Яңалыклар
09.03.2021, 17:48
Гүзәл Яхина май аенда Казанда «Эшелон на Самарканд» романын тәкъдир итәчәк
Китапта «Дзержинский поездларының» берсенең тарихы сөйләнә.
Фото: Марат Мугинов
(Казан шәһәре KZN.RU, 9-нчы март, Екатерина Виславская). Май аенда Казанда Гүзәл Яхинаның «Эшелон на Самарканд» дигән яңа китабын тәкъдир итү була. Бүген Мәскәүдә ТАСС агентлыгында матбугат конференциясендә язучы 1920-нче елларның Идел буендагы ачлык турында роман-сәяхәт тәкъдим итте һәм укучылар белән очрашуны анонслады.
Китап Елена Шубина редакциясе астында АСТ нәшриятында чыкты, ә тышлык авторы Борис Акунин, Владимир Соловьев, Умберто Эконың рус телле басмаларын һәм башкаларны бизәү өстендә эшләү буенча танылган рәссам Андрей Бондаренко булды.
Романдагы вакыйгалар 1923 елда «Дзержинский поездларының» берсендә була, анда 500 караучысыз баланы үлемнән саклап калу өчен имин төбәккә эвакуациялиләр.
Гүзәл Яхина китапны ике ел ярым дәвамында язган. Башта әсәр берничә үсмернең Зөянең Успение соборында җыелып, хыяллары, авыр балачаклар турында фикер алышулары турындагы повесть кебек уйланган. Әмма, язучының сүзләренә караганда, узган гасырның 20-нче еллары башында, бу вакытта илдәге барлык кешеләрнең тормышын Гражданнар сугышы һәм ачлык билгеләгән, ул 2 ел дәвам итмәгән, ә озаграк - хәзер тарихчылар 5-6 еллар турында сөйлиләр.
«Мин аңладым, бу теманы читләтеп үтү дөрес түгел һәм, бәлки, аны фон буларак кына калдыру да хөрмәтсезлек булачак. Миңа нәкъ менә шул турыда язу дөресрәк булыр кебек тоелды. Өстәвенә, мин өйрәнгән материал бөтенләй «әйтеп тора» иде. Материал үзе өчен үзе «әйтте», һәм аңа хөрмәт йөзеннән нәкъ менә шуның турында сөйләргә кирәк иде», – дип аңлатты язучы.
Бу темага материал бик күп, әмма әдәби әсәрләр ачлык турында аз. Гүзәл Яхина, ил тормышының бу авыр чоры турында сөйләүче китап язарга кирәк, дип карар кыла, ләкин мавыктыргыч, шуңа күрә ул текстта дөреслекне сәнгать алымнары белән тигезләргә һәм текстны аңлауны җиңеләйтү өчен кино инструментарийларын кулланырга тырыша.
Китап жанрын автор «кызыл истерн» дип билгели һәм аңа архив документларын өйрәнгәндә ачыкланган берничә аз билгеле, ләкин чын факт керүен кисәтә. Мәсәлән, романның беренче зур сәхнәсе Казан үзәгендә Дворян җыелышында була, анда, ачыкланганча, караучысыз балалар өчен кабул итү-урнаштыручы оештырылган булган. Китап сюжеты буенча анда булган бөтен нәрсә дөрес, вокзалда ачларны ашату күренеше – шулай ук.
«Роман бер яктан ачлык турында, ә икенче яктан – бездәге кешелеклелек турында, хәтта иң кырыс йөрәк эчендә дә ерткычныкы түгел, ә кешенеке. Сюжет буенча баш геройга 400 чакрым ераклыкта төрле бандалар очрый, һәм бу кешеләр, ахыр чиктә, ничектер, читләтеп тә булырга мөмкин, ләкин балаларга ярдәм итәләр. Социаль дошманлык юкка чыга, чөнки бу дошманнар бурыч аша берләшә, балалар тормышы берләштерә», – дип билгеләде Гүзәл Яхина.
Романда сөйләнгән вакыйга авторга бик якын, чөнки аның әтисе яклап бабасы 1922 елда шундый ук эшелоннарның берсендә Төркестанга җибәрелә. Ул исән кала, ләкин аның белән барган барлык балаларның яртысы һәлак була.
Язучы өстәп әйткәнчә, аңа романны экранлаштыру турында тәкъдимнәр килә, әмма бернинди килешүләргә дә ирешелмәгән әле. Булачак китапларга килгәндә, фикерләр бар инде, әмма ул нечкәлекләрен ачып тормады. Аның каравы, укучылар белән очрашуларны анонслады. Май башында Гүзәл Яхина Казанга Татарстан Республикасы Милли китапханәсенең яңа бинасына, Аксенов йортында үз китабын тәкъдир итү өчен килергә планлаштыра, ә аннан соң Зөягә юл тотачак.
Исегезгә төшерәбез, Гүзәл Яхина – «Большая книга», «Ясная Поляна», «Звездный билет» премияләре лауреаты, «Зөләйха күзләрен ача» һәм «Дети мои» бестселлерлары авторы. 2019 елда Казанда беренче китап буенча сериал төшерелде, ә 2020 елда аның премьерасы федераль телевидениедә булды.
Шулай ук укыгыз
-
29.04.2025, 17:56 -
29.04.2025, 17:11 -
29.04.2025, 16:43 -
29.04.2025, 16:02
