәһәре муниципаль берәмлегенең Сайлау комиссиясе рәисе һәм сәркатибе, Казан шәһәре муниципаль берәмлеге Контроль-хисап палатасы рәисе, рәис урынбасары һәм аудиторлары муниципаль вазифа биләүче зат булып торалар.

  2. Федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары нигезендә Казан шәһәренең муниципаль хокукый актлары белән билгеләнгән тәртиптә муниципаль хезмәт вазифасы буенча вазифалар башкаручы һәм җирле бюджет чаралары хисабыннан түләнә торган хезмәт хакы алучы гражданин муниципаль хезмәткәр булып тора.

  3. Җирле үзидарә органнарының һәм Казан шәһәре муниципаль берәмлеге Сайлау комиссиясенең эшчәнлеген техник яктан тәэмин итү буенча вазифалар башкаручы затлар муниципаль хезмәт вазифаларын биләмиләр һәм муниципаль хезмәткәр булып тормыйлар.

• 53 маддә. Муниципаль хезмәткәрнең хокуклары һәм бурычлары
  

• 1. Муниципаль хезмәткәр түбәндәге хокукларга ия:

  1) муниципаль хезмәт вазифасын биләү буенча үзенең хокук һәм бурычларын билгеләүче документлар, вазифаи бурычларын башкару сыйфатына бәя бирү критерийлары һәм хезмәт баскычы буенча күтәрелү шартлары белән танышырга;

  2) вазифаи бурычларын башкару өчен кирәк булган оештыру-техник шартлар белән тәэмин ителергә;

  3) хезмәт законнары, муниципаль хезмәт турындагы законнар һәм хезмәт килешүе (контракт) нигезендә хезмәт өчен түләү һәм башка төр түләүләр алу;

  4) эш (хезмәт) вакытының нормаль дәвамлылыгын билгеләүне тәэмин итә торган, ял көннәре һәм эш көннәре булмаган бәйрәм көннәре, шулай ук ел саен түләүле отпусклар бирүне тәэмин итә торган ялга;

  5) вазифаи бурычларын үтәү өчен кирәкле мәгълүматны һәм материалларны билгеләнгән тәртиптә алырга, шулай ук җирле үзидарә органының, муниципаль берәмлек сайлау комиссиясенең эшчәнлеген камилләштерү буенча тәкъдимнәр кертергә;

  6) вакантлы муниципаль хезмәт вазифасын биләүгә үткәрелә торган конкурста үз инициативасы белән катнашырга;

  7) Казан шәһәренең муниципаль хокук акты нигезендә Казан шәһәре бюджеты акчалары хисабына өстәмә һөнәри белем алырга;

  8) үзенең шәхси мәгълүматларын якларга;

  9) үзенең шәхси эшнамәсендәге барлык материаллар, һөнәри эшчәнлеге турындагы бәяләмәләр һәм башка документлар белән аларны шәхси эшнамәсенә керткәнче танышырга, шулай ук үзенең язмача аңлатмаларын шәхси эшнамәсенә теркәп куярга;

  10) һөнәри берлекләр төзү хокукын да кертеп, үз хокукларын, социаль-икътисади һәм һөнәри мәнфәгатьләрен яклау өчен берләшергә;

  11) хезмәт законнары нигезендә индивидуаль хезмәт бәхәсләрен карап тикшерүгә, муниципаль хезмәттәге үз хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен, аларның бозылуы турында судка шикаять белдерүне дә кертеп, якларга;

  12) Россия Федерациясе законнары нигезендә пенсия белән тәэмин ителергә.

  2. Җирле администрация башлыгы вазифасын контракт буенча биләүче муниципаль хезмәткәрдән кала башка муниципаль хезмәткәрләр, башка түләүле эш башкару мәнфәгатьләр низагын китереп чыгармаса һәм муниципаль хезмәт турындагы федераль законнарда башкача каралмаган булса, яллаучы (эш бирүче) вәкиленә алдан язмача хәбәр итеп, башка түләүле эш башкарырга хокуклы. Мәнфәгатьләр низагы дигәндә мәнфәгатьләр низагын булдырмау һәм җайга салу буенча чаралар күрү бурычын күз алдында тота торган вазифаны биләүче затның шәхси кызыксынуы (турыдан-туры яки читләтеп) аның тарафыннан вазифасына караган (хезмәт) бурычларын тиешенчә, объектив һәм гадел башкаруга (вәкаләтләрен башкаруга) тәэсир итә торган яки тәэсир итәргә мөмкин булган ситуация аңлашыла. Шәхси кызыксыну дигәндә мәнфәгатьләр низагын булдырмау һәм җайга салу буенча чаралар күрү бурычын күз алдында тота торган вазифаны биләүче затның һәм (яки) аның белән якын туганлыкта яки туганлык мөнәсәбәтләрендә торучы затларның (ата-аналарның, ирнең яки хатынның, балаларның, абый-энеләрнең, апа-сеңелләрнең, шулай ук ирнең яки хатынның абый-энеләренең, апа-сеңелләренең, ата-аналарының, балаларының һәм балаларның ирләре яки хатыннарының), мәнфәгатьләр низагын булдырмау һәм җайга салу буенча чаралар күрү бурычын күз алдында тота торган вазифаны биләүче зат һәм (яки) аның белән якын туганлыкта яки туганлык мөнәсәбәтләрендә торучы затлар белән милек, корпоратив яки башка якын мөнәсәбәтләрдә торучы гражданнарның һәм оешмаларның акча, башка төрле милек, шул исәптән милек хокуклары, милек сыйфатында хезмәт күрсәтү, тәмамланган эш нәтиҗәләре яки нинди дә булса файда (өстенлек) формасында керем алу мөмкинлеге аңлашыла.

  2.1. Муниципаль хезмәткәр, (сәяси партия, һөнәри берлек органы, шул исәптән җирле үзидарә органында, муниципаль берәмлекнең сайлау комиссиясе аппаратында төзелгән беренчел профсоюз оешмасының сайланулы органы идарәсендә катнашудан тыш, башка иҗтимагый оешманың, торак, торак-төзелеш, гараж кооперативларының, күчемсез милек милекчеләре ширкәтләренең съездында (конференциясендә) яисә гомуми җыелышында катнашудан тыш) муниципаль хезмәт турында Татарстан Республикасы кодексында билгеләнгән тәртиптә яллаучы вәкил рөхсәте белән, коммерциягә нигезләнмәгән оешма белән идарә итүдә түләүсез катнашырга хокуклы.

  3. Муниципаль хезмәткәр түбәндәгеләрне башкарырга тиеш:

  1) Россия Федерациясе Конституциясен, федераль конституция законнарын, федераль законнарны, Россия Федерациясенең башка норматив-хокукый актларын, Татарстан Республикасы Конституциясен, Татарстан Республикасы законнарын һәм башка норматив-хокукый актларын, әлеге Уставны һәм Казан шәһәренең башка муниципаль хокукый актларын үтәргә һәм аларның үтәлешен тәэмин итәргә;

  2) вазифаи бурычларын хезмәт инструкциясе нигезендә башкарырга;

  3) үзенең вазифаи бурычларын башкарган вакытта расасына, милләтенә, теленә, дингә мөнәсәбәтенә һәм башка шартларга бәйсез рәвештә кешенең һәм гражданинның хокукларын, ирекләрен һәм законлы мәнфәгатьләрен, шулай ук оешмаларның хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен якларга;

  4) җирле үзидарә органында, муниципаль берәмлекнең сайлау комиссиясе аппаратында билгеләнгән эчке хезмәт тәртибе кагыйдәләрен, вазифа инструкциясен, хезмәт мәгълүматы белән эшләү тәртибен үтәргә;

  5) үзенең вазифаи бурычларын тиешенчә башкару өчен кирәкле квалификация дәрәҗәсен сакларга;

  6) дәүләт серен һәм федераль законнар белән сакланучы башка серне тәшкил итүче мәгълүматларны, шулай ук аңа вазифаи бурычларын үтәгән вакытта билгеле булган мәгълүматларны, шул исәптән гражданнарның шәхси тормышына, сәламәтлегенә яки аларның намусына һәм абруена кагылышлы мәгълүматларны таратмаска;

  7) дәүләт милкен һәм муниципаль милекне, шул исәптән аңа вазифаи бурычларын башкару өчен тапшырылган милекне сакларга;

  8) Россия Федерациясе законнарында каралган тиешле тәртиптә үзе һәм гаилә әгъзалары турында мәгълүмат бирергә;

  9) Россия Федерациясе гражданлыгыннан чыккан көнне Россия Федерациясе гражданлыгыннан чыгу турында яки чит ил гражданлыгы алган көнне чит ил гражданлыгы алу турында эшкә яллаучы вәкиленә (эш бирүчегә) хәбәр итәргә;

  10) чикләүләрдән чыкмаска, бурычларны үтәргә, федераль законнар белән билгеләнгән тыюларны бозмаска;

  11) вазифаи бурычларын башкарган вакытта мәнфәгатьләр низагын китереп чыгарырга мөмкин булган шәхси кызыксынучанлык турында эшкә яллаучы вәкиленә (эш бирүчегә) язма формада хәбәр итәргә һәм мондый низагларны булдырмау өчен чаралар күрергә;

  12) 2008 елның 25 декабрендәге 273-ФЗ номерлы «Коррупциягә каршы тору турында»гы Федераль закон нигезендә нинди дә булса затларның аңа коррупцияле хокук бозуларга этәрү максатыннан мөрәҗәгать итүләренең барлык очраклары турында да эшкә яллаучы вәкиленә (эш бирүчегә), прокуратура органнарына яки башка дәүләт органнарына хәбәр итәргә;

