Яңалыклар

10.05.2023, 17:10

Бакча участогындагы торак йорт: төзелешне тыю ни белән бәйле

Архитектура һәм шәһәр төзелеше идарәсе башлыгы урынбасары Анастасия Латыйпова участок сатып алганда нәрсәгә игътибар итәргә кирәклеген сөйләде.

Фото: Денис Гордийко

(Казан шәһәре KZN.RU, 10 нчы май, Юлия Летникова). Үз йортында яшәү – күп кенә шәһәр халкының хыялы. Алар йорт булдыру өчен җирне күбрәк бакчачылык ширкәтләрендә сатып алалар, анда участоклар арзанрак. Әмма күп кенә булачак күчемсез милек хуҗалары мондый участокта вакытлыча яшәү өчен билгеләнгән бакча йорты гына төзү мөмкинлеген исәпкә алмыйлар. Ни өчен Казанда коммерцияле булмаган бакчачылык ширкәтендә торак йорт төзергә ярамый, бу тыю күптәннән гамәлдәме, ул нәрсә белән бәйле һәм участок сатып алганда нәрсәгә игътибар итәргә кирәклеген шәһәр Башкарма комитетының Архитектура һәм шәһәр төзелеше идарәсе башлыгы урынбасары Анастасия Латыйпова аңлатты.

Бакча участогында торак йорт төзеп буламы?

Казанда бакча участогында торак йорт төзергә ярамый. Мондый чикләү шәһәрдә 25 ел, 1998 елда җирдән файдалану һәм төзелешнең беренче кагыйдәләре (ПЗЗ) кабул ителгәннән бирле гамәлдә.

Гражданнар тарафыннан бакчачылык һәм яшелчәчелек алып бару турындагы федераль закон нигезендә, бакчачылык кишәрлекләрендә капиталь төзелеш бары тик Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләре буенча тиешле зоналарга кергән очракта гына рөхсәт ителә. Анастасия Латыйпова билгеләп үткәнчә, Казанның Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләре буенча бакчачылык һәм яшелчәчелек зонасында торак йортлар төзергә ярамый. Бу документта мондый объектларны төзүнең чик параметрлары нуль рәвешендә чагылдырылган – бу тиешле зоналарга керә торган участокларда торак йортлар төзү мөмкин түгел дигән сүз.

Бакчачылык ширкәтләре территорияләрендә индивидуаль торак төзелешен тыю шулай ук Шәһәр төзелешен проектлауның җирле нормативларында беркетелгән, алар нигезендә Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләре кабул ителгән.

Татарстанда Казаннан тыш мондый чикләү Яр Чаллы, Чистай һәм Минзәләдә гамәлдә.

Бакча участокларында торак йортлар төзүне тыю нәрсә белән бәйле?

Индивидуаль торак төзелеше тиешле шартлар булуны күздә тота – территорияләр инженерлык һәм транспорт инфраструктурасы, социаль объектлар белән тәэмин ителергә тиеш.

Шәһәр төзелешен проектлауның җирле нормативлары нигезендә, транспорт белән тәэмин ителешнең һәм куркынычсызлыкның төп критерие булып урамның киңлеге тора, ул инженерлык челтәрләренең минималь җыелмасын урнаштырганда 16,5 метрдан 25 метрга кадәр булырга тиеш. Янгын машинасы яки ашыгыч ярдәм каретасы үтә алсын өчен юлларның киң булуы шарт. Әмма коммерцияле булмаган бакчачылык ширкәте очрагында шәһәр төзелеше таләпләрен үтәү мөмкин түгел, чөнки буш җир кишәрлекләре юк – йортларның бөтен беренче линиясен җимерергә туры киләчәк.

Хастаханәләр, мәктәпләр, балалар бакчалары белән дә шундый ук хәл. Коммерцияле булмаган бакчачылык ширкәтендә, торак массивлардагы кебек, социаль объектлар өчен җир участоклары резервланмаган. Нәтиҗәдә – алар өчен урыннар юк. «Бакчачылык ширкәтләрендә территорияләр тарихи яктан оешкан, һәм беркем дә бакчачылык ширкәтләрендә социаль объектлар төзү, челтәрләр салу өчен участокларны тартып алырга хокуклы түгел», - дип ассызыклады Архитектура һәм шәһәр төзелеше идарәсе башлыгы урынбасары.

Моннан тыш, коммерцияле булмаган бакчачылык ширкәте территорияләрендә җәмәгать транспорты хәрәкәте каралмаган һәм инженерлык коммуникацияләрен салу өчен коридорлар юк. Мәсәлән, челтәрләр салу өчен шулай ук булган йортларны сүтү кирәк булачак, ә аларга хезмәт күрсәтү, поселок территориясендә кебек үк, гадәти шәһәр төзелешенә хезмәт күрсәтүдән күпкә кыйммәтрәк булачак.

