130 лампочка һәм 2 сәгать эш: Казан Ратушасында 100 килограммнан артык авырлыктагы бәллүр люстраларны ничек чистарталар

Күп катлы бәллүр яктырткычларны җыештыру процессында барлык җаваплы персонал – 7-8 кеше җәлеп ителгән.

Фото: Денис Гордийко

(Казан шәһәре KZN.RU, 24-нче август, Камилә Гобәйдуллина). Казан Ратушасының төп зал түшәмнәрен бизи торган күп катлы люстраларны бүген тузаннан чистарттылар, моннан тыш, аларның лампочкалар алыштырылды. Мондый процедураны елга 2 тапкыр уздыралар – кирәк булса. Хезмәткәрләр кайвакыт бу яктырткычларны тулы хокуклы хезмәттәшләр дип атарга мөмкин дип шаярталар, чөнки алардан башка бинада бер генә зур вакыйга да узмый. Алар урнашкан колонналар залында Казан шәһәр Думасы утырышлары, халыкара форумнар, рәсми очрашулар һәм кабул итүләр кебек иң әһәмиятле шәһәр һәм республика чаралары үткәрелә. Яктырткычлар матурлыгына еш кына бөтен дөньядан хакимият, бизнес һәм иҗат элитасы вәкилләре игътибар итә.

Күпкатлы бәллүр люстралар Казан Ратушасы өчен махсус эшләнгән, аларны 2005 елда бинаны реставрацияләгәннән соң урнаштырганнар. Иң зурысы – 150 кг, кечкенәсе 125 кг. Аларны чистарту – катлаулы һәм авыр процесс. Бу эшкә бик җитди карыйлар, эшкә бөтен клининг-персонал һәм электрикларны җәлеп итәләр. Гомумән алганда, бер люстра белән 7-8 кеше шөгыльләнә.

Беренче эш итеп яктырткычларны идәнгә кадәр төшерәләр. Бу чормада махсус механизм ярдәмендә кулдан эшләнә. Бинаны эксплуатацияләү буенча директор урынбасары Илнур Бариев сөйләгәнчә, бу эшнең иң катлаулы этабы. Люстраны төшерү бик авыр, ә күтәрү тагын да. Куркынычсызлык техникасы буенча моны акрын эшләргә кирәк, шуңа күрә яктырткычны төшерү 10-15 минут тирәсе вакытны ала, күтәрү – 20-25 минут тирәсе.

Алга таба да җыештыручылар эшкә керешә. Башта алар яктырткычларга махсус чара сылый, ә аннан соң һәр бәллүрнең тасмасын сөртәләр, нигездә, перчаткалар кулланып кулдан юалар. Чистару барышында аларның һәркайсы өч пар перчаткасын алыштыра. Буй җитми торган урыннарны мини-швабралар, ә тимер элементларны чүпрәк белән юалар. Җыештыручы сүзләренчә, люстра бик нәфис, шуңа күрә сак булуны таләп итә – бер ялгыш хәрәкәт, һәм бәллүрне ватарга мөмкин. Әмма хатын-кызлар никадәр генә сак һәм җайлап эшләсәләр дә, югалтуларсыз булмый. Аларның сүзләренә караганда, бер чистарту вакытында 2-3 хрусталик төшә, әмма аларны шунда ук кире урынына куялар.

Алар белән параллель рәвештә электриклар эшли. Люстраны тулысынча яңарту өчен, якынча 130 лампочка кирәк. Бүген махсус галоген лампочкалар кулланылды, дип сөйлиләр эшчеләр. Аларның сүзләренә караганда, алар гадәттәгедән көчлерәк, һәм аларның яктылыгы хрустальләргә яктырак җемелдәргә мөмкинлек бирә. «Люстра күп электр энергиясен куллана, бигрәк тә мондый лампочкалар белән. Кышын алардан хәтта җылы да чыга. Залны үзенчәлекле җылыту килеп чыга дип әйтергә була. Һәм, әлбәттә, якты яктыртуны билгеләп үтмәү мөмкин түгел – моны гадәти лампочкалардан алып булмый», – дип сөйләде И.Бариев.

Гомумән алганда, бер люстраны чистарту процессы баштан алып ахырына кадәр 2 сәгатьтән артык вакытны алып тора. Мондый җыештыруны яктырткычларның бөтенлеген саклап калу өчен еш уздырырга тырышмыйлар, нигездә, лампочкалар янгач – бер үк вакытта алыштыру һәм чистарту үткәрәләр. Казан Ратушасында чаралар үткәрү бүлегенең баш белгече Риналь Абраров сүзләренә караганда, гадәттә көз һәм яз көне чистартырга тырышалар, әмма еш кына моның белән кыш көне дә шөгыльләнергә туры килә. «Яңа ел каникулларында бу залда бәйрәмнәр уздырыла. Кагыйдә буларак, чыгышлар һәм тамашалар тәмамлангач, өстән махсус аппаратлар конфетти чәчә. Алар һәрвакыт люстрга эләгә, аның эченә үтеп керә. Шуңа күрә, бәйрәмнәрдән соң эшкә чыгу белән үк, чистартуга керешәбез», – дип йомгаклады ул.