  13) вазифаи бурычларын намус белән, югары профессиональ дәрәҗәдә башкарырга;

  14) барлык физик, юридик затларга һәм оешмаларга карата тигез, гадел мөнәсәбәт тәэмин итәргә, нинди дә булса иҗтимагый яки дини берләшмәләргә, һөнәри яки социаль төркемнәргә, гражданнарга һәм оешмаларга өстенлек бирмәскә һәм әлеге берләшмә, төркем, оешма һәм гражданнарга карата ялгыш фикер булдырмаска;

  15) вазифаи бурычларын намус белән башкаруга киртә булучы кайбер шәхси, милек (финанс) һәм башка ихтыяҗларның тәэсире белән бәйле гамәлләр кылмаска;

  16) үзенең профессиональ хезмәт эшчәнлегенә сәяси партияләр, башка иҗтимагый һәм дини берләшмәләр һәм башка оешмалар карарларының йогынты ясау мөмкинлегенә юл куймый тоган нейтральлек саклау;

  17) гражданнар белән мөгамәләдә әдәпле булырга;

  18) Россия Федерациясе халыкларының әхлакый гореф-гадәтләрен һәм традицияләрен хөрмәт итәргә;

  19) төрле этник һәм социаль төркемнәрнең, шулай ук конфессияләрнең мәдәни һәм башка үзенчәлекләрен исәпкә алырга;

  20) милләтара һәм конфессияара килешүгә булышлык итәргә;

  21) үз абруена яки муниципаль органның абруена зыян китерергә сәләтле низаглы хәлләрне булдырмаска;
  
  22) 2007 елның 2 мартындагы 25-ФЗ номерлы «Россия Федерациясендә муниципаль хезмәт турында»гы федераль законның 15.2 статьясында каралган анкетадагы мәгълүматларның аңа билгеле булган үзгәрешләре турында, яллаучы вәкиле (эш бирүче) карары буенча үзгәртелгән мәгълүматлардан кала, яллаучы вәкиленә (эш бирүчегә) язма рәвештә хәбәр итәргә.
  

  4. Муниципаль хезмәткәрнең үзенә кушылган законсыз эшне башкарырга хакы юк. Тиешле җитәкче тарафыннан муниципаль хезмәткәр фикере буенча законсыз дип табылган эш кушылса, муниципаль хезмәткәр әлеге эшне башкарырга кушкан җитәкчегә, әлеге эшне башкару вакытында бозылырга мөмкин булган федераль законнар һәм Россия Федерациясенең башка норматив-хокукый актлары, Татарстан Республикасының законнары һәм башка норматив-хокукый актлары, Казан шәһәренең муниципаль хокукый актлары нигезләмәләрен күрсәтеп, әлеге эшнең законсыз булуы турында язмача формада дәлил китерергә тиеш. Җитәкче әлеге эшне язмача формада кушса, муниципаль хезмәткәр аны башкарудан баш тартырга тиеш. Законсыз кушылган эшне башкарган очракта, муниципаль хезмәткәр һәм әлеге эшне кушкан җитәкче Россия Федерациясе законнары нигезендә җаваплылыкка тартылалар.

• 53.1 маддә. Муниципаль хезмәткәргә бирелә торган гарантияләр
  

• 1. Муниципаль хезмәткәргә гарантияләнә:

  1) хезмәт вазифаларын вазифа инструкциясе нигезендә башкаруны тәэмин итәрлек эш шартлары;

  2) хезмәт хакын вакытында һәм тулы күләмдә алуга хокук;

  3) эш (хезмәт) вакытының нормаль дәвамлылыгын билгеләү, ял көннәре һәм эш көннәре булмаган бәйрәм көннәре, шулай ук еллык түләүле отпуск бирү юлы белән тәэмин ителә торган ял;

  4) муниципаль хезмәткәргә һәм аның гаиләсе әгъзаларына медицина хезмәте күрсәтү, шул исәптән муниципаль хезмәткәр пенсиягә чыккач та;

  5) тиешле елларны эшләгән өчен һәм инвалидлык белән бәйле рәвештә пенсия белән тәэмин итү, шулай ук хезмәт вазифаларын башкарган вакытта муниципаль хезмәткәр үлеп китсә, аның гаиләсе әгъзаларын пенсия белән тәэмин итү;

  6) хезмәт вазифаларын башкарган вакытта муниципаль хезмәткәрнең сәламәтлегенә һәм милкенә зыян килгән очракта мәҗбүри дәүләт иминиятләштерүе;

  7) муниципаль хезмәткәр муниципаль хезмәт башкарган вакытта яки аны тәмамлаганнан соң, әмма хезмәт вазифаларын башкару сәбәпле авырган яки хезмәткә сәләтен югалткан очракта мәҗбүри дәүләт социаль иминиятләштерүе;

  8) муниципаль хезмәткәрне һәм аның гаиләсе әгъзаларын, федераль законнар белән билгеләнгән очракларда, тәртиптә һәм шартларда хезмәт вазифаларын башкарган вакытта көчләүдән, янаулардан һәм башка законсыз гамәлләрдән саклау;

  9) Казан шәһәре Думасының 2008 елның 18 февралендәге «Казан шәһәре муниципаль хезмәткәрләренә вазифаи хезмәт хаклары күләмен, ай саен түләнә торган һәм башка өстәмә түләүләр күләмен һәм аларны тормышка ашыру тәртибен билгеләү турында»гы 13-28 нче номерлы карары белән билгеләнгән тәртиптә тиешле елларны эшләгән өчен пенсиягә чыгу белән бәйле рәвештә бер тапкыр гына түләнә торган бүләк акчаны түләү.

  2. Җирле үзидарә органын, муниципаль берәмлек сайлау комиссиясен бетерү сәбәпле, яки җирле үзидарә органы, муниципаль берәмлек сайлау комиссиясе аппараты хезмәткәрләре штаты кыскартылу сәбәпле муниципаль хезмәткәр белән хезмәт килешүен өзгәндә муниципаль хезмәткәргә, оешманы бетерү яки оешма хезмәткәрләре штатын кыскарту сәбәпле алар эштән чыгарылган очракта, хезмәткәрләр өчен хезмәт законнары белән билгеләнгән гарантияләр бирелә.
• 54  маддә. Муниципаль хезмәткәрне дисциплинар җаваплылыкка тарту
  

• 1. Муниципаль хезмәткәр дисциплинар гамәл кылган өчен – үзенә йөкләнгән хезмәт бурычларын үз гаебе белән үтәмәгән яисә тиешенчә үтәмәгән өчен эшкә яллаучы вәкиле (эш бирүче) түбәндәге дисциплинар җәза чараларын кулланырга хокуклы:

  1) кисәтү;

  2) шелтә ясау;

  3) тиешле нигезләр буенча муниципаль хезмәттән азат итү.

  2. Дисциплинар гамәл кылган муниципаль хезмәткәр, аның дисциплинар җаваплылыгы турындагы мәсьәлә хәл ителгәнче, вакытлыча (әмма бер айдан да озагракка түгел), хезмәт хакы сакланып, вазыйфаи йөкләмәләрен үтәүдән читләштерелергә мөмкин. Бу очракта муниципаль хезмәткәрне вазыйфаи йөкләмәләрен үтәүдән читләштерү муниципаль хокукый акт нигезендә башкарыла.

  3. «Россия Федерациясендә муниципаль хезмәт турында» Федераль законында каралган очраклардан тыш, дисциплинар түләтүләрне куллану һәм бетерү тәртибе хезмәт законнары белән билгеләнә.

  4. Төшереп калдырылды. – Казан шәһәре Думасының 2014 елның 25 июлендәге 16-34 нче номерлы карары.
  
• 55 маддә. Үз көчен югалтты.
  
• Казан шәһәре Думасының 2007 елның 16 августындагы 7-19 нчы номерлы карары.
• 55.1 маддә. Муниципаль вазифа биләп торучы затка бирелүче гарантияләр
  

• 1. Даими нигездә муниципаль вазифа биләп торучы затка түбәндәгеләр гарантияләнә:

  1) вазифаи бурычларны муниципаль хокукый актлар нигезендә башкаруны тәэмин итә торган хезмәт шартлары;

  2) милек формасына бәйсез рәвештә, тулысынча яки өлешчә җирле бюджеттан, Татарстан Республикасы бюджетыннан финанслана торган яки салым түләүдә һәм мәҗбүри түләүләрдә ташламалары булган, яки оештыручылары булып җирле үзидарә органнары һәм (яки) Татарстан Республикасының дәүләт хакимияте органнары торган һәм Казан шәһәре территориясендә урнашкан җирле үзидарә органнарының, предприятие, учреждение һәм оешмаларның вазифаи затлары тарафыннан беренче чиратта кабул ителү хокукы;

  3) Казан шәһәре җирле үзидарәсе органнары кабул иткән хокукый актлардан каршылыксыз файдалану хокукы;

  4) Казан шәһәренең тиешле территориясендә урнашкан җирле үзидарә органнарыннан, ә федераль законнар белән каралган очракларда – милекнең барлык формаларындагы оешмалардан, иҗтимагый берләшмәләрдән һәм аларның вазифаи затларыннан җирле әһәмияткә ия мәсьәләләр буенча вәкаләтләр башкару өчен кирәкле мәгълүмат һәм материалларны муниципаль хокукый актлар белән билгеләнгән тәртиптә алу хокукы;

  5) хезмәт хакын вакытында һәм тулы күләмдә алу хокукы;