Ни өчен бакча участокларында төзелгән кайбер йортлар торак йортлар кебек теркәлгән? Хәзер андый мөмкинлек бармы?

Бакча участокларындагы кайбер йортларны казанлылар дача амнистиясе буенча торак буларак теркәгән. Ул аерым күчемсез милек объектларына хокукларны рәсмиләштерүнең гадиләштерелгән тәртибен күздә тота. Аларга индивидуаль торак төзелеше яисә ярдәмче хуҗалык алып бару өчен билгеләнгән җир кишәрлегендә төзелгән торак йортлар да керә.

Хәзер Казанда бакча участогында төзелгән торак йортны дача амнистиясе буенча теркәп булмый. Моның сәбәбе – дача амнистиясе буенча торак йортларны легальләштерү документларын тикшергәндә Росреестрның вәкаләтләрен киңәйтү. Үзгәрешләр 2022 елның 1 нче июлендә үз көченә керде. Хәзер Росреестр Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләре белән торак йортның туры килү-килмәвен тикшерергә тиеш.

Закон чыгаручы дача амнистиясен зур срокка – 2031 елга кадәр озайтты, әмма чикләүләр кертте – теркәүчеләр йортны шәһәр төзелеше регламенты белән төзергә рөхсәт ителүен тикшерергә тиеш. Элек мондый таләпләр юк иде», - дип билгеләде Архитектура һәм шәһәр төзелеше идарәсе башлыгы урынбасары.

Росреестр вәкаләтләрен киңәйткәнче торак йорт төзи башлаган бакча участоклары хуҗаларына нишләргә?

Торак йорт төзү өчен һәрвакыт рөхсәт документлары алырга кирәк иде: элек бу төзелешкә рөхсәт булса, 2018 елның 4 нче августыннан соң – төзелеш мөмкинлеге турында хәбәрнамә. «Закон күзлегеннән караганда, рөхсәт документлары булган очракта төзелеш гарантияләнә. Законнарда нәрсә генә үзгәрмәсен, сез рөхсәт бирүче хәбәрнамә нигезендә төзи торган йортыгызны теркәргә хокуклы», - дип аңлатты А.Латыйпова. Хәбәрнамәнең гамәлдә булу срогы – 10 ел. «Бу очракта, бу 10 ел эчендә төзеләчәк йорт, зона, подзона яки рөхсәт ителгән куллану төре үзгәрсә дә, теркәләчәк дип ышанырга мөмкин», – диде ул.

Шул ук вакытта, әгәр милекчегә төзелешкә рөхсәт бирелмәсә, бу хакта ТР Дәүләт төзелеш күзәтчелеге инспекциясенә хәбәр итәләр, ул мондый участокларны күзәтергә тиеш. Архитектура һәм шәһәр төзелеше идарәсе башлыгы урынбасары сүзләренчә, ТР Дәүләт төзелеш күзәтчелеге инспекциясе үз белдеге белән төзелгән төзелеш тапса, белгечләр бу хакта муниципалитетка хәбәр итә. Тегесе, үз чиратында, мондый төзелешне законлаштырырга һәм Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләрен алыштырырга хокуклы түгел.

Дача амнистиясе, башка амнистияләр кебек үк, рөхсәтсез төзелеш өчен җаваплылыктан законлаштырылган азат итү, дип ассызыклады Анастасия Латыйпова. Башкача әйткәндә, әгәр дә ниндидер сәбәпләр аркасында төзелешнең законлылыгын раслаучы документлар булмаса, билгеле шартларда аңа хокукларны рәсмиләштерергә мөмкин. «Законлы документлар булмаган очракта объект төзергә карар кабул итеп, сезнең ирекле төзелешне теркәмәү куркынычы булачак. Мәсәлән, дача амнистиясенең гамәлдә булу вакыты чыкканда яки аның шартларын үтәмәгәндә. Дача амнистиясе шартлары инде берничә тапкыр үзгәргән һәм алга таба да үзгәрергә мөмкин. Бүген без йортның шартларга туры килүен беләбез, ләкин иртәгә нәрсә булачак?» - дип игътибар итте А.Латыйпова.

Әгәр торак йорт рөхсәт документларыннан башка төзелгән булса, ул үз белдегең белән төзелгән дип санала. Бу статусны ул дача амнистиясе буенча теркәлгән очракта да саклый. Россия Югары суды аңлатуынча, дача амнистиясе буенча теркәлү йорттан үз белдеге белән төзелгән статусын алмый, чөнки рөхсәт документациясе рәсмиләштерелмәгән. Шуңа күрә әлеге төзелешне, мәсәлән, кешеләр тормышына куркыныч янаса, җимерергә мөмкиннәр», - дип аңлатты Анастасия Латыйпова.

