Яңалыклар
08.04.2021, 17:46
ТР Хезмәт министрлыгы башлыгы: «Балалы гаиләләргә ярдәм итүнең яңа чаралары туучылар санының уртача дәрәҗәсен саклап калырга ярдәм итә»
Эльмира Зарипова 2021 елда балалы гаиләләрнең нинди түләүләргә дәгъва итә алуы турында сөйләде.
Фото: Денис Гордийко
Бүгенге көндә 164 мең 300 татарстанлы яшәү минимумыннан түбән булган керемнәрне декларацияләгән реестрда исәпләнә. Аларның 90%-ы – балалы гаиләләр,ә 35%-ы – күп балалы гаиләләр.
ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы, ТР Сәламәтлек саклау министрлыгы һәм ТР Хезмәт, мәшгульлек һәм социаль яклау министрлыгы линиясе буенча ТР консолидацияләнгән бюджетыннан һәр өченче сум балалары булган гаиләләргә ярдәм итүгә бара. Әлеге акчаларның күләме 2021 елга берләштерелгән бюджетта 11%-ка арттырылган һәм 15,7 млрд сум тәшкил иткән. Аерым алганда, ТР Хезмәт министрлыгы линиясе буенча социаль ярдәм чараларына 11 млрд сумнан артык акча каралган, һәр өченче сум, аерым түләүләр буенча һәр икенче сум, балалы гаиләләргә ярдәм итү өчен тотыла. Шул ук вакытта ел саен Татарстанда төрле социаль ярдәм чараларын алучы 1,5 млн кеше – балалы гаилә әгъзалары.
Яңа түләүләр: күпбалалы гаиләләргә балалар бакчасын, керемнәр һәм дарулар кытлыгын компенсацияләү
Балалы гаиләләргә социаль ярдәм күрсәтү чаралары федераль законнар белән дә, региональ законнар белән дә җайга салына. Узган ел республика дәрәҗәсендә балалы гаиләләргә ярдәм итүнең яңа чаралары кертелде. Беренче чиратта, бу аз керемле күпбалалы гаиләләр өчен 100 процент түләүне компенсацияләү. Барлыгы республикада 40 меңнән артык күпбалалы кеше исәпләнә (2016 елда 30 меңнән бераз күбрәк иде).
«Балалы гаиләләргә ярдәм итү хәерчелеккә каршы көрәш белән тыгыз бәйләнгән»
Татарстан Республикасы Хезмәт, мәшгульлек һәм социаль яклау министры
Моннан тыш, Татарстан Россиянең аз санлы субъектларының берсе булып биш һәм аннан да күбрәк бала тәрбияләүче күпбалалы гаилә керемнәре кытлыгын компенсацияләргә мөмкинлек бирә торган түләү кертте. «Ягъни, әгәр гаиләдә керем яшәү минимумыннан кеше башына түбәнрәк булса, 9955 сум, без бу гаиләгә – һәр гаиләнең суммасы шәхси – ай саен яшәү минимумы дәрәҗәсе белән фактик керем арасындагы аерманы каплыйбыз», – дип аңлатты ТР Хезмәт министрлыгы башлыгы.
Ярдәмнең өченче чарасы бала тугач өч яшькә кадәр керемнәре яшәү минимумыннан түбәнрәк булган аз керемле гаиләләргә дарулар түләүдән гыйбарәт. «Бу түләү безгә бала туган гаиләләргә ярдәм итәргә мөмкинлек бирде, ә бу нигездә яшь, студент гаиләләре», – дип билгеләде ТР Хезмәт министрлыгы башлыгы. Түләү ике тапкыр 5 мең сум, бер тапкыр 10 мең сум күләмендә башкарыла. Югарыда аталган балалы гаиләләргә ярдәм итү чаралары өчен 2020 елда 483 млн сум бүлеп бирелгән.