  6) эш (хезмәт) вакытының нормаль дәвамлылыгын билгеләү, ял көннәре һәм эш көннәре булмаган бәйрәм көннәре, шулай ук еллык түләүле төп һәм өстәмә отпусклар бирү юлы белән тәэмин ителә торган ял;

  7) муниципаль вазифаны биләүче затка һәм аның гаиләсе әгъзаларына медицина хезмәте күрсәтү, шул исәптән муниципаль вазифаны биләүче зат пенсиягә чыккач та;

  8) муниципаль вазифаны биләүче зат вазифаи вәкаләтләрен башкарган вакытта авырган яки хезмәткә сәләтен югалткан очракта яки, аны тәмамлаганнан соң, әмма хезмәт вазифаларын башкару сәбәпле авырган яки хезмәткә сәләтен югалткан очракта мәҗбүри дәүләт социаль иминиятләштерүе;

  9) Татарстан Республикасы законнары белән билгеләнгән тәртиптә һәм шартларда пенсия белән тәэмин ителү, шулай ук федераль законнарга нигезләнеп, аның вазифаи бурычларын башкару сәбәпле килеп чыккан үлеме очрагында – муниципаль вазифа биләүче затның гаилә әгъзаларын пенсия белән тәэмин итү;

  10) муниципаль вазифа биләүче затны һәм аның гаиләсе әгъзаларын федераль законнар һәм муниципаль хокукый актлар белән билгеләнгән очракларда, тәртиптә һәм шартларда хезмәт вазифаларын башкарган вакытта көчләүдән, янаулардан һәм башка законсыз гамәлләрдән саклау;

  11) хезмәт командировкалары белән бәйле чыгымнарны каплау;

  12) үз вәкаләтләрен башкарганда транспорт хезмәте күрсәтү, шулай ук муниципаль хокукый актлар белән билгеләнгән тәртиптә, биләгән вазифасына карап, хезмәт максатларында шәхси транспортын кулланган өчен компенсация.

  2. Муниципаль вазифаны даими булмаган нигездә биләүче затка әлеге статьяның 1 өлешендәге 1-4 һәм 10 пунктларында каралган гарантияләр бирелә, шулай ук Казан шәһәренең муниципаль хокукый актлары белән билгеләнгән тәртиптә муниципаль вазифа биләү белән бәйле чыгымнарны, шул исәптән муниципаль вазифа биләгәндәге хезмәт командировкалары белән бәйле чыгымнарны компенсацияләү.

  3. Муниципаль вазифа биләүче затларның вәкаләтләр башкару гарантияләре җирле бюджет акчаларыннан финанслана.

  4. Әлеге статья белән билгеләнгән гарантияләр Казан шәһәре муниципаль берәмлеге Сайлау комиссиясенең даими штат нигезендә эшләүче әгъзаларына бирелә.
• IX бүлек. Муниципаль хокукый актлар
  
• 56 маддә. Казан шәһәренең муниципаль хокукый актлары системасы
  

• 1. Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары федераль законнарда, Татарстан Республикасы законнарында, әлеге Уставта билгеләнгән вәкаләтләр чикләрендә муниципаль хокукый актларны кабул итәләр.

  Казан шәһәре муниципаль хокукый актлары системасына керә:

  1) Казан шәһәре Уставы, җирле референдумда кабул ителгән хокукый актлар;

  2) шәһәр Думасының норматив һәм башка хокукый актлары;

  3) Казан шәһәре Мэрының норматив һәм башка хокукый актлары;

  4) Башкарма комитетның норматив һәм башка хокукый актлары;

  5) әлеге Устав белән билгеләнгән башка органнарның һәм җирле үзидарәнең вазифаи затларының хокукый актлары.

  2. Казан шәһәре Уставы һәм җирле референдумда кабул ителгән хокукый актлар рәвешендә рәсмиләштерелгән карарлар Казан шәһәре муниципаль хокукый актлары системасында югары юридик көч актлары булып тора, турыдан-туры гамәлдә була һәм Казан шәһәренең бөтен территориясендә кулланыла.

  Казан шәһәренең башка муниципаль хокукый актлары әлеге Уставка һәм җирле референдумда кабул ителгән хокукый актларга каршы килмәскә тиеш.

  3. Үз көчен югалтты. - Казан шәһәре Думасының 2020 елның 28 февраленнән 14-38-нче номерлы карары.

  4. Җирле үзидарә органнары һәм вазифаи затлары тарафыннан Казан шәһәре территориясендә гомуми мәҗбүри кагыйдәләрне һәм башка муниципаль хокукый актларны билгели торган кабул ителгән муниципаль хокукый актлар Казан шәһәренең бөтен территориясендә һичшиксез үтәлергә тиеш.

  5. Муниципаль хокукый актларны үтәмәгән өчен гражданнар, оешма җитәкчеләре, дәүләт хакимияте һәм җирле үзидарә органнарының вазифаи затлары федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары нигезендә җавап тоталар.

  6. Шәһәрнең муниципаль хокукый актлары Россия Федерациясе Конституциясенә, федераль конституция законнарына, федераль законарга һәм Россия Федерациясенең башка хокукый-норматив актларына, шулай ук Татарстан Республикасы Конституциясенә, Татарстан Республикасы законнарына һәм башка норматив-хокукый актларына каршы килергә тиеш түгел.

  7. Муниципаль хокукый актлар тиешле муниципаль хокукый актны кабул иткән (чыгарган) җирле үзидарә органнары яки җирле үзидарәнең вазифаи затлары тарафыннан гамәлдән чыгарыла яки аларның көче вакытлыча туктатып торыла ала; андый органнар яки вазифаи затлар бетерелгән яки шул органнар яки вазифаи затларның вәкаләтләре исемлеге үзгәргән очракта – муниципаль хокукый актлар гамәлдән чыгарылган яки аларның көче туктатылган вакытта тиешле муниципаль хокукый актны кабул итү (чыгару) вәкаләтләре бирелгән җирле үзидарә органнары яки вазифаи затлары тарафыннан, шулай ук суд тарафыннан гамәлдән чыгарыла яки аларның көче вакытлыча туктатып торыла ала; ә җирле үзидарә органнары тарафыннан аларга федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән бирелгән аерым дәүләт вәкаләтләрен үтәүне җайга салу өлешендә – муниципаль хокукый актлар Россия Федерациясе дәүләт хакимиятенең вәкаләтле органы (Татарстан Республикасы дәүләт хакимиятенең вәкаләтле органы) тарафыннан гамәлдән чыгарыла яки аларның көче вакытлыча туктатып торыла ала.

  Россия Федерациясе Президенты каршындагы Эшмәкәрләр хокукларын саклау буенча вәкаләтле зат Россия Федерациясенең Эшмәкәрләр хокукларын саклау буенча вәкаләтле затлары турындагы закон нигезендә бирелгән тиешле күрсәтмәне алган очракта, норматив характерда булмаган муниципаль хокукый актның көче аны кабул иткән (чыгарган) җирле үзидарә органы яки җирле үзидарә органының вазифаи заты тарафыннан тиз арада туктатыла.

  8. Эшмәкәрлек һәм инвестиция эшчәнлеген башкару мәсьәләләренә кагылышлы муниципаль норматив-хокукый актларга, эшмәкәрлек һәм инвестиция эшчәнлеген гамәлгә ашыруга нигезсез рәвештә кыенлык тудыручы нигезләмәләрне ачыклау максатыннан, экспертиза ясалырга тиеш.

  9. Муниципаль хокукый актлар Казан шәһәре Мэры тарафыннан билгеләнгән тәртиптә Казан шәһәренең Муниципаль хокукый актлар реестрына (алга таба – Реестр) кертелә.

  Җирле үзидарәнең вазифаи затлары һәм органнары тарафыннан кабул ителгән (чыгарылган) гамәлдәге муниципаль норматив-хокукый актлар, шулай ук җирле референдумда кабул ителгән һәм хокукый актлар рәвешендә рәсмиләштерелгән карарлар Татарстан Республикасының муниципаль норматив-хокукый актлар регистрына (алга таба – муниципаль регистр) кертелергә тиеш.

  Суд карары белән гамәлдән чыгарылган дип танылган, ләкин әле гамәлдән чыгарылмаган яки көчен югалткан дип танылмаган муниципаль норматив-хокукый актлар муниципаль регистрга кертелергә тиеш.

• 57 маддә. Гражданнарның үз ихтыярларын турыдан-туры белдерүләре юлы белән кабул ителгән карарлар
  

• 1. Җирле әһәмияткә ия мәсьәләләрне турыдан-туры Казан шәһәре гражданнары тарафыннан хәл итү җирле референдумда халыкның үз ихтыярын турыдан-туры белдерүе юлы белән гамәлгә ашырыла.

  2. Казан шәһәре халкының үз ихтыярын турыдан-туры белдерү юлы белән кабул ителгән карарларны гамәлгә ашыру өчен өстәмә рәвештә муниципаль хокукый акт кабул итү (чыгару) таләп ителсә, Казан шәһәренең үз вәкаләтләренә әлеге актны кабул итү (чыгару) кергән җирле үзидарә органы яки җирле үзидарәнең вазифаи заты референдумда кабул ителгән карар гамәлгә кергән көннән алып 15 көн эчендә әлеге муниципаль хокукый актны әзерләү һәм (яки) кабул итү вакытын билгеләргә бурычлы. Әлеге вакыт өч айдан да артык була алмый.