Үз белдегең белән төзелгән бинаны суд аша теркәргә тырышырга мөмкин. «Судта сезнең төзелешнең башка гражданнарның хокукларын бозмавын һәм тормышына зыян китермәвен исбатларга туры киләчәк, – диде Анастасия Латыйпова. - Әгәр судта милекченең төзелеш рөхсәт ителмәве турында хәбәрнамә алуы ачыкланса, без нинди карар кабул ителәчәген алдан әйтә алмыйбыз».

Торак йорт бакчаныкыннан нинди параметрлар буенча аерыла?

Елның җылы вакытында гына яшәү өчен билгеләнгән төзелеш бакча йорты булып санала. Ягъни бакча йорты – ул гадәти дача. Бакча йортының юридик билгеләмәсе – гражданнарның мондый бинада вакытлыча булуларына бәйле көнкүреш һәм башка ихтыяҗларны канәгатьләндерү өчен билгеләнгән сезонлы файдалану бинасы. Мондый аңлатма дачаларны һәм алар белән бәйле булган һәр нәрсәне алыштыра – «дача» булган һәрнәрсә «бакча»га әверелә. Бу федераль законда бакчачылык һәм яшелчәчелек турында язылган.

Шул ук вакытта Россиянең шәһәр төзелеше кодексы буенча шәхси торак төзелеше объекты – 20 метрга кадәр биеклектәге (җир өстендә өч каттан артмаган) аерым торган бина, ул яшәү белән бәйле көнкүреш һәм башка ихтыяҗлар өчен бүлмәләрдән һәм биналардан тора һәм мөстәкыйль күчемсез милек объектларына бүлү өчен билгеләнмәгән.

Бакча йортын төзүдә һәм теркәүдә нинди кыенлыклар булырга мөмкин? Нәрсәгә игътибар итәргә кирәк?

Бакчачылык һәм бакчачылык зонасында төзелгән бакча йортлары өчен Казанның Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләрендә параметрлар билгеләнгән. Әгәр алар үтәлмәгән икән, бакча йортын теркәп булмаячак. Мәсәлән, аның мәйданы 100 кв.м артмаска тиеш, шул ук вакытта участок 30% тан артык төзелә алмый (шул исәптән хуҗалык корылмалары һәм гаражлар исәпкә алына). Шулай ук участокның чикләреннән – һәркайсыннан 3 метр ераклыктагы чигенүләр дә регламентлаштырылган. Йортны дача амнистиясе буенча теркәгәндә әлеге параметрларны, чигенүләрдән тыш, үтәү тикшерелә.

Бакча йортын төзегәндә шулай ук рөхсәт документларын рәсмиләштерергә кирәк. Әгәр моны эшләмәсәк, аны дача амнистиясе буенча теркәгәндә кире кагарга мөмкиннәр.

Моннан тыш, җир кишәрлегендә бакчачылык белән шөгыльләнергә ярамаган очраклар да була. Шулай ук участок төзелеш тыелган территорияне куллануның махсус шартлары булган зонада булырга мөмкин. Аларга газүткәргечнең саклау зонасы, рөхсәт ителгән минималь ераклык зонасы һәм башкалар керә.

Бакча участогында төзелеш башлаучылар өчен эш алгоритмы нинди? Нинди мәгълүматны тикшерергә кирәк, кемгә мөрәҗәгать итәргә?

Төзелеш алдыннан күчемсез милекнең бердәм дәүләт реестрыннан алынган мәгълүматларны тикшерергә кирәк. Участокны рөхсәт ителгән куллану төре шәхси торак төзелеше яки бакчачылык буларак күрсәтелергә тиеш (икенче очракта бакча йорты гына төзергә мөмкин). Моннан тыш, участокның махсус куллану шартлары булган зоналарда урнашуы аркасында хокуклар чикләнмәскә тиеш.

Рискларны киметү өчен, шулай ук участокта төзелеш мөмкинлеген һәм мондый төзелешне чикләүне тикшерергә кирәк. Моның өчен Архитектура һәм шәһәр төзелеше идарәсенә мөрәҗәгать итәргә һәм белешмәләрне Шәһәр төзелеше эшчәнлеген тәэмин итүнең мәгълүмат системасының IV бүлегеннән (ИСОГД) яисә Җир кишәрлегенең шәһәр төзелеше планыннан (ГПЗУ) заказ бирергә кирәк. Мәгълүматларны Архитектура һәм шәһәр төзелеше идарәсе белгечләреннән алырга мөмкин. Кабул итүгә ТР дәүләт хезмәтләре порталы һәм +7(843)223-24-44 телефоны аша язылып була.