Кереме яшәү минимумыннан түбән булган гаиләләргә яңа туган бала комплекты бирелә
Моннан тыш, 2020 елда керемнәре яшәү минимумыннан түбән булган гаиләләргә яңа туган сабый комплекты бирелә башлаган. Аңа 8801 сумлык Татарстанда җитештерелгән продукция һәм беренче кирәк-ярак предметлары керә, шул исәптән гигиена чаралары һәм сабый өчен өске кием. Узган ел әлеге максатларга бюджеттан 39 млн сум тирәсе акча бүлеп бирелгән иде, быел якынча 4400 гаилә исәбеннән 42 млн сум акча кирәк булачак дип исәпләнә.
Шул ук вакытта, 2020 елда, республика бюджеты ярдәме белән 3 яшьтән алып 7 яшькә кадәрге балаларга федераль түләүләр башланды. «Бу түләү бик кирәкле иде, аның турында июньдә игълан ителде. Без гаризаларны массакүләм һәм Россия өчен беренче тапкыр электрон рәвештә кабул итә башладык», – диде министр, моңа кадәр Татарстанда 8 түләү электрон рәвештә рәсмиләштерелде, шуңа күрә система эшләнде, дип өстәде. Түләүне якынча 55 мең кеше алды, ә бу ел башыннан 1 млрд сум тирәсе исәпләүләр узды. Бу максатларга акча федераль һәм төбәк бюджетында салынган.
3-7 яшьлек балалары булган гаиләләргә яңа түләүләр тәртибе
Бер атна элек бу түләүне бирү буенча алым үзгәрде – ул гаиләнең яшәү минимумы дәрәҗәсенә кадәр керем кытлыгын каплауга бара. Моннан тыш, әлеге түләүне исәпләгәндә, беренче тапкыр федераль дәрәҗәдә милек ихтыяҗы принцибы кулланыла башлады. «Ягъни керем генә түгел, милек тә исәпкә алына. Татарстанда мондый алым таныш инде, – дип аңлатты Эльмира Зарипова. – Бездә кешеләр түбән керемнәрне декларацияләгән очраклар да бар иде, тик шул ук вакытта үзенә бик кыйммәтле автомобильдә йөрергә мөмкинлек бирә. Ягъни монда инде соры базар булу мәсьәләсе бара. Түләүләр биргәндә рәсми керемнәр генә түгел, мөлкәт күләме дә исәпкә алына», – дип кисәтте Эльмира Зарипова.
Түләү кереме кеше башына яшәү минимумыннан түбәнрәк булган гаиләләргә бирелә, алар түбәндәге мөлкәткә ия:
– бер кешегә 40 кв. м дан артмаган бердәнбер торак бина;
– ике һәм аннан да күбрәк фатир булса, һәрберсенә 23 кв. м;
– бер кешегә 40 кв. метрдан да артык булмаган бердәнбер бакчалы йорт;
–бер гараж/машина урыны яисә ике, әгәр күп балалы гаилә яисә анда инвалидлыгы булган гражданин исәпләнсә яисә гаиләгә социаль ярдәм чарасы буларак инвалидлыгы булган баланы йөртү өчен авто- яки мототранспорт бирелгән булса;
– җир кишәрлеге 0,25 гектардан, ә авылда 1 гектардан артык булырга тиеш түгел. Авыл хуҗалыгы билгеләнешендәге участок – гаиләнең һәр әгъзасына 0,2 га;
– Әгәр гаиләдә бер автомобиль булса, двигателе 5 яшьтән яшьрәк, егәрлеге 250 ат көченә ия булган машиналардан тыш. Бу кагыйдә 4 һәм аннан да күбрәк баласы булган гаиләләргә кагылмый, автомобильдә 5 урын, яки ике автомобиль, әгәр күпбалалы гаилә, шулай ук гаиләдә инвалид булса, ә автомобиль социаль ярдәм чарасы буларак алынган булса;
– мотоцикл, 5 яшьтән өлкәнрәк үзйөрешле техниканың бер берәмлеге.
Гаилә составы киңәйде – моңа кадәр никахта тормаган 23 яшькә кадәрге студентлар, шулай ук опекага алынган балалар исәпкә алынмый иде, аның каравы керемнәр составына балачактан беренче төркем инвалидлар һәм инвалид балаларны карау буенча түләүләр керде.