  3. Халыкның үз ихтыярын турыдан-туры белдерү юлы белән кабул ителгән карарны тормышка ашыру өчен кирәк булган муниципаль хокукый актны бастырып чыгару срогын бозу Казан шәһәре Мэрының вәкаләтләрен туктату, Башкарма комитет Җитәкчесенең контракт нигезендә тормышка ашырылучы вәкаләтләрен вакытыннан алда туктату, яки Шәһәр Думасының вәкаләтләрен вакытыннан алда туктату өчен нигез булып тора.

• 58 маддә. Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары һәм вазифаи затлары тарафыннан кабул ителүче муниципаль хокукый актларның төрләре

• 1. Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары һәм вазифаи затлары үзләренә йөкләнгән вазифаларны үтәү йөзеннән түбәндәге муниципаль хокукый актларны чыгара (кабул итә):

  1) Шәһәр Думасы – Шәһәр Думасы карарларын;

  2) Казан шәһәре Мэры – Казан шәһәре Мэры карарларын һәм боерыкларын;

  3) муниципаль берәмлек Башлыгының беренче урынбасары – муниципаль берәмлек Башлыгының беренче урынбасары боерыкларын;
  
  3.1) муниципаль берәмлек Башлыгы урынбасары - муниципаль берәмлек Башлыгы урынбасары күрсәтмәләре;

  4) Башкарма комитет Җитәкчесе – Башкарма комитет карарларын һәм боерыкларын;

  5) Башкарма комитет Җитәкчесенең беренче урынбасарлары – Башкарма комитет Җитәкчесенең беренче урынбасары боерыкларын;

  6) Башкарма комитет Җитәкчесе урынбасарлары – Башкарма комитет Җитәкчесе урынбасарлары боерыкларын;

  7) Башкарма комитет аппараты җитәкчесе – Башкарма комитет аппараты җитәкчесе боерыкларын;

  8) район администрацияләре башлыклары – район (районнар) администрацияләре башлыклары боерыкларын;

  8.1) территория префекты – территория префекты боерыкларын;

  9) Контроль-хисап палатасы рәисе – Контроль-хисап палатасы боерыкларын.
  
• 59 маддә. Хокукый актлар чыгару инициативасы субъектлары
  

• 1. Казан шәһәре Мэры, Шәһәр Думасы депутатлары, Башкарма комитет Җитәкчесе территориаль иҗтимагый үзидарә органнары, гражданнарның инициативалы төркемнәре, шулай ук үз карамагындагы мәсьәләләр буенча –Контроль-хисап палатасы рәисе, Казан шәһәренең Сайлау комиссиясе рәисе, Казан шәһәре прокуроры хокукый актлар чыгару инициативасы субъектлары булып тора.

  2. Муниципаль хокукый актлар проектларын карап тикшерүгә кертү тәртибе, аларга теркәлүче документларның исемлеге һәм формасы әлеге Устав һәм аның нигезендә кабул ителгән Шәһәр Думасы, Казан шәһәре Мэры, Башкарма комитет Җитәкчесе карарлары белән билгеләнә.

  3. Шәһәр Думасының җирле салым һәм җыемнарны билгеләүче, үзгәртүче, туктатып торучы, гамәлдән чыгаручы норматив-хокукый актлары проектларыннан, шулай ук Шәһәр Думасының бюджет хокук мөнәсәбәтләрен җайга салучы норматив-хокукый актлары проектларыннан кала, эшмәкәрлек һәм инвестиция эшчәнлеге субъектлары өчен яңа бурычлар билгеләүче яки муниципаль норматив-хокукый актлар белән алдан каралган бурычларны үзгәртүче муниципаль норматив-хокукый актлар проектлары Татарстан Республикасы законы нигезендә муниципаль норматив-хокукый актлар белән билгеләнгән тәртиптә җирле үзидарә органнары тарафыннан җайга салу йогынтысы ягыннан бәяләнергә тиеш.

  Муниципаль норматив-хокукый актлар проектларын җайга салу йогынтысы ягыннан бәяләү эшмәкәрлек һәм инвестиция эшчәнлеге субъектлары өчен артык бурычлар, тыюлар һәм чикләүләр кертүче яки аларны кертүгә этәргеч бирүче нигезләмәләрне ачыклау, шулай ук эшмәкәрлек һәм инвестиция эшчәнлеге субъектларының һәм Казан шәһәре бюджетының нигезсез чыгымнары килеп чыгуга этәргеч бирүче нигезләмәләрне ачыклау максатыннан уздырыла.

• 60 маддә. Шәһәр Думасының хокукый актлары
  

• 1. Шәһәр Думасы үз вәкаләтләренә караган мәсьәләләр буенча Казан шәһәре территориясендә мәҗбүри үтәлергә тиешле кагыйдәләрне билгеләүче карарлар, муниципаль берәмлек Башлыгын отставкага җибәрү турында карар, шулай ук Шәһәр Думасы эшчәнлеген оештыру мәсьәләләре һәм федераль законнар, Татарстан Республикасы законы, әлеге Устав белән аның вәкаләтләренә кертелгән башка мәсьәләләр буенча карарлар кабул итә.

  2. Законнар һәм әлеге Устав белән билгеләнгән кайбер очраклардан кала башка барлык очракларда Шәһәр Думасы карарлары Шәһәр Думасы депутатларының билгеләнгән санының күпчелек тавышы белән кабул ителә.

  Шәһәр Думасының процедура мәсьәләләре буенча карарлары урында булган депутатларның күпчелеге тавыш бирү юлы белән кабул ителә.

  3. Шәһәр Думасының җирле салымнарны һәм җыемнарны билгеләүне, үзгәртүне, гамәлдән чыгаруны, Казан шәһәре бюджеты чараларыннан чыгымнар тотуны күздә тотучы карарлары бары тик Башкарма комитет Җитәкчесе инициативасы буенча яки аның бәяләмәсе булган очракта гына Шәһәр Думасына карап тикшерү өчен кертелә ала. Әлеге бәяләмә карар проекты Башкарма комитетка тәкъдим ителгән көннән алып утыз көн эчендә Шәһәр Думасына тапшырыла, түбәндәгеләрдән кала:

  1) җирле салымнарны һәм җыемнарны билгеләүче, үзгәртүче, туктатып торучы, юкка чыгаручы шәһәр Думасының норматив хокукый актлары проектлары;

  2) бюджет хокук мөнәсәбәтләрен җайга сала торган шәһәр Думасының норматив хокукый актлары проектлары;

  3) гадәттән тыш хәлләр режимы гамәлдә булган чорда табигый һәм техноген характердагы гадәттән тыш хәлләрне бетерү максатларында эшләнгән норматив хокукый актлар проектлары.

  Муниципаль норматив хокукый актлар проектларының җайга салу йогынтысын бәяләү эшкуарлык һәм инвестиция эшчәнлеге субъектлары өчен артык бурычлар, тыюлар һәм чикләүләр кертә торган яисә аларны кертүгә этәрә торган нигезләмәләрне, шулай ук эшкуарлык һәм инвестиция эшчәнлеге субъектларының һәм Казан шәһәре бюджетының нигезләнмәгән чыгымнары барлыкка килүгә китерә торган нигезләмәләрне ачыклау максатларында уздырыла.

  4. Төшереп калдырылды. – Казан шәһәре Думасының 2010 елның 10 мартындагы 11-48 нче номерлы карары.
  
• 61 маддә. Казан шәһәре Мэрының хокукый актлары
  

• Казан шәһәре Мэры законнар, әлеге Устав, Шәһәр Думасы карарлары белән билгеләнгән үз вәкаләтләре кысаларында карарлар һәм боерыклар чыгара.

• 62 маддә. Башкарма комитет Җитәкчесенең хокукый актлары
  

• Башкарма комитет җитәкчесе федераль законнар, Татарстан Республикасы законнары, әлеге Устав, шәһәр Думасы карарлары белән билгеләнгән үз вәкаләтләре чикләрендә Башкарма комитетның җирле әһәмияттәге мәсьәләләре буенча норматив характерга ия һәм Казан шәһәре территориясендә мәҗбүри үтәлергә тиешле кагыйдәләрне, Башкарма комитетның җирле әһәмияттәге мәсьәләләр буенча карарларын, норматив характерга ия булмаган яисә индивидуаль характердагы карарларын, федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән җирле үзидарә органнарына тапшырылган аерым дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыруга, шулай ук Башкарма комитет эшен оештыру мәсьәләләре буенча Башкарма комитет күрсәтмәләре белән бәйле мәсьәләләр буенча карарлар чыгара.

  Башкарма комитет җитәкчесе федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән җирле администрация вәкаләтләренә кертелгән мәсьәләләр буенча Башкарма комитет карарлары һәм боерыклары, шулай ук федераль законнар, Татарстан Республикасы законнары белән җирле үзидарә органнары вәкаләтләренә кертелгән һәм әлеге Устав белән шәһәр Думасы, Контроль-хисап палатасы вәкаләтләренә кермәгән мәсьәләләр буенча Башкарма комитет карарларын һәм боерыкларын чыгара.
• 63 маддә. Муниципаль хокукый актларны халыкка җиткерү һәм аларның үз көченә керүе тәртибе
  

• 1. Муниципаль хокукый актның, шул исәптән җирле үзидарә органнары арасында төзелгән килешүнең рәсми рәвештә басылып чыгуы аны халыкка игълан итү булып тора.
  