Шәһәр төзелеше эшчәнлеген тәэмин итүнең мәгълүмат системасыннан мәгълүматлар алу – түләүле хезмәт, бәя участок мәйданына бәйле. Җир кишәрлегенең шәһәр төзелеше планыннан бушлай әзерлиләр, әмма документны сорап, участокның хокук иясе генә мөрәҗәгать итә ала. Казанның Генераль планы, Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләре, территорияне планлаштыру проектлары материаллары сылтама буенча бар.

Торак яисә бакча йортын төзү алдыннан Казан башкарма комитетының Шәһәр төзелеше рөхсәтләре идарәсенә мөрәҗәгать итәргә һәм уңай нәтиҗә алырга кирәклеген онытырга ярамый. Йорт төзелеп беткәч, идарәгә эшне төгәлләү турында тагын бер кат хәбәр итәргә кирәк. Мондый процедура РФ Шәһәр төзелеше кодексы белән регламентлана.

Милекче зонаны үзгәртү мәсьәләсе буенча индивидуаль рәвештә мөрәҗәгать итә аламы?

Казанлылар Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләренә үзгәрешләр кертү турында гариза белән мөрәҗәгать итә ала. Мондый мөмкинлекне Россия Шәһәр төзелеше кодексы бирә. Гаризаларны инициатив тәртиптә кабул итәләр, әгәр Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләре куллану нәтиҗәсендә участоклар һәм төзелеш объектлары нәтиҗәле файдаланмаса, аларның хокук ияләренә зыян салына, участок һәм төзелеш объектларының бәясе кими, гражданнарның хокуклары гамәлгә ашырылмый.

Казанда Башкарма комитет җитәкчесе каршындагы Җирдән файдалану һәм төзелеш буенча комиссиягә гариза бирергә мөмкин. Гариза формасын «Җирдән файдалану һәм төзелеш комиссиясе» – «Комиссиягә гаризалар үрнәкләре» дигән вкладкадагы сылтама буенча табарга мөмкин. Монда ук гаризага беркетелергә тиешле документлар исемлеге урнаштырылган.

Бакчачылык ширкәтләренең үзенчәлеге шунда ки, монда участок язмышын шәхсән хәл итеп булмый. Бакча җәмгыятеннән юридик зат буларак чыгарга һәм аның территориясеннән участокны чыгарырга кирәк. Бу бары тик гомуми җыелышта килешенгән территорияне планлаштыру буенча документлар нигезендә генә мөмкин. «Коммерцияле булмаган бакчачылык ширкәтеннән участокны чыгару өчен бакчачылык ширкәтенең башка әгъзалары хокуклары бозылмыйча яшәвен исбатларга кирәк. Кагыйдә буларак, чыгарылучы участоклар коммерцияле булмаган бакчачылык ширкәте кырыенда урнашкан була», - диде А.Латыйпова.

Норматив-хокукый база

2004 елның 29 нчы декабрендәге 190-ФЗ номерлы Россия Федерациясе Шәһәр төзелеше кодексы (2022 елның 29 нчы декабреннән үзгәртелгән)
2017 елның 29 нчы июлендәге «Гражданнарның үз ихтыяҗлары өчен бакчачылык һәм яшелчәчелек алып баруы һәм Россия Федерациясенең аерым закон актларына үзгәрешләр кертүе турында» 217-ФЗ номерлы федераль законы

2021 елның 30 нчы декабрендәге «Россия Федерациясенең аерым закон актларына үзгәрешләр кертү турында»гы 478-ФЗ номерлы федераль законы

Казан шәһәр Думасының 2021 елның 16 нчы августындагы 5 нче номерлы карары белән расланган Казан шәһәренең Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләре

Казан шәһәр Думасының 2016 елның 14 нче декабрендәге 8-12 номерлы карары белән расланган Казан шәһәр округының шәһәр төзелешен проектлауның җирле нормативлары

