ТР Милли банкы: Татарстанда ешрак 5 мең сумлыкларның ялган купюраларын ясыйлар

ТР Милли банкы: Татарстанда ешрак 5 мең сумлыкларның ялган купюраларын ясыйлар

<div class="detail-picture"> <img src="https://kzn.ru/upload/iblock/5f5/DEN_3989_870.jpg"> <p class="detail-picture__caption"> Фото: Денис Гордийко </p> </div> <p> (Казан шәһәре KZN.RU, 30-нчы июль). Татарстанда ешрак 5 мең сумлык ялган акча купюралары очрый – ялган акчаларның гомуми әйләнешендәге 94% нәкъ менә шушы номиналга туры килә. Татарстанда ялган акча ясауны профилактикалау үткәреләме, ялган купюраларны кайда ясыйлар һәм аларны ничек ачыкларга – Россия Эчке эшләр министрлыгының Казан буенча идарәсе матбугат хезмәте мәгълүматы нигезендә әзерләнгән белешмәлектә укыгыз. </p> <h3>Кайсы ялган банкноталарны ешрак ясыйлар?</h3> <p> «Лидерларда элеккечә үк эре номиналлар. Ялган акчаларның иң күп өлеше – 199 данә (гомуми санның 94%) - 5000 сумлык банкноталар. Бу теләсә кайсы номиналның ялган акча билгеләрен ясауның үзкыйммәте бертөрле, әмма нәкъ менә биш меңлек банкнотаны сату отышлырак. 1000, 2000 һәм 500 сум номиналлы ялган акчаларны шактый сирәк табалар. Моннан тыш, 2021 елның апреленнән июнь аена кадәр 100 АКШ доллары номиналлы ике ялган купюра ачыкланган», – дип сөйли Россия Банкының ТР буенча бүлеге идарәчесе урынбасары Павел Солдатов. </p> <h3>Акча купюраларының дөреслеген ничек билгеләргә?</h3> <p> Россия Банкының ТР буенча Милли банкының Идел-Нократ ДУ бүлеге белгечләре, дөреслекне билгеләү өчен, банкноталарда кимендә өч саклау элементы булуын тикшерергә кирәк, дип искә төшерә. Мәсәлән, яктыга 5000 сум номиналлы купюраны куйгач, купон кырларында су билгеләре күренәчәк: 5000 нче номиналның тар гына вертикаль урнашкан цифрлы билгеләнешендә, киң өлешендә Н.Н.Муравьев-Амурский һәйкәле фрагментын сурәтләү, аның уң ягында 5000 саны язылган. Банкнотларның уң ягында уң якта, Хабаровск гербыннан түбәнрәк, шулай ук капшап тоелмый торган тигез параллель микротишекләрдән торган 5000 саны күрсәтелгән. </p> <p> Банкнотларны авыштырганда гербның төсе кура җиләге төсеннән алтын-яшел төскә үзгәрә. Тагын бер мөһим элемент – перламутр ялтыравыклы саклагыч җеп, аның биш участогы арткы яктан банкнотлар өслегендә чагыла. Яктылыкка ул тигез кырыйлы кара тасма рәвешендә һәм туры, әйләндереп алынган һәм көзгедәге төсле сурәтләнешле 5000 санында кабатлана торган ачык сызык рәвешендә. </p> <p> «Агымдагы елның алты ае нәтиҗәләре буенча Казан территориясендә ялган акча купюраларын сату очраклары артты. Шул ук вакытта ачылган җинаятьләр саны ике ярым тапкырга артты», – ди Россия Эчке эшләр министрлыгының Казан буенча идарәсенең икътисадый куркынычсызлык һәм коррупциягә каршы көрәш бүлеге башлыгы, полиция капитаны Илнур Алиуллин. </p> <h3>Нигездә ялган акча купюраларын кайлардан алалар?</h3> <p> Ялган акча купюралары сатуның төп урыннары булып базарлар, кәрәзле элемтә салоннары, сәүдә павильоннары, АЗС һәм тиз туклану рестораннары тора, шуңа күрә профилактик эш шәхси эшмәкәрләр белән генә түгел, эре сәүдә челтәрләре хезмәткәрләре белән дә алып барыла. </p> <p> Кайбер ялган купюралар шәһәрнең акча массасында берничә тапкыр әйләнеш ясый, ягъни «икенче кулларга» эләгә. Товар яки хезмәт өчен түләгәндә, гражданин аның кулында ялган акча булуын белмәскә яки билгеләмәскә мөмкин, яки, киресенчә, мондый купюраны сдачага алырга мөмкин. Шулар нигезендә ялган банкноталар сатучыларны шартлы рәвештә ике категориягә бүләргә була: намуслы сатучылар – товар яки хезмәт күрсәтү өчен ялган акча белән түләүчеләр һәм ялган сатучылар – ялган купюраларны максатчан рәвештә табучылар. </p> <h3>Мондый җинаятьләрне ачу авыр микән?</h3> <p> Ялган тәңкәләрне ачуның катлаулылыгы ялган купюралар ясауның югары латентлыгы белән бәйле (кыска вакыт эчендә купюра хуҗасын берничә тапкыр алыштырырга мөмкин). Хокук саклау органнары хезмәткәрләре ялган акчаларны сатуның һәр факты буенча кичекмәстән җавап бирә алсын өчен, әлеге категориядәге җинаятьләрне ачу күп очракта полициягә үз вакытында хәбәр итүгә бәйле. </p> <p> «Агымдагы елда Россия Эчке эшләр министрлыгының Казан буенча идарәсе хезмәткәрләре тарафыннан Казан территориясендә сәүдә үзәкләрендә һәм азык-төлек кибетләрендә 5000 сум номиналлы ялган акча купюраларын сату белән шөгыльләнүче затлар төркеме тоткарланды. Уздырылган оператив-эзләү чаралары барышында сатучыларның шәхесләре ачыкланган, алар алга таба чираттагы сату барышында тоткарланган. Әлеге факт буенча хәзерге вакытта судка җибәрелгән җинаять эше кузгатылды», – дип билгеләп үтте Илнур Алиуллин. </p> <h3>Акчалар белән эш иткәндә куркынычсызлык кагыйдәләре:</h3> <p> таныш булмаган затларга купюраларны алыштырмаска; </p> <p> автомобиль яки күчемсез милек сатканда алына торган акчаларны банкта тикшерү яхшырак; </p> <p> чит илдә валюта сатып алган вакытта ялганга «эләгү» куркынычы бар; </p> <p> шикле сыйфаттагы купюралар табылганда аны сатарга тырышырга кирәкми, чөнки бу җинаять булып тора, полициягә мөрәҗәгать итәргә кирәк; </p> <p> базарларда сатып алулар башкарганда уяулыкны сакларга кирәк; </p> <p> банкоматтан акча алганда чекларны сакларга кирәк; </p> <p> Сезгә ялган купюраны сату омтылышында сатучы һәм ул аралашкан кешеләрнең билгеләрен, ул килгән автотранспортны истә калдырырга һәм полициягә шалтыратырга кирәк. </p> <p>   </p>

2021-07-30T16:36:48+0300