  2. Муниципаль хокукый актны, шул исәптән җирле үзидарә органнары арасында төзелгән килешүне, шулай ук башка рәсми мәгълүматны рәсми рәвештә бастыру булып аның тулы текстының «Муниципаль хокукый актлар һәм башка рәсми мәгълүмат» челтәр басмасында (www.docskzn.ru) (Татарстан Республикасы буенча Элемтә, мәгълүмат технологияләре һәм массакүләм коммуникацияләр өлкәсендә күзәтчелек буенча федераль хезмәт идарәсендә теркәлгән,  2023 елның 1 февралендәге  ФС 77 – 84579 номеры) беренче бастырылуы санала.

  Муниципаль хокукый актлар, шул исәптән җирле үзидарә органнары арасында төзелгән килешүләр һәм башка рәсми мәгълүмат шулай ук «Казанские ведомости» һәм «Шәһри Казан» газеталарында «Рәсми рәвештә бастыру» тамгасы белән бастырылырга мөмкин.

  Рәсми рәвештә бастыру чыганагы кабул ителә торган муниципаль хокукый актта күрсәтелә.
  
  3. Бастырган вакытта муниципаль хокукый актның реквизитлары күрсәтелә.
  
  4. Норматив хокукый актлар, шул исәптән кеше һәм гражданинның хокукларына, ирекләренә һәм бурычларына кагылышлы актлар, Казан шәһәре муниципаль берәмлеге гамәлгә куючы булган оешмаларның хокукый статусын билгеләүче муниципаль норматив хокукый актлар, шулай ук җирле үзидарә органнары арасында төзелә торган килешүләр, федераль закон белән таралуы чикләнгән мәгълүматларны үз эченә алган муниципаль хокукый актлардан яисә аларның аерым нигезләмәләреннән тыш, имзаланганнан соң 10 көннән дә соңга калмыйча, рәсми рәвештә бастырылырга тиеш һәм, рәсми рәвештә басылып чыкканнан соң, алар гамәлгә керә.

  Законнар һәм (яки) әлеге Устав нигезендә рәсми рәвештә бастырып чыгару мәҗбүри булмаган норматив булмаган муниципаль хокукый актлар, имзаланганнан соң 10 көннән дә соңга калмыйча, аларны чыгарган органнар яки Казан шәһәре җирле үзидарәсе вазифаи затлары карары буенча бастырылырга мөмкин һәм, әгәр шушы актларда башка вакыт билгеләнмәгән булса, имзаланган көннән гамәлгә керә.
  
  5. Шәһәр Думасының Казан шәһәре Уставын кабул итү яисә әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турындагы карары Россия Федерациясе Юстиция министрлыгының Татарстан Республикасы буенча идарәсеннән Татарстан Республикасы муниципаль берәмлекләре уставларының дәүләт реестрына Казан шәһәре Уставы турындагы мәгълүматларны кертү, Казан шәһәре Уставына үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турында хәбәрнамә кергән көннән алып җиде көн эчендә рәсми рәвештә бастырылырга тиеш һәм, рәсми басылып чыкканнан соң, ул гамәлгә керә.
  
  6. Шәһәр Думасының Бюджет, салымнар һәм җыемнар турындагы карарлары, билгеләнгән тәртиптә имзаланганнан соң 10 көннән дә соңга калмыйча, рәсми рәвештә бастырылырга тиеш һәм Россия Федерациясенең Салым һәм Бюджет кодексларына ярашлы рәвештә гамәлгә керә.
  
  7. Шәһәр Думасының Казан шәһәре җирле үзидарә органнары (Казан шәһәре җирле үзидарә органнарының структур бүлекчәләре) турында нигезләмәләрне раслау, шулай ук мондый нигезләмәләргә үзгәрешләр кертү турындагы карарлары, Федераль салым хезмәтендә дәүләт теркәвенә алынганнан соң, рәсми рәвештә бастырылырга тиеш һәм, рәсми рәвештә басылып чыкканнан соң, алар гамәлгә керә.
  
  8. Норматив хокукый актлар, шул исәптән кешенең һәм гражданинның хокукларына, ирекләренә һәм бурычларына кагылышлы актлар, Казан шәһәре муниципаль берәмлеге гамәлгә куючы булган оешмаларның хокукый статусын билгеләүче муниципаль норматив хокукый актлар, шулай ук җирле үзидарә органнары арасында төзелгән килешүләр, рәсми басылып чыккан көннән алып бер көннән дә соңга калмыйча, Казан шәһәре җирле үзидарә органнарының рәсми порталында (www.kzn.ru) һәм Татарстан Республикасының рәсми хокукый мәгълүмат порталында (http://pravo.tatarstan.ru) урнаштырылырга тиеш.
  Норматив булмаган хокукый актлар, башка рәсми мәгълүмат аларны чыгарган органнар яки Казан шәһәре җирле үзидарәсе вазифаи затлары карары буенча Казан шәһәре җирле үзидарә органнарының рәсми порталында (www.kzn.ru) урнаштырылырга мөмкин.
  
  9. Башкарма комитетның территориаль органнары биналарындагы мәгълүматтан чикләнмәгән затлар төркеменең файдалана алу хокукын тәэмин итү максатыннан, чикләнмәгән затлар төркеме өстәмә техник чаралар кулланмыйча файдалана алсын өчен «Интернет» мәгълүмат-телекоммуникация челтәренә тоташу пунктлары булдырыла.
  

• X бүлек. Казан шәһәренең икътисади нигезе
  
• 64 маддә. Казан шәһәренең икътисади нигезе
• Казан шәһәрнең икътисади нигезләрен Казан шәһәренең муниципаль милкендәге мөлкәт, Казан шәһәренең бюджет чаралары, шулай ук Казан шәһәренең милек хокуклары тәшкил итә.
  
• 65 маддә. Казан шәһәренең муниципаль милке

• 1. Казан шәһәре милкендә түбәндәгеләр була ала:

  1) җирле әһәмияткә ия мәсьәләләрне хәл итү өчен билгеләнгән милек;

  2) федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән билгеләнгән очракларда җирле үзидарә органнарына тапшырылган аерым дәүләт вәкаләтләрен тормышка ашыру өчен билгеләнгән милек;

  3) Шәһәр Думасы карарлары нигезендә Казан шәһәренең җирле үзидарә органнарының һәм вазифаи затларының, муниципаль хезмәткәрләрнең, муниципаль предприятие һәм учреждение хезмәткәрләренең эшчәнлеген тәэмин итү өчен билгеләнгән милек;

  4) федераль законнар белән хәл итү хокукы җирле үзидарә органнарына тапшырылган һәм җирле әһәмияткә ия мәсьәләләргә кермәүче мәсьәләләрне хәл итү өчен кирәкле милек;

  5) «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы Федераль законның 17 статьясының 1 һәм 1.1 өлешләре нигезендә җирле әһәмияткә ия мәсьәләләрне хәл итү буенча вәкаләтләрне тормышка ашыру өчен билгеләнгән милек.
  
• 66 маддә. Казан шәһәренең муниципаль милкенә ия булу, аннан файдалану һәм аның белән идарә итү
  

• 1. Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары муниципаль берәмлек исеменнән Россия Федерациясе Конституциясе, федераль законнар нигезендә һәм Казан шәһәре җирле үзидарә органнарының аларга нигезләнеп кабул ителгән хокукый актлары нигезендә муниципаль милеккә ия булалар, аннан файдаланалар һәм аның белән идарә итәләр.

  2. Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары федераль законнар нигезендә муниципаль милекне физик һәм юридик затларга, Россия Федерациясенең дәүләт хакимияте органнарына һәм башка муниципаль берәмлекләрнең җирле үзидарә органнарына вакытлыча яки даими куллануга тапшырырга, алардан тартып алырга һәм башка төрле килешүләр төзергә хокуклы.

  3. Җирле үзидарә органнары Россия Федерациясе Хөкүмәте тарафыннан вәкаләтләр бирелгән федераль башкарма хакимият органы билгеләгән тәртиптә муниципаль милек реестрларын алып баралар.
  
  4. Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары Россия Федерациясенең электр энергетикасы турындагы законнарында билгеләнгән очракларда, тәртиптә һәм шартларда муниципаль милектәге, система барлыкка китерүче территориаль челтәр оешмасының яисә Татарстан Республикасы чикләрендә эш итүче территориаль челтәр оешмасының электр челтәре хуҗалыгы объектларын түләүсез биләүгә һәм файдалануга тапшыралар.

• 67 маддә. Казан шәһәренең муниципаль милкен хосусыйлаштыру тәртибе һәм шартлары
  

• 1. Муниципаль милекне хосусыйлаштыруның тәртибе һәм шартлары федераль законнар нигезендә Шәһәр Думасы карарлары белән билгеләнә.

  2. Муниципаль милектән файдаланудан һәм хосусыйлаштырудан кергән табыш Казан шәһәре бюджетына керә.
  
• 68 маддә. Муниципаль предприятиеләр, учреждениеләр һәм хуҗалык оешмалары
  

• 1. Казан шәһәре муниципаль берәмлеге гамәлдәге федераль законнар, әлеге Устав һәм башка муниципаль норматив-хокукый актлар белән билгеләнгән үз вәкаләтләре кысаларында, муниципаль предприятиеләрне һәм учреждениеләрне булдырырга, үзгәртеп корырга һәм юкка чыгарырга, хуҗалык җәмгыятьләрен, шул исәптән, җирле әһәмияткә ия мәсьәләләрне хәл итү буенча вәкаләтләрне тормышка ашыру өчен кирәк булган муниципальара хуҗалык җәмгыятьләрен төзүдә катнашырга хокуклы. Муниципаль предприятиеләр һәм учреждениеләргә карата оештыручы функцияләрен һәм вәкаләтләрен вәкаләтле җирле үзидарә органнары башкара.