Фото: Денис Гордийко, Марат Мөгыйнов, Казан шәһәре KZN.RU

Шулай ук укыгыз

Барлык яңалыклар

<br> <div class="detail-picture"> <img src="https://kzn.ru/upload/iblock/5de/5de9123bf356b09b7a8cc13fd56f545d.jpg"> <p class="detail-picture__caption"> Фото: Денис Гордийко </p> </div> <p> (Казан шәһәре KZN.RU, 10 нчы май, Юлия Летникова). Үз йортында яшәү – күп кенә шәһәр халкының хыялы. Алар йорт булдыру өчен җирне күбрәк бакчачылык ширкәтләрендә сатып алалар, анда участоклар арзанрак. Әмма күп кенә булачак күчемсез милек хуҗалары мондый участокта вакытлыча яшәү өчен билгеләнгән бакча йорты гына төзү мөмкинлеген исәпкә алмыйлар. Ни өчен Казанда коммерцияле булмаган бакчачылык ширкәтендә торак йорт төзергә ярамый, бу тыю күптәннән гамәлдәме, ул нәрсә белән бәйле һәм участок сатып алганда нәрсәгә игътибар итәргә кирәклеген шәһәр Башкарма комитетының Архитектура һәм шәһәр төзелеше идарәсе башлыгы урынбасары Анастасия Латыйпова аңлатты. </p> <h3>Бакча участогында торак йорт төзеп буламы?</h3> <p> Казанда бакча участогында торак йорт төзергә ярамый. Мондый чикләү шәһәрдә 25 ел, 1998 елда җирдән файдалану һәм төзелешнең беренче кагыйдәләре (ПЗЗ) кабул ителгәннән бирле гамәлдә. </p> <p> Гражданнар тарафыннан бакчачылык һәм яшелчәчелек алып бару турындагы <a href="https://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_221173/" target="_blank">федераль закон</a> нигезендә, бакчачылык кишәрлекләрендә капиталь төзелеш бары тик Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләре буенча тиешле зоналарга кергән очракта гына рөхсәт ителә. Анастасия Латыйпова билгеләп үткәнчә, Казанның Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләре буенча бакчачылык һәм яшелчәчелек зонасында торак йортлар төзергә ярамый. Бу документта мондый объектларны төзүнең чик параметрлары нуль рәвешендә чагылдырылган – бу тиешле зоналарга керә торган участокларда торак йортлар төзү мөмкин түгел дигән сүз. </p> <p> Бакчачылык ширкәтләре территорияләрендә индивидуаль торак төзелешен тыю шулай ук Шәһәр төзелешен проектлауның җирле нормативларында беркетелгән, алар нигезендә Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләре кабул ителгән. </p> <p> Татарстанда Казаннан тыш мондый чикләү Яр Чаллы, Чистай һәм Минзәләдә гамәлдә. </p> <h3>Бакча участокларында торак йортлар төзүне тыю нәрсә белән бәйле?</h3> <p> Индивидуаль торак төзелеше тиешле шартлар булуны күздә тота – территорияләр инженерлык һәм транспорт инфраструктурасы, социаль объектлар белән тәэмин ителергә тиеш. </p> <p> <img width="522" src="https://kzn.ru/upload/iblock/3bf/3bfdc46397bd2fea62ccf33ad06bdf5d.jpg" height="392" class="img-left"> Шәһәр төзелешен проектлауның җирле нормативлары нигезендә, транспорт белән тәэмин ителешнең һәм куркынычсызлыкның төп критерие булып урамның киңлеге тора, ул инженерлык челтәрләренең минималь җыелмасын урнаштырганда 16,5 метрдан 25 метрга кадәр булырга тиеш. Янгын машинасы яки ашыгыч ярдәм каретасы үтә алсын өчен юлларның киң булуы шарт. Әмма коммерцияле булмаган бакчачылык ширкәте очрагында шәһәр төзелеше таләпләрен үтәү мөмкин түгел, чөнки буш җир кишәрлекләре юк – йортларның бөтен беренче линиясен җимерергә туры киләчәк. </p> <p> Хастаханәләр, мәктәпләр, балалар бакчалары белән дә шундый ук хәл. Коммерцияле булмаган бакчачылык ширкәтендә, торак массивлардагы кебек, социаль объектлар өчен җир участоклары резервланмаган. Нәтиҗәдә – алар өчен урыннар юк. «Бакчачылык ширкәтләрендә территорияләр тарихи яктан оешкан, һәм беркем дә бакчачылык ширкәтләрендә социаль объектлар төзү, челтәрләр салу өчен участокларны тартып алырга хокуклы түгел», - дип ассызыклады Архитектура һәм шәһәр төзелеше идарәсе башлыгы урынбасары. </p> <p> Моннан тыш, коммерцияле булмаган бакчачылык ширкәте территорияләрендә җәмәгать транспорты хәрәкәте каралмаган һәм инженерлык коммуникацияләрен салу өчен коридорлар юк. Мәсәлән, челтәрләр салу өчен шулай ук булган йортларны сүтү кирәк булачак, ә аларга хезмәт күрсәтү, поселок территориясендә кебек үк, гадәти шәһәр төзелешенә хезмәт күрсәтүдән күпкә кыйммәтрәк булачак. </p> <h3>Ни өчен бакча участокларында төзелгән кайбер йортлар торак йортлар кебек теркәлгән? Хәзер андый мөмкинлек бармы?