Түләү шулай ук гаилә әгъзаларының хезмәт эшчәнлегеннән рәсми декларацияләнгән кереме булган очракта да билгеләнәчәк. Балачактан беренче төркем инвалид баланы карау очраклары искәрмә булып тора, ата-ана 3 яшькә кадәр бала карау буенча ялда, гаилә әгъзаларының берсе эшсез һәм эш белән тәэмин итү хезмәтендә ярты елдан да соңга калмыйча исәптә тора, армиядә хезмәт итә яки демобилизация вакытыннан 3 айдан да кимрәк вакыт уза, кешеләр иректән мәхрүм итү урыннарыннан азат ителгәннән соң өч ай дәвамында ирекләреннән мәхрүм ителә.
Гаризалар 1-нче апрельдә электрон рәвештә кабул ителә башлады. Бүгенгә якынча 14 мең гариза бирелгән, мәгълүматлар тикшерелә. ТР Хезмәт министрлыгында кагыйдәләр үзгәрү аркасында түләүне алучылар саны кимемәячәк, сумма гына үзгәрәчәк, чөнки ул шәхси һәм гаилә кеременә бәйле.
Республика түләүләре
Татарстан Республикасы Хезмәт министрлыгы линиясе буенча башка түләүләр арасында – йөкле һәм бала табучыларга түләү, алар мәҗбүри социаль иминият системасында тормаган, ягъни рәсми рәвештә эшләмәгән. Моннан тыш, республикада балалы гаиләләргә социаль ярдәм күрсәтүнең башка чаралары да гамәлгә ашырыла. Мәсәлән, 16 яшькә кадәрге балага пособие түләнә.
Балалар бакчасы өчен түләү өлешен компенсацияләү күпбалалы гаиләләр өчен генә башкарылмый: 20%-ы беренче балага, 50%-ы икенчесенә, 70%-ы өченче балага кайтарыла. Моннан тыш, Татарстанда аз керемле гаиләләр өчен балалар бакчасы өчен өстәмә компенсация түләнә. Аны рәсми кереме 20 мең сумга кадәр булган гаиләләр ала.
Күпбалалы гаиләләргә шулай ук торак һәм коммуналь хезмәтләр өчен түләүнең 30% компенсациясе, 6 яшькә кадәрге һәр балага дарулар сатып алуга һәм транспортта йөрүгә субсидия дә тиеш.
Бер үк вакытта өч бала туса, һәрберсенә 10 мең сум түләнә, ә аннан соң һәр балага 1,5 яшькә кадәр ай саен 1 мең сум түләнә. Күп балалы аналарга шулай ук «Ана даны – Материнская слава» медале белән 5 бала тәрбияләгән өчен, һәр балага 5 мең сум күләмендә бер тапкыр бирелә торган түләү каралган.
Авылда кимендә 3 ел яшәүче хатын-кызлар беренче баланы 25 яшькә кадәр табып, 50 мең сум, 29 яшькә кадәр өченче бала тапкан хатын-кызлар бер үк вакытта 100 мең сум акча ала. Еш кына бу акчалар торак сатып алуга тотыла. Мондый чара 2018 елда кертелде, өченче һәм аннан соңгы балаларның тууын 1-2%-ка арттырырга ярдәм итте.
Федераль түләүләр
Федераль чаралардан – беренче бала тугач түләнә торган ярдәм, ул 2018 елда кертелде. Ай саен түләү гаилә кеременә бәйле һәм ул эшкә яраклы халыкның ике яшәү минимумыннан артмаса, ул 10 мең 294 сум тәшкил итә. «Әгәр андый гаиләнең өч кешедән торган кереме – әни, әти һәм бала – 61 мең 764 сумнан кимрәк булса, ул әлеге түләүне алуга дәгъва итәргә хаклы – ай саен 9713 сум, ягъни балага яшәү минимумы. Бала өч яшькә җиткәнче», – дип аңлатты министр. 2018 елдан бу түләүне 29 меңнән артык татарстанлы алды, һәм бу беренче туган балаларның тууын 39% дәрәҗәсендә саклап калырга ярдәм итте.
Шулай ук укыгыз
-
04.05.2025, 09:14 -
03.05.2025, 09:19 -
02.05.2025, 10:58 -
02.05.2025, 09:17