  2. Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары муниципаль берәмлек исеменнән муниципаль казна учреждениеләрнең йөкләмәләре буенча субсидиар рәвештә җавап тоталар һәм федераль законнар белән билгеләнгән тәртиптә аларны тормышка ашыруны тәэмин итәләр.

• 69 маддә. Казан шәһәре җирле үзидарә органнарының муниципаль милектә булмаган предприятиеләр, учреждениеләр һәм оешмалар белән үзара бәйләнеше
  
• Казан шәһәре җирле үзидарә органнарының муниципаль милектә булмаган предприятиеләр, учреждениеләр һәм оешмалар, шулай ук физик затлар белән үзара бәйләнеше, әгәр федераль законнарда, Татарстан Республикасы законнарында башкасы билгеләнмәгән булса, килешүләр төзү нигезендә алып барыла.
  
• XI бүлек. Казан шәһәренең бюджет процессы һәм финанслары
  
• 70 маддә. Казан шәһәре бюджеты
  

• 1. Казан шәһәренең үз бюджеты бар.

  2. Казан шәһәре бюджеты Шәһәр Думасының карары рәвешендә эшләнә һәм раслана.

  3. Казан шәһәре бюджеты проектын төзү һәм карап тикшерү, Казан шәһәре бюджетын раслау, үтәү һәм аның үтәлешен контрольдә тоту, Казан шәһәренең бюджеты үтәлеше турында хисап төзү һәм аны раслау, Россия Федерациясе Бюджет кодексында билгеләнгән таләпләргә туры китереп, җирле үзидарә органнары тарафыннан мөстәкыйль рәвештә тормышка ашырыла.

  4. Россия Федерациясенең бюджет классификациясе нигезендә Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары тарафыннан җирле әһәмияткә ия мәсьәләләрне гамәлгә ашыру белән бәйле чыгым йөкләмәләрен тормышка ашыруга юнәлтелгән чаралар һәм Казан шәһәренең аерым дәүләт вәкаләтләрен башкару өчен башка дәрәҗәдәге бюджетларның субвенцияләре хисабына башкарылучы чыгым йөкләмәләренә билгеләнгән чаралар Казан шәһәре бюджетында аерым карала.

  5. Төшереп калдырылды. – Казан шәһәре Думасының 2014 елның 25 июлендәге 16-34 нче номерлы карары.

  6. Казан шәһәре бюджеты проекты, җирле бюджетны раслау турындагы карар, аның үтәлеше турындагы еллык хисап, җирле бюджетның үтәлү барышы һәм җирле үзидарә органнары муниципаль хезмәткәрләренең һәм муниципаль учреждениеләрдәге хезмәткәрләр саны һәм аларның хезмәте өчен түләүгә киткән факттагы чыгымнар турында һәр квартал саен бирелә торган мәгълүматлар рәсми рәвештә бастырылырга тиеш.

• 71 маддә. Казан шәһәре бюджетының керемнәрен һәм чыгымнарын формалаштыру
  

• 1. Казан шәһәре бюджеты керемнәре Россия Федерациясенең бюджет законнары, салым һәм җыемнар турындагы законнар һәм башка мәҗбүри түләүләр турындагы законнар нигезендә формалаша.

  2. Казан шәһәре бюджетының чыгымнарын формалаштыру Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары тарафыннан Россия Федерациясенең Бюджет кодексы таләпләре нигезендә билгеләнүче һәм башкарылучы Казан шәһәренең чыгым йөкләмәләре нигезендә тормышка ашырыла.

  3. Казан шәһәренең чыгым йөкләмәләрен үтәү Россия Федерациясенең Бюджет кодексы таләпләре нигезендә Казан шәһәре бюджеты чаралары хисабына тормышка ашырыла.

• 72 маддә. Казан шәһәрендә бюджет процессы
  

• 1. Казан шәһәрендә бюджет процессы түбәндәге этапларны үз эченә ала:

  - Казан шәһәренең социаль-икътисади үсеше һәм аның икътисад тармаклары фаразларын эшләү, җыелма финанс балансын әзерләү;

  - Казан шәһәре бюджетының проектын төзү;

  - Казан шәһәре бюджеты проекты һәм Казан шәһәре бюджетының үтәлүе турындагы хисап буенча ачык тыңлаулар уздыру;

  - Казан шәһәре бюджетын карап тикшерү һәм раслау;

  - Казан шәһәре бюджетының үтәлеше;

  - тиешле елга бюджет турындагы карарга үзгәртүләр һәм өстәмәләр кертү;

  - Казан шәһәре бюджетының үтәлеше турындагы хисапны раслау.

  2. Бюджет процессының барлык этапларында да муниципаль финанс контроле алып барыла.
  
• 73маддә. Бюджет процессында катнашучылар
  

• Казан шәһәрендә бюджет процессында катнашучылар булып түбәндәгеләр тора:

  - Шәһәр Думасы;

  - Казан шәһәре Мэры;

  - Башкарма комитет;

  - Контроль-хисап палатасы;

  - бюджет акчаларын баш бүлүчеләр, бүлүчеләр;

  - баш администраторлар, бюджет керемнәре администраторлары;

  - баш администраторлар, бюджет кытлыгын финанслау чыганакларының администраторлары;

  - бюджет акчаларын алучылар.
  
• 74 маддә. Бюджет процессында катнашучыларның бюджет вәкаләтләре
  
• Бюджет процессында катнашучылар Казан шәһәре муниципаль берәмлегендә бюджет процессы турында шәһәр Думасы, әлеге Устав белән расланган нигезләмәдә каралган вәкаләтләрне, шулай ук Россия Федерациясе Бюджет кодексы, Татарстан Республикасы Бюджет кодексы һәм (яисә) алар нигезендә кабул ителә торган бюджет хокук мөнәсәбәтләрен җайга сала торган муниципаль хокукый актларда билгеләнгән башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыралар.
  
• 75 маддә. Муниципаль ихтыяҗларны тәэмин итү өчен сатып алулар

• 1. Муниципаль ихтыяҗларны тәэмин итү өчен товарлар, эшләр, хезмәтләр сатып алу дәүләт ихтыяҗларын һәм муниципаль ихтыяҗларны тәэмин итү өчен товарлар, эшләр, хезмәтләр сатып алу өлкәсендә контракт системасы турындагы Россия Федерациясе законнары нигезендә гамәлгә ашырыла.

  2. Муниципаль ихтыяҗларны тәэмин итү өчен товарлар, эшләр, хезмәтләр сатып алу җирле бюджет чаралары хисабына башкарыла.
  
• 76 маддә. Гражданнарның үзара салым чаралары
  
• 1. Гражданнарның үзара салым акчалары дигәндә гражданнарның җирле әһәмияттәге конкрет мәсьәләләрне хәл итү өчен гамәлгә ашырыла торган бер тапкыр түләүләре аңлашыла. Гражданнарның үзара салымы тәртибендә түләүләр күләме Казан шәһәренең барлык халкы яисә Казан шәһәренең торак пункты территориясенең бер өлеше өчен тигез абсолют зурлыкта билгеләнә, моңа Казан шәһәрендә яшәүчеләрнең гомуми санының 30 процентыннан яисә Казан шәһәренең торак пункты территориясенең бер өлешенә карый алмаган гражданнарның аерым категорияләре керми, һәм алар өчен түләүләр күләме киметелергә мөмкин.
  2. Әлеге статьяның 1 өлешендә күрсәтелгән гражданнарның бер мәртәбә бирелә торган түләүләрен кертү һәм алардан файдалану мәсьәләләре җирле референдумда, ә әлеге Уставның 12 маддәсендәге 8 абзацында каралган очракта - гражданнар җыенында хәл ителә.
  

  3. Беренче-өченче абзацлар төшереп калдырылды. – Казан шәһәре Думасының 2006 елның 8 июнендәге 5-9 нчы номерлы карары;

  Гражданнарның үзара салым акчалары Казан шәһәре бюджетының үз керемнәре булып санала.
  
• 76.1 маддә. Инициатив проектларны гамәлгә ашыруны финанс ягыннан һәм башкача тәэмин итү
  

• 1. Әлеге Уставның 17.1 маддәсендә каралган инициатив проектларны гамәлгә ашыруны финанс белән тәэмин итү чыганагы булып Казан шәһәре бюджеты турындагы карар белән каралган инициатив проектларны гамәлгә ашыруга, шул исәптән Казан шәһәренең тиешле чыгым йөкләмәләрен финанс белән тәэмин итү максатларында Татарстан Республикасы бюджетыннан инициатив түләүләр һәм (яисә) бюджетара трансфертлар күләмнәрен исәпкә алып, төзелә торган бюджет ассигнованиеләре тора.

  2. Инициатив түләүләр астында гражданнарның, шәхси эшкуарларның һәм Россия Федерациясе законнары нигезендә юридик затларның ирекле рәвештә түләнә торган һәм Россия Федерациясе Бюджет кодексы нигезендә конкрет инициатив проектларны гамәлгә ашыру максатларында Казан шәһәре бюджетына күчерелә торган акчалары аңлашыла.

  3. Әгәр инициатив проект гамәлгә ашырылмаган булса, инициатив түләүләр җирле бюджетка күчерүне гамәлгә ашыручы затларга (шул исәптән оешмаларга) кире кайтарылырга тиеш. Инициатив проектны гамәлгә ашыру йомгаклары буенча инициатив проектны гамәлгә ашыру максатларында файдаланылмаган инициатив түләүләрнең калган өлеше барлыкка килгән очракта, күрсәтелгән түләүләр аларны Казан шәһәре бюджетына күчергән затларга (шул исәптән оешмаларга) кайтарылырга тиеш.