</h3> <p> Бакча участокларындагы кайбер йортларны казанлылар дача амнистиясе буенча торак буларак теркәгән. Ул аерым күчемсез милек объектларына хокукларны рәсмиләштерүнең гадиләштерелгән тәртибен күздә тота. Аларга индивидуаль торак төзелеше яисә ярдәмче хуҗалык алып бару өчен билгеләнгән җир кишәрлегендә төзелгән торак йортлар да керә. </p> <p> Хәзер Казанда бакча участогында төзелгән торак йортны дача амнистиясе буенча теркәп булмый. Моның сәбәбе – дача амнистиясе буенча торак йортларны легальләштерү документларын тикшергәндә Росреестрның вәкаләтләрен киңәйтү. Үзгәрешләр 2022 елның 1 нче июлендә үз көченә керде. Хәзер Росреестр Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләре белән торак йортның туры килү-килмәвен тикшерергә тиеш. </p> <p> Закон чыгаручы дача амнистиясен зур срокка – 2031 елга кадәр озайтты, әмма чикләүләр кертте – теркәүчеләр йортны шәһәр төзелеше регламенты белән төзергә рөхсәт ителүен тикшерергә тиеш. Элек мондый таләпләр юк иде», - дип билгеләде Архитектура һәм шәһәр төзелеше идарәсе башлыгы урынбасары. </p> <h3>Росреестр вәкаләтләрен киңәйткәнче торак йорт төзи башлаган бакча участоклары хуҗаларына нишләргә?</h3> <p> Торак йорт төзү өчен һәрвакыт рөхсәт документлары алырга кирәк иде: элек бу төзелешкә рөхсәт булса, 2018 елның 4 нче августыннан соң – төзелеш мөмкинлеге турында хәбәрнамә. «Закон күзлегеннән караганда, рөхсәт документлары булган очракта төзелеш гарантияләнә. Законнарда нәрсә генә үзгәрмәсен, сез рөхсәт бирүче хәбәрнамә нигезендә төзи торган йортыгызны теркәргә хокуклы», - дип аңлатты А.Латыйпова. Хәбәрнамәнең гамәлдә булу срогы – 10 ел. «Бу очракта, бу 10 ел эчендә төзеләчәк йорт, зона, подзона яки рөхсәт ителгән куллану төре үзгәрсә дә, теркәләчәк дип ышанырга мөмкин», – диде ул. </p> <p> <img width="522" src="https://kzn.ru/upload/iblock/dda/dda32fc59a48106d2c4eeab42ed0664f.jpg" height="392" class="img-right"> Шул ук вакытта, әгәр милекчегә төзелешкә рөхсәт бирелмәсә, бу хакта ТР Дәүләт төзелеш күзәтчелеге инспекциясенә хәбәр итәләр, ул мондый участокларны күзәтергә тиеш. Архитектура һәм шәһәр төзелеше идарәсе башлыгы урынбасары сүзләренчә, ТР Дәүләт төзелеш күзәтчелеге инспекциясе үз белдеге белән төзелгән төзелеш тапса, белгечләр бу хакта муниципалитетка хәбәр итә. Тегесе, үз чиратында, мондый төзелешне законлаштырырга һәм Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләрен алыштырырга хокуклы түгел. </p> <p> Дача амнистиясе, башка амнистияләр кебек үк, рөхсәтсез төзелеш өчен җаваплылыктан законлаштырылган азат итү, дип ассызыклады Анастасия Латыйпова. Башкача әйткәндә, әгәр дә ниндидер сәбәпләр аркасында төзелешнең законлылыгын раслаучы документлар булмаса, билгеле шартларда аңа хокукларны рәсмиләштерергә мөмкин. «Законлы документлар булмаган очракта объект төзергә карар кабул итеп, сезнең ирекле төзелешне теркәмәү куркынычы булачак. Мәсәлән, дача амнистиясенең гамәлдә булу вакыты чыкканда яки аның шартларын үтәмәгәндә. Дача амнистиясе шартлары инде берничә тапкыр үзгәргән һәм алга таба да үзгәрергә мөмкин. Бүген без йортның шартларга туры килүен беләбез, ләкин иртәгә нәрсә булачак?» - дип игътибар итте А.Латыйпова. </p> <p> Әгәр торак йорт рөхсәт документларыннан башка төзелгән булса, ул үз белдегең белән төзелгән дип санала. Бу статусны ул дача амнистиясе буенча теркәлгән очракта да саклый. Россия Югары суды аңлатуынча, дача амнистиясе буенча теркәлү йорттан үз белдеге белән төзелгән статусын алмый, чөнки рөхсәт документациясе рәсмиләштерелмәгән. Шуңа күрә әлеге төзелешне, мәсәлән, кешеләр тормышына куркыныч янаса, җимерергә мөмкиннәр», - дип аңлатты Анастасия Латыйпова. </p> <p> Үз белдегең белән төзелгән бинаны суд аша теркәргә тырышырга мөмкин. «Судта сезнең төзелешнең башка гражданнарның хокукларын бозмавын һәм тормышына зыян китермәвен исбатларга туры киләчәк, – диде Анастасия Латыйпова. - Әгәр судта милекченең төзелеш рөхсәт ителмәве турында хәбәрнамә алуы ачыкланса, без нинди карар кабул ителәчәген алдан әйтә алмыйбыз». </p> <h3>Торак йорт бакчаныкыннан нинди параметрлар буенча аерыла?</h3> <p> Елның җылы вакытында гына яшәү өчен билгеләнгән төзелеш бакча йорты булып санала. Ягъни бакча йорты – ул гадәти дача. Бакча йортының юридик билгеләмәсе – гражданнарның мондый бинада вакытлыча булуларына бәйле көнкүреш һәм башка ихтыяҗларны канәгатьләндерү өчен билгеләнгән сезонлы файдалану бинасы. Мондый аңлатма дачаларны һәм алар белән бәйле булган һәр нәрсәне алыштыра – «дача» булган һәрнәрсә «бакча»га әверелә. Бу федераль законда бакчачылык һәм яшелчәчелек турында язылган. </p> <p> Шул ук вакытта Россиянең шәһәр төзелеше кодексы буенча шәхси торак төзелеше объекты – 20 метрга кадәр биеклектәге (җир өстендә өч каттан артмаган) аерым торган бина, ул яшәү белән бәйле көнкүреш һәм башка ихтыяҗлар өчен бүлмәләрдән һәм биналардан тора һәм мөстәкыйль күчемсез милек объектларына бүлү өчен билгеләнмәгән. </p> <h3>Бакча йортын төзүдә һәм теркәүдә нинди кыенлыклар булырга мөмкин? Нәрсәгә игътибар итәргә кирәк?</h3> <p> Бакчачылык һәм бакчачылык зонасында төзелгән бакча йортлары өчен Казанның Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләрендә параметрлар билгеләнгән. Әгәр алар үтәлмәгән икән, бакча йортын теркәп булмаячак. Мәсәлән, аның мәйданы 100 кв.м артмаска тиеш, шул ук вакытта участок 30% тан артык төзелә алмый (шул исәптән хуҗалык корылмалары һәм гаражлар исәпкә алына). Шулай ук участокның чикләреннән – һәркайсыннан 3 метр ераклыктагы чигенүләр дә регламентлаштырылган. Йортны дача амнистиясе буенча теркәгәндә әлеге параметрларны, чигенүләрдән тыш, үтәү тикшерелә. </p> <p> <img width="522" src="https://kzn.ru/upload/iblock/be1/be1ae6ff7123519ce638d36497081411.jpg" height="392" class="img-left"> Бакча йортын төзегәндә шулай ук рөхсәт документларын рәсмиләштерергә кирәк. Әгәр моны эшләмәсәк, аны дача амнистиясе буенча теркәгәндә кире кагарга мөмкиннәр. </p> <p> Моннан тыш, җир кишәрлегендә бакчачылык белән шөгыльләнергә ярамаган очраклар да була. Шулай ук участок төзелеш тыелган территорияне куллануның махсус шартлары булган зонада булырга мөмкин. Аларга газүткәргечнең саклау зонасы, рөхсәт ителгән минималь ераклык зонасы һәм башкалар керә. </p> <h3>Бакча участогында төзелеш башлаучылар өчен эш алгоритмы нинди? Нинди мәгълүматны тикшерергә кирәк, кемгә мөрәҗәгать итәргә?</h3> <p> Төзелеш алдыннан күчемсез милекнең бердәм дәүләт реестрыннан алынган мәгълүматларны тикшерергә кирәк. Участокны рөхсәт ителгән куллану төре шәхси торак төзелеше яки бакчачылык буларак күрсәтелергә тиеш (икенче очракта бакча йорты гына төзергә мөмкин). Моннан тыш, участокның махсус куллану шартлары булган зоналарда урнашуы аркасында хокуклар чикләнмәскә тиеш. </p> <p> Рискларны киметү өчен, шулай ук участокта төзелеш мөмкинлеген һәм мондый төзелешне чикләүне тикшерергә кирәк. Моның өчен Архитектура һәм шәһәр төзелеше идарәсенә мөрәҗәгать итәргә һәм белешмәләрне Шәһәр төзелеше эшчәнлеген тәэмин итүнең мәгълүмат системасының IV бүлегеннән (ИСОГД) яисә Җир кишәрлегенең шәһәр төзелеше планыннан (ГПЗУ) заказ бирергә кирәк. Мәгълүматларны Архитектура һәм шәһәр төзелеше идарәсе белгечләреннән алырга мөмкин. Кабул итүгә ТР дәүләт хезмәтләре порталы һәм +7(843)223-24-44 телефоны аша язылып була. </p> <p> <img