  Аларны Казан шәһәре бюджетына күчерүне гамәлгә ашыручы затларга (шул исәптән оешмаларга) кире кайтарылырга тиешле инициатив түләүләр суммаларын исәпләү һәм кире кайтару тәртибе Шәһәр Думасының норматив хокукый акты белән билгеләнә.

  4. Инициатив проектларны гамәлгә ашыру шулай ук кызыксынган затларның ихтыярый мөлкәти һәм (яисә) хезмәт катнашулары рәвешендә дә тәэмин ителергә мөмкин.

• 77 маддә. Казан шәһәренең муниципаль үзләштерүләре
  
• Казан шәһәре муниципаль берәмлеге Россия Федерациясенең Бюджет кодексы һәм әлеге Устав нигезендә муниципаль үзләштерүләрне, шул исәптән муниципаль кыйммәтле кәгазьләр чыгару юлы белән дә, тормышка ашырырга хокуклы.
  
• ХII бүлек. Казан шәһәренең җирле үзидарә органнарының һәм вазифаи затларының җаваплылыгы
  
• 78 маддә. Казан шәһәренең җирле үзидарә органнарының һәм вазифаи затларының җаваплылыгы
  

• Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары һәм вазифаи затлары федераль законнар нигезендә Казан шәһәре халкы, дәүләт, физик һәм юридик затлар алдында җаваплылык тота.

  2003 елның 6 октябрендәге «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы 131-ФЗ номерлы Федераль законның 74 статьясы белән билгеләнгән очракларда Татарстан Республикасы Президенты Казан шәһәре Мэрын яки Башкарма комитет Җитәкчесен вәкаләтләреннән азат итү турында хокукый акт чыгара.

• 78.1. маддә. Казан шәһәре муниципаль берәмлеге Башлыгын оставкага җибәрү
  

• 1. 2003 елның 6 октябрендәге «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы 131-ФЗ номерлы Федераль закон нигезендә Шәһәр Думасы депутатлары яки Татарстан Республикасы Президенты инициативасы буенча Шәһәр Думасы Казан шәһәре Мэрын отставкага җибәрә ала.

  2. Казан шәһәре Мэрын отставкага җибәрү өчен түбәндәгеләр нигез булып тора:

  1) Казан шәһәре Мэрының 2003 елның 6 октябрендәге «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы 131-ФЗ номерлы Федераль законның 75 статьясындагы 1 өлешенең 2 һәм 3 пунктлары белән каралган нәтиҗәләргә китерерлек карарлары, гамәлләре (гамәл кылмавы);

  2) өч ай яки аннан да артык вакыт дәвамында җирле әһәмияткә ия мәсьәләләрне хәл итү буенча, 2003 елның 6 октябрендәге «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында» 131-ФЗ номерлы Федераль закон белән, башка федераль законнар белән, әлеге Устав белән каралган вәкаләтләрне тормышка ашыру буенча үз вазифаларын башкармау, һәм (яки) җирле үзидарә органнарына федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән тапшырылган аерым дәүләт вәкаләтләрен җирле үзидарә органнары тарафыннан тормышка ашыруны тәэмин итү буенча үз вазифаларын башкармау;

  3) Мэрның Шәһәр Думасы каршында ел саен бирелә торган хисабы нәтиҗәләре буенча Шәһәр Думасы тарафыннан Казан шәһәре Мэры эшчәнлеге ике тапкыр рәттән канәгатьләнерлек түгел дип бәяләнү;

  4) 2008 елның 25 декабрендәге «Коррупциягә каршы тору турында»гы 273-ФЗ номерлы Федераль закон, 2012 елның 3 декабрендәге «Дәүләт вазифаларын биләүче затларның һәм башка затларның чыгымнарының керемнәре белән туры килүен контрольдә тоту турында»гы 230-ФЗ номерлы Федераль закон, 2013 елның 7 маендагы «Аерым категориядәге затларга Россия Федерациясе территориясеннән читтә урнашкан чит ил банкларында счетлар (кертемнәр) ачуны һәм тотуны, акчалар һәм кыйммәтле әйберләр саклауны, чит ил финанс инструментларына ия булуны һәм (яисә) алардан файдалануны тыю турында»гы 79-ФЗ номерлы Федераль закон белән билгеләнгән чикләүләрне, тыюларны үтәмәү, вазифаларны башкармау;

  5) Казан шәһәре Мэры, Казан шәһәре Башкарма комитеты, Казан шәһәре җирле үзидарәсенең башка органнары һәм вазифаи затлары һәм аның карамагындагы оешмалар тарафыннан расасына, милләтенә, теленә, дингә карашына һәм башка хәлләргә бәйле рәвештә кеше һәм гражданинның хокук һәм иреге тигезлегенә дәүләт гарантияләрен массакүләм бозуны булдыру, расасына, милләтенә, теленә, нинди диндә булуына карап, кеше һәм гражданинның хокукларын чикләгәндә һәм дискриминацияләгәндә, әгәр дә болар милләтара һәм конфессияара килешүнең бозылуына һәм милләтара (этносара) һәм конфессияара низаглар барлыкка килүгә этәргеч бирсә;
  

  6) җирле үзидарә органнары эшчәнлегенең нәтиҗәлелеген бәяләү өчен күрсәткечләргә даими рәвештә ирешмәү;

  7) аның чит ил агенты статусын алуы.

  3. Шәһәр Думасы депутатларының билгеләнгән саныннан өчтән береннән дә ким булмаган өлеше тарафыннан тәкъдим ителгән Казан шәһәре Мэрын отставкага җибәрү инициативасы мөрәҗәгать формасында рәсмиләштерелә һәм Шәһәр Думасына кертелә. Әлеге карар Шәһәр Думасының Казан шәһәре Мэрын отставкага җибәрү турындагы карары проекты белән бергә кертелә. Әлеге мөрәҗәгать Шәһәр Думасына кертеләсе көннең алдагы көненнән дә соңга калмыйча әлеге инициативаны карап тикшерүгә чыгару турында Казан шәһәре Мэрына һәм Татарстан Республикасы Президентына хәбәр ителә.

  4. Шәһәр Думасы депутатларының Казан шәһәре муниципаль берәмлеге Башлыгын отставкага җибәрү турындагы инициативасын карап тикшерү Татарстан Республикасы Президенты фикерен исәпкә алып тормышка ашырыла.

  5. Шәһәр Думасы депутатларының Казан шәһәре Мэрын отставкага җибәрү турындагы инициативасын карап тикшерү вакытында җирле үзидарә органнарының федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән җирле үзидарә органнарына тапшырылган аерым дәүләт вәкаләтләрен тормышка ашыруын тәэмин итүгә кагылышлы мәсьәләләрне һәм (яки) Казан шәһәре Мэрының 2003 елның 6 октябрендәге «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы 131-ФЗ номерлы Федераль законның 75 статьясындагы 1 өлешенең 2 һәм 3 пунктлары белән каралган нәтиҗәләргә китерерлек карарларын, гамәлләрен (гамәл кылмавын) карау күздә тотылса, Казан шәһәре Мэрын отставкага җибәрү Татарстан Республикасы Президенты ризалыгы белән генә кабул ителә ала.

  6. Татарстан Республикасы Президентының Казан шәһәре Мэрын отставкага җибәрү инициативасы мөрәҗәгать рәвешендә языла, Шәһәр Думасының шул хактагы карары проекты белән бергә Шәһәр Думасына кертелә. Әлеге инициативаны күтәрү турында Казан шәһәре Мэрына әлеге мөрәҗәгать Шәһәр Думасына кертелгән көннең икенче көненнән дә соңга калмый хәбәр ителергә тиеш.

  7. Шәһәр Думасы депутатларының яки Татарстан Республикасы Президентының Казан шәһәре Мэрын отставкага җибәрү турындагы инициативасын карап тикшерү Шәһәр Думасы тарафыннан әлеге мөрәҗәгать кертелгән көннән алып бер ай дәвамында карала.

  8. Шәһәр Думасының Казан шәһәре Мэрын отставкага җибәрү турындагы карары өчен Шәһәр Думасы депутатларының билгеләнгән санының өчтән икесеннән дә ким булмаган өлеше тавыш биргән очракта, ул кабул ителгән дип санала.

  9. Шәһәр Думасының Казан шәһәре Мэрын отставкага җибәрү турындагы карары Шәһәр Думасы утырышында рәислек итүче депутат тарафыннан имзалана.

  10. Шәһәр Думасының Казан шәһәре Мэрын отставкага җибәрү турындагы утырышында ул үзе дә булган очракта, әлеге утырыш Шәһәр Думасы тарафыннан билгеләнгән Шәһәр Думасы депутаты рәислегендә уздырыла.

  11. Шәһәр Думасының Казан шәһәре Мэрын отставкага җибәрү турындагы карарын карап тикшерү һәм кабул итү вакытында түбәндәгеләр тәэмин ителергә тиеш:

  1) Тиешле утырышны үткәрү датасы һәм урыны турындагы белдерү хаты Мэр тарафыннан алдан алынырга тиеш, шулай ук Шәһәр Думасы депутатлары яки Татарстан Республикасы Президенты мөрәҗәгате һәм Шәһәр Думасының аны отставкага җибәрү турындагы карар проекты белән ул алдан танышырга тиеш;

  2) Мэрга үзен отставкага җибәрүгә нигез булып торган мәсьәләләр буенча Шәһәр Думасы депутатларына аңлатмалар бирү мөмкинлеге тудыру.

  12. Казан шәһәре Мэры Шәһәр Думасының үзен отставкага җибәрү турындагы карары белән килешмәгән очракта, ул үзенең аерым фикерен язма рәвештә җиткерергә хокуклы.

  13. Шәһәр Думасының Казан шәһәре Мэрын отставкага җибәрү турындагы карары, кабул ителгән көннән соң биш көннән дә соңга калмыйча рәсми рәвештә бастырылырга (халыкка җиткерелергә) тиеш. Казан шәһәре Мэры үзен отставкага җибәрү мәсьәләсе буенча аерым фикерен язма рәвештә җиткергән булса, ул да Шәһәр Думасының әлеге карары белән бер үк вакытта бастырылырга (халыкка җиткерелергә) тиеш.

  14. Шәһәр Думасы депутатларының яки Татарстан Республикасы Президентының Казан шәһәре Мэрын отставкага җибәрү инициативасы Шәһәр Думасы тарафыннан кире кагылган очракта, Казан шәһәре Мэрын отставкага җибәрү мәсьәләсе Шәһәр Думасына кабаттан карап тикшерү өчен Шәһәр Думасының әлеге мәсьәлә карап тикшерелгән утырышы узган көннән ике ай вакыт узганнан соң гына кертелә ала.

  15. Шәһәр Думасы тарафыннан үзенә карата отставкага җибәрү карары кабул ителгән Казан шәһәре Мэры әлеге карар рәсми рәвештә басылып чыккан көннән соң 10 көн эчендә әлеге карарга карата шикаять гаризасы белән судка мөрәҗәгать итәргә хокуклы.

• 79 маддә. Шәһәр Думасы депутатларының Казан шәһәре халкы алдындагы җаваплылыгы
  

• 1. Шәһәр Думасы депутатлары Казан шәһәре халкы алдында түбәндәге очракларда җаваплылык тота:

  - депутатлык вазифаларын системалы рәвештә үтәмәгән очракта;

  - Казан шәһәренә һәм аның халкына күрәләтә зарар китерә торган карарлар кабул иткәндә;

  - депутат статусын шәхси һәм үзенә файда алу максатларында кулланганда.

  2. Системалы рәвештә депутатлык вазифаларын үтәмәгән өчен депутатка карата җаваплылыкның түбәндәге төрләре кулланыла ала:

  - депутатның үз вазифаларын үтәмәве мәсьәләсен Шәһәр Думасы утырышында күтәрү;

  - депутатка депутатлык вазифаларын үтәүдән читләшергә ярамавы турында кисәтү ясау;

  - депутатның үз вазифаларын үтәмәве турындагы мәгълүматны бастырып чыгару.
  
• 80 маддә. Казан шәһәре җирле үзидарә органнарының һәм вазифаи затларының дәүләт каршындагы җаваплылыгы
  

• 2003 елның 6 октябрендәге «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы 131-ФЗ номерлы Федераль закон нигезендә Казан шәһәре җирле үзидарә органнарының һәм вазифаи затларының дәүләт каршындагы җаваплылыгы Россия Федерациясе Конституциясен, федераль конституция законнарын, федераль законнарны, Татарстан Республикасы Конституциясен, Татарстан Республикасы законнарын һәм әлеге Уставны бозган очракта, шулай ук әлеге органнар һәм вазифаи затлар тарафыннан үзләренә тапшырылган аерым дәүләт вәкаләтләрен тиешенчә үтәмәгән очракта тиешле суд карары нигезендә билгеләнә.

• XIII бүлек. Казан шәһәре Уставының үз көченә керүе тәртибе
• 81 маддә. Әлеге Уставның үз көченә керү тәртибе
  

• Әлеге Устав рәсми рәвештә басылып чыккан көннән, ләкин 2006 елның 1 гыйнварыннан соң үз көченә керә.

  Икенче-бишенче абзацлар төшереп калдырылды. – Казан шәһәре Думасының 2010 елның 10 мартындагы 11-48 нче номерлы карары
• 82 маддә. Әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турындагы карар проектын әзерләү тәртибе
  

• 1. Шәһәр Думасының әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турындагы карары проекты Шәһәр Думасына Казан шәһәре Мэры, Шәһәр Думасы депутатлары, Башкарма комитет Җитәкчесе, территориаль иҗтимагый үзидарә органнары, гражданнарның инициативалы төркемнәре тарафыннан кертелә ала.

  2. Әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турындагы карар проектын әзерләү өчен Шәһәр Думасы карары белән махсус комиссия булдырылырга мөмкин. Әлеге комиссия эшендә катнашу өчен Татарстан Республикасының дәүләт хакимияте органнары белгечләре, экспертлар чакырыла ала.

  3. Шәһәр Думасының әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турындагы карар проекты Шәһәр Думасы тарафыннан тикшерелергә 30 көн кала рәсми рәвештә бастырылып чыгарылырга (халыкка җиткерелергә) тиеш. Аның белән бер үк вакытта Шәһәр Думасының әлеге карары проекты буенча тәкъдимнәрне исәпкә алуның Казан шәһәре Думасы тарафыннан билгеләнгән тәртибе, шулай ук гражданнарның аның буенча фикер алышуда катнашу тәртибе дә бастырып чыгарылырга (халыкка җиткерелергә) тиеш.

  Әлеге Уставның 19 статьясы нигезендә әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турындагы Казан шәһәре Уставы проектын Шәһәр Думасы утырышында карап тикшерү алдыннан ачык тыңлаулар үткәрелә.

  Әлеге Уставны Россия Федерациясе Конституциясенә, федераль законнарга, Татарстан Республикасы Конституциясенә яки законнары нигезләмәләренә туры китерү максаты белән әлеге Уставка төгәл формада үзгәрешләр керткән очракта, Шәһәр Думасының әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турындагы карар проекты буенча тәкъдимнәрне исәпкә алу тәртибен, шулай ук аның буенча фикер алышуда гражданнарның катнашу тәртибен рәсми рәвештә бастырып чыгару таләп ителми.

• 83 маддә. Әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү тәртибе
  

• 1. Әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турындагы карар проектын карап тикшерү Шәһәр Думасы тарафыннан тормышка ашырыла.

  2. Әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турындагы карар проекты кабул ителгәннән соң, санап үтелгән документлар, төзәтмәләр кертү өчен, Казан шәһәре Мэры тарафыннан Шәһәр Думасы депутатларына, башка хокук чыгару инициативасы субъектларына җибәрелә.

  Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турындагы Шәһәр Думасы карары күпчелек тавыш белән, билгеләнгән сандагы Шәһәр Думасы депутатларының өчтән ике өлеше тавыш биргәндә кабул ителә.
  
• 84 маддә. Казан шәһәре Уставының, әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турындагы карарның үз көчләренә керү тәртибе
  

• 1. Әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турындагы Шәһәр Думасы карары, кабул ителгәннән соң, Казан Мэры тарафыннан башкарма хакимиятнең вәкаләтле федераль органының муниципаль берәмлекләрнең уставларын теркәү өлкәсендәге территориаль органына федераль законда билгеләнгән тәртиптә дәүләт теркәве уздыру өчен җибәрелә.

  2. Казан шәһәре Уставы, Шәһәр Думасының әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турындагы карары дәүләт теркәвеннән соң рәсми рәвештә бастырып чыгарылырга (халыкка җиткерелергә) тиеш, һәм рәсми рәвештә бастырып чыгарылганнан (халыкка җиткерелелгәннән) соң, үз көченә керә. Казан шәһәре Мэры теркәлгән Казан шәһәре Уставын, әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турындагы муниципаль хокукый актны, ул башкарма хакимиятнең вәкаләтле федераль органының муниципаль берәмлекләр уставларын теркәү өлкәсендәге территориаль органыннан килгәннән соң, җиде көн эчендә бастырып чыгарырга (халыкка җиткерергә) тиеш,
  Казан шәһәре Уставы турында белешмәләр кертү хакында, әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турында Шәһәр Думасы карары хакында Татарстан Республикасы муниципаль берәмлекләре уставларының дәүләт реестрына "Муниципаль берәмлекләр уставларын дәүләт теркәве турында" 2005 елның 21 июлендәге 97-ФЗ номерлы Федераль законның 4 маддәсендәге 6 өлешендә каралган дәүләт реестрына үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турында хәбәрләр кертү хакында. 

  Әлеге Уставка кертелгән һәм Казан шәһәренең җирле үзидарә органнары структурасын үзгәртүче, Казан шәһәре җирле үзидарә органнары арасындагы вәкаләтләрне аныклаучы (әлеге Уставны федераль законнарга туры китереп үзгәртү, шулай ук вәкаләтләр үзгәрү, вәкаләтләрнең срогы үзгәрү, Казан шәһәре җирле үзидарәсенең сайлап куелучы вазифаи затларын сайлау тәртибе үзгәрү очракларыннан кала) үзгәрешләр һәм өстәмәләр әлеге Уставка бу үзгәреш һәм өстәмәләрне кертү турындагы карарны кабул иткән Шәһәр Думасының вәкаләтләр срогы тәмамланганнан соң үз көченә керә.

  Әлеге Уставка кертелгән һәм муниципаль берәмлекнең контроль-хисап органын оештыруны күздә тоткан үзгәрешләр һәм өстәмәләр 2003 елның 6 октябрендәге «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында»гы 131-ФЗ номерлы Федераль законның 44 статьясындагы 8 өлешенең беренче абзацы белән билгеләнгән тәртиптә үз көченә керә.