width="522" src="https://kzn.ru/upload/iblock/bf2/bf23f64677110c0112016f92667d13b8.jpg" height="392" class="img-right"> Шәһәр төзелеше эшчәнлеген тәэмин итүнең мәгълүмат системасыннан мәгълүматлар алу – түләүле хезмәт, бәя участок мәйданына бәйле. Җир кишәрлегенең шәһәр төзелеше планыннан бушлай әзерлиләр, әмма документны сорап, участокның хокук иясе генә мөрәҗәгать итә ала. Казанның Генераль планы, Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләре, территорияне планлаштыру проектлары материаллары <a href="https://kzn.ru/meriya/ispolnitelnyy-komitet/upravlenie-arkhitektury-i-gradostroitelstva-ispolnitelnogo-komiteta-g-kazani/pravila-zemlepolzovaniya-i-zastroyki/" target="_blank">сылтама</a> буенча бар. </p> <p> Торак яисә бакча йортын төзү алдыннан Казан башкарма комитетының Шәһәр төзелеше рөхсәтләре идарәсенә мөрәҗәгать итәргә һәм уңай нәтиҗә алырга кирәклеген онытырга ярамый. Йорт төзелеп беткәч, идарәгә эшне төгәлләү турында тагын бер кат хәбәр итәргә кирәк. Мондый процедура РФ Шәһәр төзелеше кодексы белән регламентлана. </p> <h3>Милекче зонаны үзгәртү мәсьәләсе буенча индивидуаль рәвештә мөрәҗәгать итә аламы?</h3> <p> Казанлылар Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләренә үзгәрешләр кертү турында гариза белән мөрәҗәгать итә ала. Мондый мөмкинлекне Россия Шәһәр төзелеше кодексы бирә. Гаризаларны инициатив тәртиптә кабул итәләр, әгәр Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләре куллану нәтиҗәсендә участоклар һәм төзелеш объектлары нәтиҗәле файдаланмаса, аларның хокук ияләренә зыян салына, участок һәм төзелеш объектларының бәясе кими, гражданнарның хокуклары гамәлгә ашырылмый. </p> <p> Казанда Башкарма комитет җитәкчесе каршындагы Җирдән файдалану һәм төзелеш буенча комиссиягә гариза бирергә мөмкин. Гариза формасын «Җирдән файдалану һәм төзелеш комиссиясе» – «Комиссиягә гаризалар үрнәкләре» дигән вкладкадагы <a href="https://kzn.ru/meriya/ispolnitelnyy-komitet/upravlenie-arkhitektury-i-gradostroitelstva-ispolnitelnogo-komiteta-g-kazani/struktura-upravleniya/otdel-zemlepolzovaniya-i-zastroyki-/" target="_blank">сылтама</a> буенча табарга мөмкин. Монда ук гаризага беркетелергә тиешле документлар исемлеге урнаштырылган. </p> <p> Бакчачылык ширкәтләренең үзенчәлеге шунда ки, монда участок язмышын шәхсән хәл итеп булмый. Бакча җәмгыятеннән юридик зат буларак чыгарга һәм аның территориясеннән участокны чыгарырга кирәк. Бу бары тик гомуми җыелышта килешенгән территорияне планлаштыру буенча документлар нигезендә генә мөмкин. «Коммерцияле булмаган бакчачылык ширкәтеннән участокны чыгару өчен бакчачылык ширкәтенең башка әгъзалары хокуклары бозылмыйча яшәвен исбатларга кирәк. Кагыйдә буларак, чыгарылучы участоклар коммерцияле булмаган бакчачылык ширкәте кырыенда урнашкан була», - диде А.Латыйпова. </p> <p> </p> <ul class="ul-li-tree"> <ul> </ul> <li>Норматив-хокукый база <br> </li> <ul> <li>2004 елның 29 нчы декабрендәге 190-ФЗ номерлы Россия Федерациясе Шәһәр төзелеше кодексы (2022 елның 29 нчы декабреннән үзгәртелгән) <p> 2017 елның 29 нчы июлендәге «Гражданнарның үз ихтыяҗлары өчен бакчачылык һәм яшелчәчелек алып баруы һәм Россия Федерациясенең аерым закон актларына үзгәрешләр кертүе турында» 217-ФЗ номерлы федераль законы </p> <p> 2021 елның 30 нчы декабрендәге «Россия Федерациясенең аерым закон актларына үзгәрешләр кертү турында»гы 478-ФЗ номерлы федераль законы </p> <p> Казан шәһәр Думасының 2021 елның 16 нчы августындагы 5 нче номерлы карары белән расланган Казан шәһәренең Җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләре </p> <p> Казан шәһәр Думасының 2016 елның 14 нче декабрендәге 8-12 номерлы карары белән расланган Казан шәһәр округының шәһәр төзелешен проектлауның җирле нормативлары </p> </li> </ul> </ul> <p> </p> <p> <i>Фото: Денис Гордийко, Марат Мөгыйнов, Казан шәһәре KZN.RU</i> </p>